پرفشاری خون یک عامل خطر مهم برای مشکلاتی همچون سکته مغزی، بیماری عروق کرونر، بیماری شریانی محیطی، نارسایی قلبی، از دست دهی بینایی و نارسایی مزمن کلیوی به حساب می آید. گرچه برخی از عوامل مانند سن، جنسیت، ژنتیک، نژاد و قومیت در بروز پرفشاری خون تغییر ناپذیر است، اما اصلاحات شیوه زندگی در کاهش فشار خون بالا نقش دارد.  همچنین در صورت نیاز باید از داروها استفاده کرد. در ادامه به بخشی از تغییرات رژیم غذایی در کنترل فشار خون بالا اشاره می شود.

الگوی غذایی DASH

یک الگوی غذایی سرشار از میوه ها، سبزی ها، لبنیات کم چرب، غلات کامل و دانه های روغنی و دارای میزان کمی از چربی و چربی اشباع شده است. این الگوی غذایی می تواند به طور قابل توجهی فشار خون را کاهش دهد.

همچنین مدارکی قوی از نقش مهم کاهش دریافت سدیم و یا نمک در پیشگیری و کاهش فشار خون بالا، حمایت می کند. به علاوه ترکیبی از الگوی غذایی DASH و محدودیت مصرف سدیم می تواند فشار خون را بیش از هر کدام از این روش ها به تنهایی، کاهش دهد.

برای محدودیت دریافت سدیم توصیه می شود که تنقلات شور همچون چیپس، پفک و مغزهای شور، غذاهای فرآوری شده و کنسروی، فست فودها، گوشت های دودی شده، ترشی ها، دوغ و خیارشور محدود شده و غذاها به صورت کم نمک پخت شود.

نتایج برخی از پژوهش ها نیز حاکی از آن است که اثرات مفید کاهش مصرف سدیم بر فشار خون، ممکن است با افزایش مصرف پتاسیم، افزایش یابد. به همین دلیل توصیه می شود غذاهای غنی از پتاسیم مانند گوجه فرنگی، سیب زمینی، قارچ، موز، پرتقال، زردآلو، شیر یا ماست کم چرب در رژیم گنجانده شود.

البته باید در نظر داشت که مصرف زیاد پتاسیم می تواند در برخی از بیماران کلیوی، مصرف کنندگان داروهای خاص، یا هر شرایطی که بر نحوه تنظیم پتاسیم در بدن تأثیر می گذارند، مضر باشد. در این شرایط باید با متخصص تغذیه مشورت شود.

افزون بر این موارد، کنترل وزن بر کاهش فشار خون دارای نقش است. در افراد دارای اضافه وزن، کاهش وزن به تنهایی، یکی از مهمترین درمان های غیر دارویی پرفشاری خون است. گزارش شده است که حتی کاهش ​​وزن به میزان 5 تا 10 درصد می تواند در کاهش فشارخون بالا به مقدار قابل توجهی مؤثر باشد./ف.نوروزی فرد

«مهسا موذن»، دکترای تخصصی تغذیه، دانشکده تغذیه و علوم غذایی، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز