سازمان
جهانی بهداشت در راستای ارتقای بهداشت «دست» و تعیین جایگاه ویژه آن در پیشگیری و
کنترل عفونت ها، روز پنجم می میلادی را به عنوان روز جهانی بهداشت دست نامگذاری
کرده است.

 

موضوع
امسال این پویش «دستیابی به اقدامات بهداشتی مطلوب هنگام مراقبت» و شعار آن «ثانیه
ها نجات بخش زندگی؛ دست هایتان را بشویید» انتخاب شده است.

شستن صحیح دست‌ها، عادتی
ساده است که وقت و تلاش زیادی نمی‌ خواهد، به تجهیزات خاصی نیاز ندارد و در عین
حال، به کمترین میزان آموزش نیاز دارد؛ این کار هنوز بهترین راه
برای جلوگیری از بیمار شدن است.

اگر
ما بتوانیم این رفتار را به شکل یک عادت در بیاوریم، مطمئن باشید اثرات مثبت آن
قابل مقایسه با اثر واکسیناسیون و مداخلات پزشکی در کاهش مرگ و میر ناشی از بیماری
های عفونی خواهد بود.

با توجه به موارد یاد شده و برای همگام شدن با این پویش
جهانی، سلامت و بهداشت کارکنان در همه حوزه ها با تاکید بر شعار «بهداشت دست در
نقطه مراقبت، اکنون بیش از همیشه» لازم است مورد توجه و اقدام قرار گیرد.

شستشوی دست با آب و صابون،
اثربخش‌ ترین راه پیشگیری از بیماری های اسهالی و عفونت های حاد تنفسی

شستشوی صحیح دست می تواند
جلوی انتقال بیماری‌ های ویروسی، باکتریایی و انگلی را بگیرد و باید به این نکته
توجه کرد که شستشوی دست با آب و صابون، اثربخش‌ ترین راه برای پیشگیری از ابتلا به
بیماری های اسهالی و عفونت های حاد تنفسی است که این دو بیماری سالانه مسوول بیش
از سه و نیم میلیون مرگ در کودکان زیر پنج سال در جهان است.

همان اندازه که شستن دست‌‌ها
مهم و اساسی به شمار می ‌آید، همان اندازه خشک کردن دست‌ ها نیز مهم است، زیرا در
صورتی که به روش نادرست اقدام به خشک کردن دست‌ها کنیم، دوباره دست ‌ها آلوده و
ناقل بیماری می‌ شود.

بهترین روش که برای شستن دست‌ ها توصیه می‌شود، استفاده از حوله‌ های کاغذی و
یک بار مصرف به ویژه در محیط‌ های بیمارستانی است که انتشار آلودگی به سرعت انجام
می‌گیرد.

خطرات
نشستن دست‌ ها

با
توجه به مزیت ‌های ثابت شده برای شستن دست ‌ها، بسیاری از مردم این عادت را به
تعداد دفعاتی که باید انجام دهند، انجام نمی‌ دهند. در طول روز، میکروب‌ های بسیاری
از راه ‌های مختلف نظیر تماس مستقیم با مردم، سطوح آلوده، غذاها، حتی حیوانات و
فضولات آنها روی دست جمع می ‌شود. اگر دست ‌های خود را به اندازه کافی نشوئیم، به
انتشار میکروب‌ ها کمک خواهیم کرد و سبب بروز بیماری ‌هایی از جمله سرماخوردگی،
آنفولانزا، اختلالات دستگاه گوارشی و دیگر بیماری های مشابه می‌شویم.

چرا باید دست‌ ها شسته
شـوند؟

1. در طول روز برای انجام
همه کارها از دست ‌ها استفاده می‌شود.

2. پس از توالت رفتن، دست ‌ها
به راحتی آلوده به تخم انگل می ‌شود.

3. میکروب‌ های موجود در دست،
به راحتی از راه تماس مستقیم و یا با آلوده کردن اشیاء، به دست دیگران منتقل می‌شود.

4. دست‌ ها به راحتی میکروب ‌ها
را به دهان منتقل می ‌کند، بسیاری از عفونت ‌ها از همین راه گسترش می ‌یابد.

چه موقع باید دست‌های خود را
بشوییم؟

اگر چه نظافت دست‌ها بدون
میکروب غیرممکن است، اما شستن دست ‌ها برای محدود کردن انتقال باکتری، ویروس و
میکروب‌های دیگر، ضروری است.

در موارد زیر دست‌ها را باید
به‌ خوبی شست:

* بعد از رفتن به توالت

* بعد از تماس با حیوانات و
فضولات آنها

* پیش و پس از آماده کردن
غذا، به ‌ویژه پیش و پس از گوشت خام، ماهی یا مرغ

* پیش از غذا خوردن

* بعد از سرفه یا عطسه به
داخل دست ‌ها

* پیش و پس از درمان زخم یا
بریدگی ‌ها

* پیش و پس از تماس با یک
بیمار یا مصدوم

* پس از دست زدن به کیسه
زباله

* پیش از وارد کردن یا
درآوردن لنزهای تماسی

مهمترین نکته ای که در این
پویش باید بر آن تاکید کرد، شستن صحیح دست ها به مدت 20 ثانیه و تبدیل آن به یک عادت
رفتاری است./ا.کشاورزی

«بهنام
لشگرآرا»؛ رییس گروه آموزش و ارتقای سلامت معاونت
بهداشت دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی
شیراز