دیابت
یا بیماری قند، یک اختلال متابولیک در بدن است. در این بیماری توانایی تولید
انسولین در بدن از بین می‌رود و یا بدن در برابر انسولین مقاوم شده و بنابراین
انسولین تولیدی نمی‌تواند عملکرد طبیعی خود را انجام دهد و درنهایت قند خون افزایش
می‌یابد.

 

وجود
مقدار فراوان قند در خون در درازمدت می‌ تواند به بخش
‌های مختلف بدن مانند قلب، رگ‌ های خونی،‌ کلیه ‌ها، ‌دستگاه
تناسلی و دستگاه عصبی آسیب برساند.

نگاهی
آماری به سرعت گسترش بیماری دیابت:

شیوع
این بیماری به ویژه در کشورهای فقیر و در حال‌ توسعه در حال افزایش است. در سال
2012 میلادی، دیابت علت مرگ حدود یک و نیم میلیون نفر در دنیا بوده است که بیش از
80 درصد آن در کشورهای فقیر و در حال ‌توسعه رخ ‌داده است و برآوردها نشان می‌ دهد
که این بیماری به هفتمین علت مرگ تا سال 2030 میلادی تبدیل خواهد شد.

دیابت
دو نوع اصلی دارد. در دیابت نوع یک نقص تولید انسولین دیده می‌شود و در نوع دو
مقاومت پیش‌ رونده بدن به انسولین وجود دارد. دیابت نوع دو بیش از نود درصد دیابت
را شامل می‌شود که چاقی و کم ‌تحرکی در این زمینه نقش مهمی در ابتلای فرد دو دارد.

چند
نکته مهم در خصوص بیماری دیابت:

· درصد
قابل‌توجهی از این بیماری با اصلاح سبک زندگی قابل ‌پیشگیری است. حفظ وزن طبیعی
بدن و پیشگیری از افزایش وزن، ورزش و تحرک فیزیکی کافی، پرهیز از مصرف دخانیات و
رژیم غذایی سالم، نقش مهمی در کاهش ابتلا به این بیماری دارد.

· باید
قند خون را به طور منظم کنترل کنیم. افزایش دسترسی به خدمات تشخیصی، آموزش خودمراقبتی
و افزایش خدمات درمانی، نقش مهمی در کنترل این بیماری دارد.

· برای
تشخیص ابتلا به دیابت فقط کافی است به نزدیک‌ ترین مرکز بهداشتی درمانی مراجعه و
با آزمایش قند خون، از وضعیت سلامت خود مطلع شویم.

6 توصیه کلی برای پیشگیری از ابتلا به دیابت:

· افزایش فعالیت بدنی

· مصرف مقادیر فراوان میوه و سبزی

· افزایش مصرف غلات کامل به جای غلات تصفیه شده و نان سبوس دار

· کاهش وزن اضافی

· پرهیز از مصرف غذاهای پرکالری و فست فودها

· کنترل و محدود کردن دریافت روزانه نمک، چربی و قندهای ساده در
رژیم تغذیه ای

نکات تغذیه ای اساسی برای افراد مبتلا
به دیابت:

· در طول روز و در فواصل زمانی منظم و معین، وعده های غذایی
را صرف کنیم.

· ممکن است برای کاهش و کنترل وزن نیاز به کاهش حجم وعده های
غذایی داشته باشیم، چرا که مصرف بیش از اندازه مواد غذایی منجر به افزایش وزن می شود.

· توصیه می شود در هر وعده غذایی به همراه غذا یک سهم کوچک از
کربوهیدرات های سرشار از فیبر مصرف شود. از کربوهیدرات های سرشار فیبر می توان به
غلات کامل و حبوبات، نان سبوس دار، برنج قهوه ای، ماکارونی تهیه شده از آرد کامل،
میوه ها و سبزی های برگی شکل اشاره کرد.

· به صورت مستمر لبنیات کم چرب و یا با چربی کاهش یافته مصرف شود.

· گوشت بدون چربی و جایگزین های پروتئینی آن نظیر مرغ و
بوقلمون بدون پوست، ماهی، تخم مرغ، حبوبات (لوبیا و عدس)، توفو و آجیل در رژیم غذایی
انتخاب شود.

· میزان دریافت چربی اشباع(مضر) خود را محدود کنیم. این نوع
چربی بیشتر در لبنیات پر چرب، چربی گوشت، سوسیس و کالباس، غذاهای سرخ شده، کیک و
شیرینی و غذاهای حاوی روغن پالم و نارگیل یافت می شود.

· به میزان معین و مشخصی چربی های غیر اشباع (سلامت بخش) نظیر
روغن های زیتون، کانولا، آفتابگردان، روغن ماهی، آواکادو و دانه های روغنی و آجیل
ها در رژیم تغذیه ای پیش بینی شود.

· مصرف روغن ماهی نقش مهمی در سلامت قلب دارد. از این رو سعی شود
دست کم دو تا سه بار در هفته، ماهی مصرف شود.

· از مصرف نوشابه ها و آبمیوه های گازدار با شکر افزوده
خودداری شود.

· به هیچ وجه در هنگام پخت یا بر سر سفره به غذا نمک اضافه
نکرده و همچنین مصرف غذاهای حاوی میزان بالای نمک محدود شود./س.کمال زاده

مهندس «داود سلیمانی»، کارشناس ارشد مدیریت نظارت بر مواد غذایی،
خوراکی، آشامیدنی، آرایشی و بهداشتی معاونت غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی و
خدمات بهداشتی درمانی شیراز