در بخش نخست این مطلب با عوامل موثر در باروری و تاثیر سبک زندگی
سالم در باروری آشنا شدیم.

 

در ادامه با دیگر عوامل مرتبط میان سبک زندگی سالم و باروری
آشنا می شویم.

مصرف مواد زیان آور برای باروری

سیگار: سیگار اثر منفی فراوانی بر سلامت باروری دارد. مدت
زمان لازم برای باردار شدن یک خانم سیگاری دو برابر یک خانم غیر سیگاری است. یافته
ها نشان می دهد سیگار کشیدن مردان و زنان (هر دو) باعث کاهش باروری می شود. تاثیر
مواد شیمیایی موجود در تنباکو روی باروری شامل کاهش تعداد اسپرم (نطفه مرد)، کاهش
حرکت و کیفیت اسپرم؛ کاهش تعداد و کیفیت تخمک، کاهش خون رسانی به رحم و تخمدان ها،
افزایش خطر بیماری های لوله های رحمی و بارداری خارج از رحم، افزایش میزان سقط خود
به خودی است.

همچنین سیگار شانس موفقیت درمان های ناباروری را کاهش می
دهد. این اثرات حتی زمانی که خود بیمار سیگار نمی کشد،اما به طور مکرر در معرض دود
سیگار قرار دارد، نیز ایجاد می شود. بررسی ها نشان داده است که ترک سیگار دست کم
دو ماه قبل از لقاح خارج رحمی (IVF)،
احتمال موفقیت آن را افزایش می دهد. مهم ترین راهکار برای پیشگیری از ناباروری و
همچنین بارداری بدون عارضه و داشتن کودکان سالم، ترک سیگار است. 

مواد محرک اعتیاد آور و مکمل های بدنسازی: مواد محرکی مانند ماری جوانا و کوکائین می
تواند روی باروری زنان و مردان تاثیرگذار باشد. همچنین این مواد روی سلامت جنین
اثر می گذارد. مکمل های بدنسازی نیز ممکن است حاوی مقادیر زیادی از هورمون های
مردانه؛ تستوسترون و مشتقات آن باشد. این ترکیبات روی تولید اسپرم سالم اثر گذاشته
و همچنین ممکن است روی تولید هورمون زنانه نیز تاثیر داشته باشد.

الکل: مصرف الکل اثر منفی بر باروری دارد.
استفاده از الکل در دین اسلام به دلیل اثرات منفی بر سلامت فردی و اجتماعی آن حرام
و ممنوع است. الکل باعث اختلال در سوخت ‌و ساز کبد و بر هم زدن تعادل هورمونی در
زنان و مردان می ­شود. با توجه به اینکه برخی از داروها می تواند تاثیر منفی در
تولید اسپرم داشته باشد، لازم است آقایان در سنین باروری از مصرف خودسرانه دارو
نیز پرهیز کنند.

عوامل زیان آور شغلی و محیطی

·        
توصیه
می شود عوامل شغلی، فیزیکی و شیمیایی که منجر به خطر ناباروری می شود را مدیریت کرده
و از تماس مستقیم با مواد شیمیایی و آلوده کننده های محیطی پرهیز شود.

·        
مشاغلی
که دارای زمان طولانی نشستن باشد، می تواند در کاهش باروری تاثیرگذار باشد.

·        
حمام
داغ طولانی مدت، سونا، وان داغ، استفاده از لپ تاپ و لباس زیر تنگ ممکن است تولید
اسپرم سالم را با مشکل مواجه سازد.

·        
برخی
از مواد نظیر ژل های تولید شده از مواد نفتی، وازلین و رنگ های شیمیایی حاوی سرب
برای اسپرم مضر بوده و توصیه می شود تا جایی که امکان دارد از تماس با آنها پرهیز شود.
همچنین سیگار، گازوئیل، بخار ناشی از رنگ ها و اگزوز اتومبیل مواد آلوده کننده
هستند.

استرس                                   

استرس بخشی از زندگی روزانه است. بنابراین توصیه می شود با
استفاده از روش های تن آرامی و شیوه های مدیریت استرس، آرامش خود را حفظ کنید.

باید به خاطر داشت نمی توان همه فشارهای روحی را حذف کرد،
اما می توان زمانی را برای آرامش اعصاب اختصاص داد. افراد در هر شغل و مسوولیتی
باید زمانی را برای زندگی خود اختصاص دهند. مطالعه، قدم زدن، عبادت، گوش دادن به
موزیک ملایم، صحبت و تبادل پیام با دوستان از راه های دستیابی به آرامش اعصاب است.

«مریم یارپزشکان»، کارشناس سلامت میانسالان
مرکز بهداشت شهدای والفجر