در بخش یک این مطلب مهم ترین توصیه های تغذیه ای در مورد
بیماری سیروز کبدی بیان شد و گفته شد سیروز کبدی مرحله نهایی بیماری های
مزمن کبدی است که به تخریب پیشرونده غیرقابل ترمیم سلول های کبدی منجر می شود.
علایم بالینی سیروز کبدی شامل کاهش وزن و سوء تغذیه، ضعف و سستی عضلات، خستگی و بی
حالی، تجمع آب در ناحیه شکم یا آسیت، عفونت و تب، کاهش هوشیاری و کما و خونریزی
دستگاه گوارش است. در این بخش به موضوع سوء تغذیه در این بیماران و راهکارهای رفع
این مشکل پرداخته می شود.

 

سوء تغذیه در بیماران مبتلا به سیروز کبدی

سوء تغذیه پروتئین_انرژی یکی از مشکلات معمول در بیماران
مبتلا به سیروز است. وجود سوء تغدیه در این بیماران احتمال ایجاد مشکلات ثانویه
سیروز را افزایش می دهد. بنابراین سوء تغذیه نخستین اختلال تغذیه ای است که در
بیماران مبتلا به سیروز باید مورد توجه قرار گیرد.

علت افزایش خطر سوء تغذیه در بیماری های مزمن کبدی، اختلال
عملکرد کبد در مسیرهای تولید انرژی، بازسازی پروتئین های بدن، ذخیره قند، ویتامین
ها و مواد معدنی و اختلال در هضم و جذب چربی است. از طرفی بی اشتهایی، سیری زودرس،
تهوع و استفراغ در این افراد مانع دریافت غذا می شود.

درمان تغذیه ای در این افراد باید در اولویت های درمانی
قرار گیرد. میزان انرژی و پروتئین دریافتی باید در این گروه از بیماران افزایش
یابد. گرسنگی طولانی مدت در این افراد خطرناک است. هر دو تا سه ساعت یک بار یک
میان وعده غذایی مانند ساندویچ تخم مرغ، میوه، ساندویچ نان و پنیر(کم نمک)، سیب
زمینی آبپز، یک لیوان شیر کم چرب با عسل، شیرموز خانگی، و یا کره بادام زمینی مصرف
کنند.

قبل از خواب نیز یک میان وعده باید در نظر گرفته شود.
میزان چربی و پروتئین دریافتی برای هر بیمار باید برحسب شرایط فعلی او سنجیده شود،
زیرا محدودیت شدید مواد غذایی باعث ایجاد سوءتغذیه و بدتر شدن بیماری کبدی می شود.
اصلاح وضعیت تغذیه ای بیمار توانایی بدن را در رسیدن به وضعیتی سالم افزایش می
دهد.

این افراد می توانند با افزودن لوبیا و سایر حبوبات به
سوپ، مصرف عسل در وعده صبحانه و مصرف دو عدد خرما بعد از هر وعده غذایی، نوشیدن یک
لیوان آبمیوه شیرین ولی طبیعی قبل از صبحانه، اضافه کردن سیب زمینی آبپز و یا ذرت
پخته به غذا، مصرف انجیر خشک، توت خشک، کشمش و کنجد در میان وعده ها و بعد از وعده
های اصلی انرژی دریافتی خود را افزایش دهند.

توجه به این مسئله اهمیت دارد که ارزیابی سوء تغذیه از
طریق میزان وزن کاهش یافته در بیمارانی که دچار عارضه آسیت یا تجمع آب در ناحیه
شکم شده اند مشکل است. زیرا بیمار در حالی که سوء تغذیه دارد ممکن است در محدوده
وزن طبیعی یا اضافه وزن قرار گیرد./نوروزی فرد

«زهرا
حسن زاده» دکترای تخصصی علوم تغذیه دانشکده تغذیه و علوم غذایی شیراز

پایان خبر