در بدن هر فرد دو کلیه وجود دارد که
در دو طرف ستون فقرات، در پایین ترین سطح قفسه سینه و در حفره شکمی قرار گرفته اند
و هر کدام نزدیک به اندازه یک مشت بسته دست آن فرد است.

 

کلیه
ها با دفع مواد زاید از خون، دفع مایعات اضافی، ایجاد تعادل مواد معدنی (سدیم،
کلسیم، پتاسیم و فسفر)، کنترل فشار خون، کمک در ساخت گلبول های قرمز و تولید فرم
فعال ویتامینD، نقش مهمی در سلامت افراد به عهده دارند.

عبارت
نارسایی کلیه به این معنی است که کلیه ها کمتر از اندازه طبیعی قادر به انجام
عملکرد طبیعی خود هستند که به دو نوع حاد و مزمن تقسیم می شود.

نارسایی
حاد:

از
بین رفتن یا کاهش ناگهانی عملکرد کلیه ناشی از آسیب با سموم دارویی یا اختلال
خونرسانی و بیماری ‌های خود ایمنی را نارسایی حاد کلیه می نامند.

نارسایی
حاد کلیه اگر سریع درمان شود، مانع از پیشرفت و تبدیل به نارسایی مزمن می شود.

نارسایی
مزمن کلیه:

کاهش تدریجی عملکرد کلیه که
از یک بیماری طولانی مدت به ویژه دیابت و پرفشاری خون درمان نشده ناشی می شود،
شایع ترین نوع نارسایی کلیه است و در صورت پیشرفت، احتمال برگشت عملکرد کلیه وجود
ندارد، اما بیمار می تواند با درمان های جایگزین کلیوی به زندگی خود ادامه دهد.

علت
های نارسایی مزمن کلیه

دیابت
شایع ترین علت نارسایی مزمن کلیوی است. میزان بالای قند خون (گلوکز خون) در افراد
مبتلا به دیابت می تواند به عروق خونی کوچک در واحدهای عملکردی کلیه آسیب رسانده و
سبب نارسایی مزمن کلیه ها شود.

فشارخون
بالا نیز می تواند موجب آسیب به عروق خونی کوچک در فیلترهای کلیه شده و به نارسایی
کلیه ها بیانجامد.

فشارخون
بالای کنترل نشده نیز می تواند موجب تسریع در پیشرفت بیماری کلیوی شود.

از
دیگر عوامل آسیب زا به کلیه ها می توان به مصرف خودسرانه داروها اشاره کرد. همچنین
برخی وضعیت های ارثی و مادرزادی و عفونت ها نیز می توانند موجب بیماری کلیوی شوند.

با
توجه به افزایش روزافزون بیماران با نارسایی مزمن کلیوی، لزوم ارتقای دانش عموم
مردم برای پیشگیری و کنترل بیماری های غیرواگیر، امری ضروری به نظر می رسد.

می
توان گفت: با توجه به اهمیت پیشگیری بر درمان، کنترل فشارخون، انجام آزمایش های
دوره ای، اصلاح الگوی تغذیه و قطع مواد غذایی زیان آور در کنار ورزش، نقش بسزایی
در این خصوص دارد .

پیوند
کلیه:

بهترین
روش برای بیماران نارسایی مزمن کلیوی مرحله آخر که نیازمند دیالیز می شوند، پیوند
کلیه است.

مهم
ترین برتری پیوند کلیه، بهبود کیفیت زندگی است. گیرنده پیوند موفقیت آمیز می تواند
بدون نیاز به درمان دیالیز، زندگی طبیعی تری را تجربه کند.

همچنین
در صورت بروز مشکل نارسایی مزمن کلیوی، دیالیز صفاقی به عنوان یکی از راه های
جایگزین کلیوی است.

از
مزایای دیالیز صفاقی می توان به سهولت انجام این نوع دیالیز، کنترل بهتر فشار خون،
تنظیم دیالیز با برنامه روزانه بیمار و نیاز نداشتن فرد به مراجعه به مراکز درمانی
اشاره کرد.

بیماران
کلیوی باید در خصوص انتخاب روش مناسب جایگزین کلیه، با پزشک متخصص نفرولوژیست
مشاوره کنند./ا.خسروجردی

«محبوبه ظریفکارفرد»؛ رییس اداره بیماری های خاص و پیوند اعضای
معاونت درمان دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز