سندروم «شوگرن»
یک بیماری التهابی خودایمنی مزمن است که بر غدد برون ریز،
به ویژه بزاق و غدد اشکی تأثیر می گذارد و منجر به خشکی دهان و خشکی چشم می شود. سندروم شوگرن
می تواند به تنهایی (سندرم شوگرن
اولیه) یا به صورت ثانویه در نتیجه اختلال روماتیسمی قبلی
(اغلب روماتیسم مفصلی یا لوپوس منتشر) ظاهر شود.

این بیماری اغلب زنان میانسال را تحت
تأثیر قرار می دهد و نسبت ابتلای زن به مرد برای این بیماری 9 به 1 است.

نشانه های معمول دهانی شامل تشنگی، احساس سوزش در مخاط
دهان، التهاب زبان و لب ها، ترک خوردگی گوشه لب ها، مشکل در جویدن و بلعیدن،
پوسیدگی شدید یا پیشرونده دندان، عفونت های دهانی و ناراحتی دهانی شبانه است.

بیماران ممکن است از اختلالات خارج غده ای که بر پوست،
ریه، کلیه، عصب، بافت همبند و سیستم های هضم تأثیر می گذارند، رنج ببرند. اختلال
در احساس بویایی و چشایی از دیگر عوارض احتمالی در بیماران مبتلا به سندروم شوگرن است.

ملاحظات تغذیه ای

نخستین هدف از مدیریت رژیم غذایی برای مبتلایان به سندروم
شوگرن، کمک به آنها در تسکین علائم دهانی و کاهش ناراحتی در خوردن ناشی از مشکل
جویدن و بلع است.

اغلب بیماران مبتلا به سندروم شوگرن عادت های غذایی خود را
به صورت آزمون و خطا برای مقابله با علائم دهانی تغییر می دهند، به ویژه برای
بهبود گاز زدن میوه ها، سبزی ها و گوشت ها؛ بهبود جویدن با تهیه غذاهای نرم تر به
صورت سوپ، آبگوشت، گوشت و سبزی های ترد و پخته شده و بهبود بلع با مرطوب کردن
غذاها با سس، آب گوشت، ماست یا سس سالاد.

از طرفی غذاهایی که علائم دهانی را بدتر می کنند عبارتند
از: مرکبات، غذاهای محرک، داغ یا تند و الکل که باید محدود شوند.

سوء تغذیه یا کاهش وزن در بیماران مبتلا به سندروم شوگرن
شایع نیست. با این حال، کمبود ریزمغذی های متعددی
رایج است. این موارد شامل کمبود ویتامین D، ویتامین B6،
ویتامین B12،
فولات و آهن است که به آسانی با مشاوره تعذیه ای مناسب یا مکمل یاری اصلاح می
شوند.

همچنین کمبود یک ماده مغذی منفرد در سندروم شوگرن می تواند
با سایر بیماری ها همانند سطوح پایین ویتامین D با نوروپاتی و لنفوم مرتبط باشد.

افزون بر این، مطالعات اولیه نشان می دهد که اثرات مفید
مکمل یاری با پروبیوتیک ها در بیماران روماتیسم مفصلی، ممکن است برای بیماران
مبتلا به سندروم شوگرن و سایر شرایط خود ایمنی نیز مفید واقع شود./ف.نوروزی فرد

«مهسا موذن» دکترای تخصصی تغذیه دانشکده تغذیه و علوم
غذایی شیراز

پایان خبر