دیابت هم چون بسیاری از بیماری های مزمن، نیازمند خودمراقبتی
است. بنابراین توانمندسازی افراد مبتلا به دیابت برای انجام خودمراقبتی امری ضروری
است. در این راستا فرد نیازمند ابزارها و مهارت هایی است که بتواند قند خون خود را
پایش کند و بر اساس نتایج آن، تصمیمات آگاهانه اتخاذ کند.

 

دیابت پنجمین علت مـرگ و میـر و نخستین علـت نارسـایی مزمـن
کلیـه، قطـع پـای غیـر تروماتیـک و نابینایی در بسـیاری از جوامـع اسـت و گزارش ها
نشان می دهد در هر هشت ثانیه، یک نفر به علت دیابت یا عوارض ناشی از آن
جان خود را از دست می دهد.

پایش پیوسته گلوکز موجود در خون یکی از ابزارهای اصلی و مهم
برای کنترل بیماری دیابت است. خودپایشی قند خون (SMBG) از طریق دستگاه گلوکومتر انجام می شود. این تست میزان قند خون بیمار
را در هر زمانی اعلام می کند.

باید بدانیم کنترل قندخون بیمار مزایای فراوانی دارد. برای
مثال کنترل قند خون در وضعیت ناشتا و قبل از غذا و دو ساعت پس از هر غذا به بیمار
کمک می کند تا میزان تأثیر مصرف غذا بر قندخون را دریابد و در انتخاب وعده غذایی
مناسب بیمار را یاری دهد. همچنین می تواند در زمان فعالیت یا بیماری و یا بروز
نشانه های افزایش یا کاهش قندخون به بیمار در حفظ قندخون در حد طبیعی کمک کند.

از دیگر فواید خودپایشی قند خون می توان به کنترل بهینه و
موثر هیپوگلیسمی و هایپرگلیسمی، کاهش عوارض بلندمدت بیماری دیابت اشاره کرد.
خودپایشی به طور کلی باعث کاهش سنگینی بار مشکلات اقتصادی، تاثیرات بیماری بر شیوه
زندگی بیماران و معضلات مراجعه به مراکز درمانی می شود.

ضرورت خودپایشی قندخون در افرادی که انسولین
تزریق می کنند

خودپایشی قندخون در دستورالعمل های انجمن ها، موسسات جهانی و
کلینیک های دیابت به عنوان ضروری ترین بخش درمان، به ویژه برای افرادی محسوب می
شود که انسولین تزریق می کنند.

اما بسیاری از بیماران پایبندی مناسبی به انجام خودپایشی قند
خون به صورت مداوم ندارند. از مهمترین این موانع می توان به نداشتن آگاهی بیمار در
خصوص اهمیت این موضوع در درمان، کاربری پیچیده یا دقت پایین برخی از دستگاه های تست
قند خون و فراموشی برای انجام تست قند خون اشاره کرد.

دستگاه تست قند خون با توجه به ویژگی هایی که دارد بخش عمده
ای از این موانع را برای بیماران برطرف کرده و انجام خودپایشی قند خون را برای
آنها بیش از پیش راحت تر کرده است. 

نتایج مثبت سنجش میزان قندخون

·        
نحوه
دستیابی ما را به اهداف کلی درمانی بررسی می کند.

·        
نحوه
تاثیر رژیم و ورزش را بر میزان قند خون بررسی می کند.

·        
نحوه
تاثیر عوامل دیگر مانند بیماری یا استرس بر میزان قند خون را نشان می دهد.

·        
تاثیر
داروهای بیماری دیابت را بر میزان قند خون نشان می دهد.

·        
افزایش
و یا کاهش قند خون را نشان می دهد.

کنترل مناسب قند خون به عنوان یکی از مهم ترین رفتارهای
خودمراقبتی، موجب پیشگیری از ایجاد و پیشرفت عوارض بیماری دیابت می شود و به ویژه
در بیمارانی که از انسولین استفاده می کنند، خودپایشی قند خون لازم است.
خودپایشی قند خون می تواند مصرف انسولین را بهینه کرده و جزء لاینفک تزریق آن محسوب
می شود. در صورت کنترل قندخون و کاهش هر یک درصد HbA1c ، ریسک عوارض جانبی کاهش پیدا می کند.

«نگار میرزاد»، مسوول مبارزه با بیماری های غیرواگیر مرکز
بهداشت شهدای والفجر