افزایش حوادث و آسیب های گوناگون یکی از مهمترین خطرات
تهدید کننده زندگی انسان ها در مناطق و کشورهای مختلف جهان است که سالانه باعث مرگ
بیش از 6 میلیون نفر در جهان می شود.

 

در این میان، حوادث رانندگی و ترافیکی یکی از شایعترین
حوادث بوده که سالانه جان بسیاری از مردم را در جهان به خطر می اندازد. بر اساس
مطالعات، بار جهانی بیماری های تخمین زده شده که از نظر تعداد سال هایی از عمر که
با مرگ زودرس یا ناتوانی از دست می روند، در سال 2010 میلادی سوانح رانندگی در
جهان رتبه هشتم را داشته است. بر اساس گزارش سال 2008 میلادی سازمان جهانی بهداشت،
میزان مرگ و میر کودکان زیر 15 سال به دلیل سوانح ترافیکی در کشورهای آفریقایی با
درآمد سرانه پائین و متوسط و کشورهای اروپائی با درآمد سرانه بالا دارای تفاوت
بسیار زیادی است.

بر اساس مطالعات ملی بار بیماری ها و آسیب ها در ایران، در
طی سال های اخیر سوانح رانندگی مقام نخست از نظر تعداد سال های از دست رفته عمر به
دلیل مرگ زودرس در کشورمان را دارا بوده است؛ بر اساس آخرین تحقیقات حوادث مرتبط
با حمل و نقل در فاصله سال های 1382 تا 1389 عامل 47/24 درصد از کل مرگ ها بوده
است و میانگین سن قربانیان حوادث رانندگی 37 
سال بوده است.

کمتر خانواده ایرانی پیدا می شود که غم و اندوه تصادفات
رانندگی را تجربه نکرده باشد. هر انسانی که در تصادفات جاده ای ناتوان، مجروح و یا
کشته می شود، بخشی از افراد دیگر جامعه، مانند خانواده و جمع دوستان را متأثّر می
سازد. با توجه به این که 70 درصد کشته شدگان سرپرست خانواده هستند که با مرگ و از
کار افتادگی آنها پیامدهای ناگواری گریبانگیر خانواده های آنها می شود و گاه به
سمت فقر و تنگدستی پیش می روند؛ چه بسا معلولیت های جسمی و نقص عضو و دردهای مزمن
مجروحان تصادفات رانندگی، سلامت روان آنها را نیز به خطر می اندازد.

اختلالات اضطرابی و استرس های بعد از حادثه یکی از
اختلالات روانی شایع در جوامع بشری است که به نوبه خود گروه دیگری از ذخایر نیروی
انسانی کشور را تحت تأثیر قرار می دهد.

تصادفات رانندگی علاوه بر این که منابع انسانی را در کشور
تهدید می کند، پیامدهایی نظیر بی سرپرست شدن و متزلزل شدن نهاد خانواده ها و بی
خانمانی کودکان را با از دست دادن والدین بر اثر تصادفات در پی دارد.

عوامل انسانی بیشترین نقش را در حوادث رانندگی به خود
اختصاص داده است، به طوری که حدود 70 تا 90 درصد خطای انسانی در تمامی تصادفات نقش
دارند.

همچنین عوامل انسانی می تواند شامل خصوصیات راننده، رفتار،
توانایی فیزیولوژیکی و روحی راننده و بی توجهی عابران به مقرّرات باشد؛ اما آنچه
در صدر علل افزایش تلفات قرار دارد، فرهنگ نادرست رانندگی و عدم رعایت قوانین و
مقررات راهنمایی و رانندگی است.

از فاکتورهای رفتاری انسان در حوادث و سوانح می توان، به
بی توجهی رانندگان به قوانین و مقررات راهنمایی و رانندگی و بی توجهی به علائم
هشداردهنده، عجله و شتاب بی مورد و رانندگی با سرعت بسیار بالا، استفاده نکردن از
کمربند ایمنی، حواس پرتی و نداشتن هوشیاری در حین رانندگی، مانند استفاده ازگوشی
موبایل در حین رانندگی، خستگی و خواب آلودگی، مصرف مواد مخدر، محرک و الکل نیز
اشاره کرد./105

«ندا خورشیدیان»؛ مسوول واحد سلامت روان مرکز
بهداشت شهدای انقلاب

پایان خبر