آسم یک اختلال مزمن است که راه های هوایی را تحت تاثیر قرار
داده و با واکنش بیش از حد برونش، انسداد برگشت پذیر جریان هوا و بازسازی راه
هوایی مشخص می شود.

 

آسم نتیجه یک تعامل پیچیده بین قرار گرفتن در معرض عوامل
محیطی و ژنتیکی است. برخی از عوامل محیطی که با ایجاد آسم مرتبط هستند، عبارتند از
گرده گیاهان، قرار گرفتن در معرض دود تنباکو، آلودگی هوا، آلرژی به حیوانات، عفونت
های تنفسی مکرر، رفلاکس معده، سولفیت ها در مواد غذایی و حساسیت های دارویی. سن
حاملگی کمتر و افزایش وزن زیاد نوزاد نیز با ایجاد آسم مرتبط است.

تعدیل دریافت آنتی اکسیدان ها می تواند تأثیر مفیدی بر شدت
و پیشرفت آسم داشته باشد. به نظر می رسد رژیم غذایی غنی از آنتی اکسیدان ها و چربی
های تک غیراشباع (برای مثال دریافت بیشتر میوه ها، سبزی ها و روغن زیتون) اثر
محافظتی بر آسم دوران کودکی داشته باشد.

بیماری رفلاکس معده و آلرژن‌ های غذایی نیز دو عامل شایع
برای آسم هستند. رفلاکس در بیماران مبتلا به آسم بسیار شایع است. یکی از اجزای مهم
رژیم درمانی برای بیماران مبتلا به آسم، رژیم غذایی عاری از محرک های شناخته شده
مانند غذاهای تند، کافئین، شکلات و غذاهای اسیدی است. محدود کردن مصرف غذاهای
پرچرب و کاهش حجم وعده غذایی نیز می تواند از ترشحات معده که باعث تشدید رفلاکس می
شود، جلوگیری کند.

آلرژن های غذایی و افزودنی های غذایی از دیگر محرک های بالقوه
آسم هستند. پرهیز کامل از غذای آلرژی زا تنها درمان رژیمی است که در حال حاضر برای
آلرژی غذایی وجود دارد. برخی از سولفیت ها، همچون «متابی سولفیت پتاسیم» و «سولفید
سدیم»، که در فرآوری غذاها استفاده می شوند، محرکی برای مبتلایان به آسم هستند. سولفیت ها در
برخی غذاها همچون میوه های خشک، میگو، آبمیوه های اسیدی، نوشابه های کولا و بسیاری
از غذاهای فرآوری شده وجود دارد. بنابراین توجه به برچسب غذایی مواد غذایی اهمیت
دارد.

افزایش وزن بیش از حد مطلوب در دوران کودکی هم با افزایش
قابل توجهی در ایجاد آسم در مرتبط است. به نظر می رسد که کنترل وزن تحت نظر متخصص
تغذیه در کودکان چاق مبتلا به آسم، به کنترل این بیماری و بهبود کیفیت زندگی کمک
می کند.

همچنین کاهش تنوع یا ترکیب نامطلوب میکروبیوتای روده در نوزاد
ممکن است با ایجاد آسم در سال های بعدی زندگی همراه باشد. بنابراین تغذیه با شیر
مادر برای اطمینان از رشد میکروبیوتای سالم توصیه می شود.

باید توجه داشت که برخی از مبتلایان به آسم از استروئیدهای
خوراکی استفاده می کنند و به دلیل خطر ابتلا به پوکی استخوان در هنگام مصرف طولانی
مدت استروئید، مصرف مکمل کلسیم و ویتامین D توصیه می شود./ف.نوروزی
فرد

«مهسا موذن» دکترای
تخصصی تغذیه دانشکده تغذیه و علوم غذایی شیراز