سرطان یکی از علت های اصلی مرگ و میر در سراسر جهان است که یافته ها حاکی از نقش تغذیه در بروز انواع مختلف آن بوده است.

در بخش نخست این مطلب، عوامل تغذیه ای موثر در افزایش خطر ابتلا به سرطان ها عنوان شد و در ادامه، با توصیه های تغذیه ای موثر در کاهش این خطر، آشنا می شویم.

عوامل تغذیه ای  که باعث کاهش خطر ابتلا به سرطان می شوند:

میوه و سبزی: بسیاری از میوه ها و سبزی ها حاوی آنتی اکسیدان ها و فیتوکمیکال های ضد سرطان است. مصرف میوه ها و سبزی ها به ویژه مرکبات، توت فرنگی، سبزی های خانواده کلم (گل کلم، بروکلی و کلم برگ)، گوجه فرنگی و هویج با کاهش خطر ابتلا به سرطان پروستات، مثانه، معده و ریه مرتبط است.

حبوبات: حبوبات ( عدس، لوبیا، نخود) سرشار از فیبر و پروتئین گیاهی مفید است. افزایش مصرف این ماده غذایی می تواند مانع از ابتلا به سرطان روده بزرگ و پروستات شود.

آجیل و مغزها: مغزها به ویژه بادام زمینی، گردو، بادام درختی و پسته می تواند نقش موثری در پیشگیری از ابتلا به انواع سرطان ها به ویژه سرطان سینه، معده ، ریه و روده بزرگ داشته باشد. مغزها حاوی فیبر، اسید های چرب تک غیر اشباع، ویتامین ها و مواد معدنی به ویژه ویتامین E و سلنیوم هستند که با خاصیت ضد التهابی و آنتی اکسیدانی خود می توانند مانع از تقسیم سلول های سرطانی شوند. مطالعات نشان می دهد مصرف روزانه 10 گرم مغز خام و بدون نمک، خطر مرگ و میر ناشی از سرطان را 10 درصد کاهش می دهد.

غلات کامل: بر خلاف غلات تصفیه شده که فقط از آندوسپرم ( بخش نشاسته ای گندم) تشکیل یافته، غلات کامل حاوی سبوس، جوانه و آندوسپرم است. غلات کامل سرشار از فیتوکمیکال ها، ویتامین ها و  مواد معدنی مانند ویتامین های گروه B، ویتامین E ، روی، منیزیم، سلنیوم و مس است. ریسک سرطان های دستگاه گوارش به ویژه سرطان معده، مری و روده بزرگ در افرادی که غلات کامل ( مانند نان تهیه شده با آرد کامل) بیشتری مصرف می کنند به طور قابل توجهی نسبت به سایر افراد کمتر است.

اسیدهای چرب غیر اشباع: مصرف منابع غذایی حاوی اسید های چرب غیر اشباع ( به خصوص امگا 3) مانند غذاهای دریایی، گردو، سبزی های برگ سبز، آواکادو، زیتون، روغن کانولا و روغن زیتون می تواند مانع از ابتلا به سرطان های مختلف شود و مرگ ناشی از سرطان را کاهش دهد.

دریافت کافی ویتامین D: کمبود این ویتامین خطر ابتلا به انواع سرطان ها به خصوص سرطان سینه و روده بزرگ را افزایش می دهد. بنابراین طبق دستورالعمل وزارت بهداشت، برای پیشگیری از کمبود ویتامین D توصیه می شود همه افراد بزرگسال ماهانه یک عدد مکمل 50 هزار واحدی ویتامین D مصرف کنند.

درصد زیادی از موارد سرطان با عادات غذایی و تغذیه ناسالم ارتباط دارد. با پیروی از یک رژیم غذایی سالم و غنی از مواد غذایی گیاهی می توان از ابتلا به انواع سرطان ها پیشگیری کرد.

دکتر «سیده پریسا موسویان»، کارشناس گروه بهبود تغذیه جامعه معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز