کادر
درمان کشور این روزها فشارهای متعدد و مختلفی تحمل می ­کنند، یکی از سخت ­ترین این
فشارها دوری از خانواده و فرزندان است. در این مطلب به نکاتی پرداخته می شود که می
­تواند برای کادر درمان و بیمارانی که در حال حاضر دور از فرزندان خود به سر می ­برند،
مفید باشد.

 

1- قبل
از هر چیز به خودتان توجه کنید، از خود بپرسید در این لحظه چه احساسی دارم؟
اضطراب، سردرگمی، استیصال، خشم، یاس یا ...؟ سپس از خود بپرسید در ارتباط با دوری
از فرزند یا فرزندانم چه احساسی دارم که مرا آزار می دهد! به خودتان برای داشتن
این احساسات حق بدهید و به شیوه ای همدلانه احساسات خود را درک کنید! سپس سعی کنید
خودتان را قدری آرام ­تر کنید چند نفس عمیق بکشید و  فکر کنید «با همین شرایط، چگونه می ­توانید پدر
و مادر بهتری برای فرزندتان باشید؟»

2-
در حال حاضر چه کسی یا چه کسانی از فرزند شما مراقبت می­ کند؟ آیا فکر می ­کنید
آنها قادرند به خوبی شما از فرزند یا فرزندانتان مراقبت کنند؟ به خودتان بگویید در
شرایط حاضر از بین گزینه ­های موجود، بهترین تصمیم را گرفته ­ام. اگر فکر می­ کنید
مراقبت از فرزندتان برای مراقب فعلی او بسیار دشوار است و شما به خاطر این موضوع
احساس گناه دارید یا شرمنده هستید، خودتان را قانع کنید در شرایط سخت کنونی همه
باید به هم کمک کنند، یادتان باشد کمک کردن به دیگران به افراد احساس مفید بودن می­
دهد و می تواند از استرس آنها بکاهد.

3-
با فرزندان خود در ارتباط باشید و تا آنجا که برایتان امکان دارد، وظایف و مسوولیت
های والدینی خود را انجام دهید؛ البته از راه دور و مجازی. به عنوان مثال شما می ­توانید
هر روز به صورت آنلاین با فرزندان خود بازی کنید اگر قرار است تکلیفی انجام دهند،
بر انجام آن نظارت داشته باشید! در جریان کارهایی قرار بگیرید که فرزندانتان به
صورت روزانه انجام می ­دهند. با انجام این کارها شما همچنان همان والد مهربان و
قوی همیشگی هستید.

4-
در مورد شرایطی که تجربه می ­کنید به فرزند خود توضیح دهید. توجه داشته باشید
توضیح شما باید متناسب با سن و سطح درک فرزندتان باشد. در مورد بیماری کووید-19
توضیح دهید سپس بگویید شما شغلی دارید و متعهد شده ­اید به بیماران کمک کنید تا
بتوانند سلامت خود را به دست بیاورند، متناسب با سن کودکان می­ توان مفهوم قرنطینه
و ناقل بودن را توضیح داد. برای نوجوانان و بزرگسالان هم  می ­توان از معنای زندگی صحبت کرد. 

5-
در مورد تغییر شرایط زندگی برای کودک توضیح دهید. به او بگویید احتمال می دهید تا
چه مدت از او دور خواهید بود در غیاب شما چه کسی یا کسانی از او مراقبت خواهند کرد،
اگر بخواهند با شما تماس بگیرند از چه طریق و چه زمانی می ­توانند به شما دسترسی
پیدا کنند، چنانچه در غیاب شما با مشکلی روبرو شدند با چه کسی صحبت کنند. سعی کنید
تا آنجا که ممکن است شرایط زندگی کودک تغییر زیادی نکند.

6-
برخی از والدین به دلیل آنکه نگران دلتنگی یا اضطراب بچه ­ها هستند یا فکر می­ کنند
کودکان در شرایطی نیستند که بتوانند مسائل را درک کنند، به آنها توضیحی نمی­ دهند،
اما توجه داشته باشید ابهام باعث می ­شود کودک شما نگران ­تر شود و شاید تخیلات
خود و شایعاتی که در فضای مجازی است را باور کند. یادتان باشد اگر ما بدانیم چه­ چیز
در انتظارمان است، تحمل دلتنگی آسانتر خواهد بود.

7-
زمانی را برای صحبت با فرزند خود انتخاب کنید که توانسته باشید هیجانات شدید خود
را مدیریت کنید. اگر  ناخودآگاه هنگام صحبت
با فرزندتان بغض کنید یا اشکتان در بیاید اشکالی ندارد، اتفاقا در چنین شرایطی
فرزند شما می ­تواند نحوه ابراز هیجان را از شما بیاموزد. علاوه بر این صحبت کردن
در مورد احساساتتان باعث می شود کودک بفهمد شما هم احساساتی دارید، پس پذیرش احساسات
خودش برایش راحت تر خواهد بود، اما بدون شک تماشای شما در وضعیتی که خود را باخته ­اید
برای فرزندتان نفعی ندارد. 

8- منتظر
نباشید که فرزند شما خودش سوال بپرسد یا در مورد آنچه احساس و تجربه می ­کند، چیزی
بگوید، گاهی ممکن است کودک خجالت بکشد یا بترسد یا فکر کند با بیان فکرهایش شما را
نگران خواهد کرد. گاهی آنها  نمی ­دانند
چطور سوال بپرسند یا احساس خود را با چه کلماتی بیان کنند، پس بهتر است خودتان پیش
قدم شوید! سر صحبت را باز کنید و از کودک بخواهید در مورد احساسات و فکرهایش صحبت
کند، شنونده فعال باشید، بین حرف های فرزند خود نپرید و اجازه دهید حرف هایش را
تمام و کمال بگوید. سپس به فرزند خود اطمینان دهید از نظر شما فکرهایش احمقانه
نیست! بگویید اغلب افراد در چنین شرایطی، احساسات مشابه آنها را دارند خود شما هم
احساساتی دارید. شما می توانید از اضطراب و دلتنگی خود برای کودک صحبت کنید (به
عنوان مثال بگویید من به­ خاطر دوری از تو دلتنگ می شوم) 

9-
به فرزندتان کمک کنید تا بتواند روی احساساتش اسم بگذارد بعد از شنیدن فعال و
همدلی به او بگویید برای پیدا کردن راه­ حل و گذر از این شرایط در کنار او هستید و
از او حمایت خواهید کرد.

10-
اگر فرزندان شما در سنی هستند که به فضای مجازی دسترسی دارند به آنها توصیه کنید
تماشا کردن، خواندن و گوش دادن به اخباری که در آنها احساس اضطراب یا پریشانی
ایجاد می­ کند را کاهش دهند؛ اطلاعات را روزانه یک یا دو بار و تنها از منابع موثق
دنبال کنند.

11-
اگر فرزند شما در مورد ابتلای شما به کووید-19 نگران بود به او اطمینان بدهید که
با رعایت پروتکل­های بهداشتی که در مورد ایمنی کادر درمان وجود دارد (می ­توانید
متناسب با سن کودک برایش توضیح دهید مثلا لباس مخصوص دارید و ...) سعی بر مراقبت
از خود دارید و اگر چنانچه چنین اتفاقی افتاد همکارانتان به خوبی از شما مراقبت
خواهند کرد.

12-
برای فرزندان خود توضیح دهید که این وضعیت موقتی و قابل مدیریت خواهد بود و بر جنبه­
های مثبت رویداد (مثل نزدیک ­شدن افراد به یکدیگر) تاکید کنید.

13-
از فرصت های کوتاهی که در اختیار دارید استفاده کرده و روش ­های مقابله با استرس و
مدیریت هیجان را با فرزندان خود تمرین کنید.

14-
به آنها توصیه کنید برای غلبه بر مشکلات و کاهش احساسات ناخوشایندشان با یک روان ­شناس
صحبت کنند.

15-
این روزها زمان بسیار مناسبی در اختیار شما و فرزندانتان قرار گرفته تا غلبه بر
مشکلات و گذر از بحران ­های زندگی را به صورت عملی تجربه کنید، پس با توجه به
اینکه فرزندانتان شما را الگوی خود قرار می دهند، باید مراقب نحوه رفتارهایی که
نشان می ­دهید، باشید. تاکید می ­کنم که شرایط کنونی با همه سختی ­ها و فشارهایش،
فرصت مناسبی برای آموختن مهارت ­های مدیریت استرس و تنظیم هیجانی است.   

آنچه
در این مطلب آمد تنها بخشی کوچک از کارهایی است که شما و فرزندانتان با انجام
آنها، می ­توانید احساسات خوشایندتری تجربه کنید. گرچه این یادداشت با هدف کمک به کارکنان
درمان که دارای فرزند هستند نوشته شده، اما بخش هایی از آن  می ­تواند برای همه کارکنان یا بیمارانی که
رابطه نزدیکی با یک کودک دارند (مادربزرگ و پدربزرگ­ ها، خاله ­ها، عمه ­ها، عموها
و دایی ­ها و ... ) مفید واقع شود. در نهایت ضمن ارج نهادن به زحمات تک تک شما
عزیزان امیدوارم به زودی روز هجران و شب فرقت یار آخر شود و بتوانید با خیال راحت
عزیزانتان را در آغوش بگیرید. این را بدانید که همه مردم ایران قدردان تلاش های
شما هستند./105

دکتر
«راضیه نصیرزاده»؛ دکتری تخصصی روان شناس بالینی

پایان
خبر