قهوه ترکیبی از چند نوع ماده مغذی شامل کافئین، ریبوفلاوین،
منیزیم، کلروژنیک اسید، پلی فنل ها و دی ترپن ها است. ترکیباتی از جمله کلروژنیک
اسید، کافئیک اسید، کافستول و کاوئول موجود در قهوه دارای فعالیت آنتی اکسیدانی
هستند. مطالعات متعددی نشان داده است که مصرف قهوه به دلیل ترکیبات پلی فنول، آنتی
اکسیدان و ضد التهاب اثرات مفیدی بر مشکلات متابولیکی دارد.

 

کافئین یک ماده از دسته آلکالوئیدهاست که دارای اثرات آنتی
هیستامینی و ضد اسپاسم عضلات است و همچنین باعث افزایش گلیکوژنولیز و لیپولیز
(آزاد شدن چربی از بافت دخیره ای چربی و افزایش متابولیسم بدن) می شود.

قهوه، تولید اسیدهای صفراوی را تحریک می کند که باعث افزایش
سرعت هضم و جذب می شود و از این طریق کولون یا روده بزرگ کمتر در معرض مواد
کارسینوژن یا سرطان زا قرار می گیرد.

در مطالعات متعددی دیده شده که پلی فنل های موجود در قهوه
از رشد سلول های سرطانی جلوگیری می کند. قهوه همین طور با کاهش سطح استروژن در
ارتباط است که این هورمون با بعضی از انواع سرطان ها مرتبط است. از سویی دیگر قهوه
اثرات ضد التهابی دارد که از این طریق می تواند از بسیاری از سرطان ها جلوگیری
کند.

مطالعات متعددی نشان داده اند که افرادی که روزانه قهوه
مصرف می کنند، ریسک پایین تری برای ابتلا به دیابت نوع دو نیز دارند و پلی فنول ها
و منیزیم موجود در قهوه باعث بهبود عملکرد انسولین و متابولیسم گلوکز در بدن می شود.

مصرف قهوه همچنین به دلیل ترکیبات پلی فنول، آنتی اکسیدان و
ضد التهاب، با کاهش ریسک بیماری های قلبی، سکته مغزی و بروز کبد چرب غیر الکلی
ارتباط دارد. البته افرادی که فشار خون بالا و یا فشار خون کنترل نشده دارند، باید
در مصرف قهوه احتیاط کنند.

با این حال، نکته قابل اهمیت این است که مصرف مقادیر بالای شکر
و چربی های اشباع مثل خامه باعث می شود که اثرات مفید قهوه از بین برود. به ویژه کافی
میکس که حاوی چربی و شکر اضافی است، در صورتی که جایگزین قهوه شود می تواند اثرات
مثبت قهوه را از بین ببرد و حتی موجب افزایش بیماری های مزمن شود./101

«شبنم باقری» کارشناس ارشد تغذیه بالینی دانشکده تغذیه و
علوم غذایی شیراز