کودکان و نوجوانان حدود یک سوم از جمعیت جهان را تشکیل می­دهند.
این در حالیست که مشکلات بهداشت روانی 10 تا 20 درصد کودکان و نوجوانان را در
سراسر جهان تحت تأثیر قرار می­ دهد و بخش بزرگی از بار جهانی بیماری­ ها را تشکیل می ­دهد.

 

بیماری همه گیر کووید 19 نیز طی ماه های گذشته تأثیر
قابل توجهی بر زندگی میلیون ها نفر در سراسر جهان داشته است. برنامه های مرتبط با
مهار این ویروس، نوجوانان را از نظر جسمی و اجتماعی از دوستان، بستگان و سایر شبکه
های حمایتی اجتماعی منزوی کرده است و در نتیجه، در معرض افزایش خطر اختلال روانی
قرار داده است. این محدودیت­ها ممکن است به ویژه برای نوجوانانی که برای حمایت
عاطفی به ارتباطات همسالان خود تکیه می­کنند، دشوار باشد.

اغلب نظریه پردازان رشد از نوجوانی به عنوان دوره طوفان و
استرس یاد می کنند. این امر تا حدی ناشی از تغییرات فیزیکی و شیمیایی است که از
اوایل نوجوانی در مغز رخ می­دهد و منجر به «ناسازگاری عصبی» می شود.

بر این اساس احساسات در پاسخ به عوامل استرس زای واقعی و یا
درک شده افزایش می­یابد. با این حال سیستم خودتنظیمی موردنیاز برای مدیریت این
احساسات تا اوایل بزرگسالی تا حد زیادی توسعه نیافته است.

نوجوانان و همسالان

یکی دیگر از ویژگی های بارز نوجوانی، افزایش چشمگیر حساسیت
اجتماعی و اهمیت همسالان است، همانطور که نوجوانان برای استقلال از والدین خود
تلاش می­کنند، زمان گذراندن با همسالان به طرز چشمگیری افزایش می­یابد و برای نخستین
بار، دوستان منبع اصلی تعامل و تأثیر می­شوند. با این حال افزایش حساسیت
اجتماعی که در دوران نوجوانی ظاهر می شود به این معنی است که روابط همسالان می
تواند منبع اصلی درگیری، طرد شدن و استرس بین فردی باشد.

افزایش استرس بین فردی، همراه با افزایش واکنش پذیری
هیجانی و تنظیم هیجان پایین، می­تواند نوجوانان را در معرض خطر بیشتری برای مواجهه
با انواع متداول آسیب شناسی روانی از جمله اضطراب عمومی، اختلالات خوردن، افسردگی
و اضطراب اجتماعی قرار دهد. در حقیقت، این زیرمجموعه خاص از اختلالات درونی که
به طور متوسط در سنین بین 13 تا 19 سالگی به چشم می خورد، «اختلالات نوجوانی»
نامیده می­شود.

در مجموع، ویژگی های رشد نوجوانی، سن معمول شروع این
اختلالات عاطفی اجتماعی و این واقعیت که نوجوانان تحصیلات خود را در شرایط کنونی به
صورت آنلاین انجام می­دهند، بیشتر وقت خود را در خانه می­گذرانند و از نظر جسمی از
همسالان خود جدا هستند، ممکن است خطر ابتلا به مشکلات روانی در طول همه گیری
جهانی کووید19 را افزایش دهد.

حمایت خانواده و معلمان از نوجوان

از آنجا که انزوای اجتماعی، استرس بین فردی و مشکلات
روانی در دوران نوجوانی می­تواند پیش زمینه ای برای مشکلات روانی در طول عمر
باشد، والدین و معلمان باید بیشتر تلاش کنند تا به نوجوانان در یافتن راه­هایی
برای حفظ شبکه­های اجتماعی خود کمک کرده و جوانان را از نظر علائم ناراحتی عاطفی
تحت نظر داشته باشند.

بنابراین توصیه می شود:

· محیط
های یادگیری و فضایی مثبت و حمایتی را برای نوجوان فراهم کنیم

· با
متخصصان بهداشت روانی مشورت کنیم

· مداخلات
باید بر پرورش انعطاف پذیری در کودکان و نوجوانان با برقراری ارتباط بهتر برای رفع
ترس­ها و نگرانی­های آنها، تشویق به انجام کارهای روزمره و فعالیت­های بدنی و
اتخاذ تدابیری برای کاهش تنهایی متمرکز باشد.

· والدین
لازم است خود از سلامت روانی خوبی برخوردار باشند و از راهبردهای مقابله و نگرش
مثبت روانی الگو بگیرند تا از کودکان و نوجوانان برای گذراندن این دوران دشوار
حمایت کنند.

از آنجا که تحقیقات در مورد تأثیرات روانی کووید19 هنوز
در مراحل ابتدایی خود است، تحقیقات طولانی­تری برای به دست آوردن درک بیشتر از
پیامدهای بلندمدت این بیماری همه گیر بر بهزیستی عاطفی جوانان موردنیاز است.

دکتر «مسعود کریمی»، دکترای تخصصی آموزش بهداشت و ارتقای
سلامت دانشکده بهداشت شیراز