بروز سرطان در صورت ترکیبی از عوامل از جمله عوامل ژنتیکی، محیطی و شیوه زندگی اتفاق می افتد. بعضی از این عوامل می توانند اصلاح شود و بعضی دیگر خارج از اراده فرد و غیر قابل اصلاح قرار دارد. بنابراین افراد می توانند گام هایی برای کاهش خطر بیماری بردارند. اما بیشتر عوامل خطری که سبب سرطان پستان می شود، قابل اصلاح است.

عوامل خطر قابل اصلاح

نمایه توده بدنی (BMI) بالای 30 : افزایش دریافت کالری در کودکی و نوجوانی وزن بدن را افزایش می دهد که می تواند منجر به قاعدگی زودرس و افزایش قد در بزرگسالی شود و هر دو با افزایش خطر سرطان پستان مرتبط است. افزایش وزن در بزرگسالی نیز با افزایش خطر سرطان پستان مرتبط است. یکی از بهترین روش ها برای جلوگیری از افزایش وزن، افزایش فعالیت بدنی است. علاوه بر آن تعادل در دریافت کالری غذایی با فعالیت ورزشی منظم نیز توصیه می شود.

الکل: مصرف الکل حتی به مقدار کم، خطر سرطان پستان را افزایش می دهد. با مصرف الکل سطوح استروژن های گردش خون بالا می رود.

سن بالا در زمان اولین تولد: افرادی که پس از 35 سالگی تولد فرزند دارند، خطر بالاتری از سرطان پستان را نسبت به زنانی که زایمان زودتری دارند، دارا هستند. نخستین حاملگی، منجر به تکثیر نامتمایز سلول های پستان و تغییرات دائمی بافت پستان برای آماده شدن برای شیر دادن می شود. در نخستین بارداری، یک زن مسن تر احتمال بیشتری می رود که آسیب DNA زودتر اتفاق بیفتد.

مواجهه با اشعه: مواجهه با اشعه در دوز بالا (برای درمان برخی بیماری ها مانند لنفوم) به ویژه اگر مواجهه در سنین جوانی باشد، با افزایش خطر سرطان پستان مرتبط است. قرار گیری در معرض دوز کم رادیوگرافی که برای ماموگرافی استفاده می شود، نمی تواند خطر سرطان پستان را افزایش دهد و یا این خطر قابل چشم پوشی است.

 قرص های ضد بارداری خوراکی: ممکن است خطر  سرطان پستان در زنانی که در حال حاضر از قرص های ضد بارداری خوراکی استفاده می کنند یا در طی 10 سال گذشته از قرص های ضد بارداری خوراکی استفاده کرده اند، اندکی بالاتر باشد. با این وجود 10 سال یا بیشتر بعد از توقف مصرف قرص های ضد بارداری خوراکی، افزایش خطر سرطان پستان وجود ندارد.

هورمون درمانی جایگزین HRT: مصرف کننده این هورمون ها برای پنج سال یا بیشتر هورمون های جایگزین را مصرف می کنند. این افراد به طور تقریبی یک خطر بالای50 درصد در زمینه ابتلا به سرطان پستان را نسبت به زنانی که هیچ وقت از این هورمون ها استفاده نکرده اند، دارا هستند. استفاده طولانی مدت از هورمون، خطر سرطان پستان را بالا می برد. با این وجود، بعد از قطع هورمون ها به نظر می رسد که احتمال خطر، مانند کسی است که هیچ وقت از آنها استفاده نکرده باشد. خطر سرطان پستان برای زنانی که استروژن و پروژسترون را با هم استفاده می کنند، بیشتر است.

مصرف بالای چربی های اشباع شده: سنجش های بین المللی میزان بالاتری از سرطان پستان در کشورهایی که میزان سرانه چربی دریافتی بیشتری دارند، نشان داده است. افرادی که کالری دریافتی بیشتری دارند سن شروع نخستین قاعدگی در آنها زودتر است و سن نخستین زایمان دیرتر است که هر دو با افزایش خطر سرطان پستان همراه است.

عوامل نامرتبط با خطر:

تئوری های گوناگونی درباره علت های سرطان پستان وجود دارد که سبب نگرانی غیر واقعی برای خیلی از زنان شده است. عوامل خطر پیشنهاد شده زیادی تحت مطالعه قرار گرفته است، اما هیچ تاثیری را بر روی خطر سرطان پستان نشان نمی دهد. این موارد شامل استفاده از خوش بو کننده و ضد تعریق، خوردن قهوه، ایمپلنت های پستان، سقط، آلودگی های محیطی از قبیل پلی کلرینیتد بیفنل ها (PCBS) و قرار گرفتن در مجاورت میدان الکترومغناطیسی است.

دکتر «زهرا خسروی زادگان»، کارشناس بیماری های غیرواگیر معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز