افزایش روز افزون جمعیت جهان و به دنبال
آن افزایش تقاضا برای غذای بیشتر و بهتر بدون شک در سال ‌های آینده تهدیدهای اقتصادی، اجتماعی و سیاسی را در پی دارد.

در جهان کنونی، رویای افزایش تولید غذا تنها
با به کارگیری فناوری های پیشرفته ای امکان پذیر است که به تولید غذای سالم ­تر و
بیشتر می ­انجامد.

در این میان استفاده از زیست فناوری در
کنار سایر پیشرفت های مهم علمی ضروری است تا ضمن افزایش تولید محصولات غذایی اصلی
و افزایش بازده تولید، مشکلات زیست محیطی کاهش پیدا کرده و دسترسی انسان ها به
مواد غذایی تسهیل شود.

محصولات تراریخته چیست؟

پیشرفت­ های جدید در علوم زیستی به
شناسایی ژن­ های ارزشمند در موجودات زنده مثل ژن­ های ایجاد مقاومت به آفات،
بیماری ها، شوری و خشکی منجر شده است. دانشمندان از این قابلیت موجودات زنده در
فرآیندی به نام مهندسی ژنتیک برای اصلاح گیاهان زراعی استفاده کرده اند و ارقام
جدیدی تولید کرده اند که ضمن داشتن عملکرد بیشتر، نسبت به شرایط نامساعد محیطی
مقاومت دارند.

مزایای محصولات
تراریخته

• افزایش تولید محصولات غذایی

• بهبود کیفیت مواد غذا (غنی سازی زیستی)

• بهبود و طولانی کردن زمان نگهداری

• افزایش میزان پروتئین و کربوهیدرات های مواد غذایی

• اصلاح کیفیت چربی

• افزایش آستانه تحمل محصولات کشاورزی نسبت به تغییرات آب و
  هوا و بیماری ها و آفات

• استفاده از گیاهان تراریخته به عنوان کارخانه زیستی تولید
  مواد خام برای مصارف صنعتی

• کاربرد سازواره های تراریخته در تولید دارو

• تولید محصولاتی که به عنوان واکسن های خوراکی مصرف می شود

امروزه کشاورزان بسیاری
در سراسر دنیا در
حال کشت گیاهان
تراریخته هستند. سطح زیر کشت این قبیل گیاهان در جهان طی سال های اخیر با روند تصاعدی افزایش یافته است، به طوری که کشت گیاهان تراریخته با سطح زیر کشت در حدود 7/1 میلیون هکتار در سال 1996 بعد از تولید آنها آغاز شد. سطح کشت
این گیاهان به  148 میلیون
هکتار در سال
2010میلادی و به 7/191
میلیون هکتار در سال
2018
رسیده است. در
سال 2018چهار محصول
تراریخته اصلی شامل سویا (50
درصد)، ذرت (7/30 درصد)، پنبه (13 درصد) و کلزا (3/5 درصد) بیشترین سطح زیر کشت را به خود اختصاص داده
اند. پنج کشور برتر تولید کننده محصولات تراریخته به ترتیب
آمریکا، برزیل، آرژانتین، کانادا و هند هستند.

سایر گیاهان
تراریخته شامل یونجه، چغندرقند، پاپایا، ذرت شیرین، کدو، صنوبر، سیب زمینی و
بادمجان است که در مجموع نزدیک به یک درصد سطح زیرکشت جهانی محصولات تراریخته را به خود اختصاص داده اند(ISAAA, 2018). حدود 78
درصد سویای تولید شده در جهان تراریخته است که امروزه اجزای
اصلی
بسیاری
از
غذاها
را
تشکیل
می
دهد
و
در سراسر دنیا به
میزان
زیادی
مصرف
می
شود./101

«الهام اشرفی» دکترای تخصصی اصلاح نباتات (ژنتیک و
بهنژادی گیاهی)دانشکده تغذیه و علوم غذایی شیراز

پایان خبر