نان قوت اصلی اکثر مردم جامعه است، بسیاری از ما هر روز یا دست
کم چند روز هفته از نان استفاده می کنیم. نان بخش عمده ای از نیازهای انرژی، پروتئین
و آهن بدن را تامین می کند. از این رو شناخت بهترین نوع نان بسیار اهمیت دارد.

 

بر اساس شیوه نامه های رژیمی مربوط به سال های 2020 – 2015
میلادی، دست کم 50 درصد از غلات مصرفی روزانه باید از نوع غلات کامل باشد.

بررسی های انجام شده در ایران نشان داده است که مردم نان کامل
را کمتر و نان سفید را بیشتر مصرف می کنند، درحالی که نان کامل مانند سنگک نسبت به
نان های تهیه شده با آرد سفید مانند لواش از ارزش تغذیه ای بالاتری برخوردار است. بخش مهمی از آهن موردنیاز روزانه افراد از طریق نان تامین می شود، مشروط به آنکه
زمان ماندگاری خمیر برای انجام تخمیر، کافی باشد.

در سالیان گذشته دانشگاه علوم پزشکی شیراز اقدامات بسیاری برای
گسترش میزان استفاده از نان کامل و فرهنگ سازی و اطلاع رسانی در بین مردم استان
فارس انجام داده است. با این حال نیاز است که این اقدامات در سطح گسترده تری انجام
گیرد که این امر، نیازمند استقبال مردم از مصرف نان کامل است.

ویژگی های نان کامل

·        
نان
هایی که با آرد کامل تهیه شده است، رنگ تیره تری دارد و خوب است بدانیم تغییر رنگ
در این نوع نان به دلیل افت کیفیت آن نیست، بلکه به دلیل بالا رفتن درصد سبوس است.

·        
آرد
کامل حاوی جوانه و سبوس است؛ در حالی که آرد سفید دارای مقدار ناچیز سبوس و فاقد
جوانه است.

·        
آرد
کامل منبع غنی تر از از فیبر و ویتامین های گروه B، منیزیم، سلنیوم، روی و ترکیبات آنتی اکسیدانی دیگر نسبت به آرد
سفید است که این خود می تواند دلیل مهمی بر اثرات سلامتی بخش نان کامل باشد.

·        
نانی
که خمیر آن به صورت طبیعی تخمیر می شود علاوه بر هضم بهتر، اسید اگزالیک و اسید
فیتیک آن نیز کاهش و جذب آهن و کلسیم آن بهتر صورت گرفته و عطر و بوی بهتری دارد.
در مقابل، نان حاصل از خمیرهایی که تخمیر نمی شود و یا با جوش شیرین تخمیر می شود
به صورت فطیر و خمیر به دست مصرف کننده می رسد که هضم آن بسیار دشوار است و جذب
آهن، کلسیم، روی و دیگر مواد تا حد زیادی کاهش می یابد.

 تحقیقات
بسیاری نشان داده است که مصرف نان کامل به پیشگیری و درمان بسیاری از بیماری ها از
جمله چاقی، دیابت و بیماری های قلبی عروقی، کمک می کند.

مهمترین فواید مصرف نان کامل

·        
سبوس
گندم جزو فیبرهای غذایی نامحلول است که در جلوگیری از یبوست و سایر بیماری های
روده بزرگ تاثیر زیادی دارد.

·        
غلات
کامل بیشتر از غـلات سبوس‌گیری شده، در دسـتگاه گوارش می‌ماند و احساس سیری بیشتری
به فرد می‌دهـد که می تواند در کنترل وزن و پیشگیری از چاقی موثر باشد.

·        
مصرف
نان های کامل در مقایسه با نان های سفید به آهستگی قند خون را بالا می برد و در
نتیجه می تواند به کنترل قند خون و پیشگیری از ابتلا به دیابت کمک کند.

·        
فیبر
موجود در سبوس با اتصال به اسیدهای صفراوی یا چربی ها از جذب کلسترول و چربی مواد
غذایی جلوگیری می کند که این امر باعث کاهش چربی خون شده و به طور غیر مستقیم از
بروز بیماری های قلبی و عروقی پیشگیری می کند.

·        
سبوس
جزو مواد غذایی مطلوب برای باکتری‏های مفید روده است که در مقابل امراض میکروبی
روده اقدام می‏کند و سیستم ایمنی بدن را فعال می‏کند.

·        
آهن،
اسید فولیک و سایر مواد مغذی موجود در نان کامل به بهبود رشد جسمی و ذهنی کودکان
کمک می کند.

·        
نان
کامل سرشار از منیزیم است که برای عملکرد ماهیچه ها و سیستم عصبی اهمیت دارد و
موجب تقویت استخوان ها و سیستم ایمنی بدن می شود.

«مریم
مهارت»، رئیس گروه بهبود تغذیه جامعه معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی
درمانی شیراز