تب خونریزی دهنده کریمه-کنگو
بیماری ویروسی حاد تب ‌دار و خونریزی دهنده‌ است که از راه گزش کنه، تماس مستقیم
با خون یا ترشحات بیمار و لاشه حیوان آلوده، به فرد سالم منتقل می ‌شود.

 

این بیماری نخستین بار در
سال های 45-1944 باعث ابتلای بیش از 200 نفر در منطقه کریمه واقع در اوکراین
(اتحاد جماهیر شوروی سابق) شد. سپس در سال 1969 مشخص شد عامل ایجاد کننده این بیماری مشابه
همان است که در سال 1956
در کنگو مشاهده شده‌ است. از اینرو، تشابه عامل بیماری باعث اسم فعلی (تب هموراژیک
کریمه-کنگو) شد.

این ویروس در انسان بیماری
شدیدی همراه با خطر بروز مرگ و میر ایجاد می ‌کند و شیوع بیمارستانی آن نیز گزارش
شده است.

ویروس
Crimean-Congo hemorrhagic fever (CCHF) به
وسیله کنه ‌ای از جنس هیالوما منتقل می ‌شود. مخزن اصلی ویروس در طبیعت کنه‌ ها هستند؛
ولی گاو، گوسفند، بز، خرگوش، گورخر، بوفالو، کرگدن و زرافه نیز به عنوان مخزن مطرح
می شوند. بیماری در حیوانات بدون علامت است و گاه با یک بیماری تب‌دار چند روزه
تمام می‌ شود. در فرم شدید ممکن است موجب سقط جنین در گاو شود. ویروس در حیوانات
نشخوارکننده اهلی مثل گاو، گوسفند و بز به مدت یک هفته پس از آلودگی و عفونت باقی
می ‌ماند.

این بیماری از بیشتر مناطق
صحرایی آفریقا، اروپای شرقی، چین،کشورهای آسیای میانه و خاورمیانه گزارش شده است.
بیماری در فصول گرم سال (زمان رشد و تکثیر کنه‌ها) شیوع پیدا می ‌کند. مواردی در
بین اعضای خانواده بیمار و کارکنان پزشکی بعد از آلودگی با خون یا ترشحات بیمار رخ
داده ‌است. پرندگان به بیماری مقاومند اما می ‌توانند با پخش کنه‌ های آلوده باعث
بروز اپیدمی شوند.

دوره کمون و علایم بیماری

دوره کمون بیماری به طور
متوسط 4
روز و حداکثر 13
روز است، اغلب تا روز چهارم بیماری علائمی مانند تب، سردرد، احساس سرما، خستگی،
درد عضلانی، پرخونی صورت، پرخونی ملتحمه و چشم، استفراغ و دردهای منتشر شکم مشاهده
می ‌شود. علائم خونریزی از روز چهارم شروع می‌ شود که به صورت لکه های خونی در
مخاط دهان و پوست، خونریزی از لثه ‌ها، بینی، معده، روده و رحم و زیر پوست به ویژه
در ناحیه ساق پا و ساعد است. مرگ بیمار ناشی از شوک به دنبال خونریزی شدید، عفونت
منتشر و اختلال انعقادی داخل عروقی پیش ‌رونده ‌است.

درمان

اساس درمان حمایتی و شامل
تنظیم آب و الکترولیت و درمان اختلال انعقادی پیش ‌رونده ‌است. در دهه اخیر با
پیدایش اپیدمی جدید، تأثیر «ریباویرین» در درمان بیماری ثابت شده است. شروع هر چه
سریعتر این دارو باعث افزایش پاسخ به درمان شده و میزان مرگ و میر را در منطقه
جنوب شرق کشور از 22درصد به 3درصد کاهش داده است. همچنین استفاده از انترفرون و
ایمونوگلوبولین وریدی در بیماران بد حال پیشنهاد می‌شود، ولی نتایج آن هنوز در دست
بررسی است.

توصیه ‌های بهداشتی برای
پیشگیری

· پوشیدن
لباس‌های محافظ (آستین بلند، شلوار بلند)

· پوشیدن
لباس با رنگ روشن که امکان می ‌دهد کنه به سادگی تشخیص داده شود

· استفاده
از مواد شیمیایی مخصوص کشتن کنه بر روی لباس

· استفاده
از مواد دافع مجاز روی پوست و لباس

· وارسی
منظم پوشش و پوست برای وجود نداشتن کنه و در صورت وجود، از میان بردن آنها به شیوه‌ای
ایمن

· جست ‌و جو در اصطبل و مزارع برای از بین بردن یا
کنترل کنه‌ های مهاجم به حیوانات

· پرهیز
از رفتن به مناطقی که کنه‌ فراوان است یا در فصل ‌هایی که آنها بیش از هر وقت دیگر
فعال هستند.

· استفاده
از دستکش و پوشیدن دیگر لباس‌ های محافظ در صورت سر و کار داشتن با حیوانات یا
بافت‌های بدن آنها در مناطق آندمیک، به ویژه در فرایند کشتار، قصابی و جمع‌ آوری
در کشتارگاه یا در خانه

· قرنطینه
حیوانات قبل از ورود به کشتارگاه و استفاده منظم از آفت‌کش در مورد حیوانات از دو
هفته قبل از

کشتار

«مرضیه شهریاری» کارشناس گروه حشره شناسی
و مبارزه با ناقلین دانشکده بهداشت شیراز

پایان خبر