فصل تابستان با گرما، رطوبت و افزایش فعالیت‌ های بدنی همراه است؛ این شرایط می ‌تواند تاثیرات قابل توجهی بر سلامتی و رفاه عمومی افراد داشته باشد؛ یکی از مهم ‌ترین نکات در این فصل، مصرف مایعات کافی است.

در این مطلب، اهمیت مصرف مایعات در تابستان، تاثیرات کم ‌آبی و راهکارهایی برای حفظ هیدراتاسیون مناسب را بررسی می کنیم.

نیاز بدن به مایعات

تقریبا 60 درصد بدن انسان از آب تشکیل شده است و آب برای عملکرد صحیح سلول ها، بافت ‌ها و اندام ‌ها ضروری است؛ در فصل تابستان، به دلیل افزایش دما و رطوبت، نیاز به مایعات بیشتر می‌ شود؛ عرق کردن یکی از روش‌ های طبیعی بدن برای خنک کردن خود است، اما این فرآیند منجر به از دست رفتن مقدار زیادی آب و الکترولیت ‌ها می‌شود، بنابراین، تامین مایعات کافی در این فصل ضروری است.

تاثیرات کم ‌آبی بر بدن انسان  

کمبود آب در بدن می ‌تواند عوارض جدی به همراه داشته باشد که به برخی از آنها اشاره می‌ کنیم.

 1. کاهش عملکرد فیزیکی: عدم هیدراتاسیون کافی می‌ تواند منجر به خستگی، کاهش قدرت و استقامت شود؛ این مساله به ویژه در ورزشکاران و افرادی که به طور مداوم به فعالیت ‌های بدنی مشغول‌ هستند، قابل مشاهده است؛ تحقیقات نشان می‌ دهد که حتی کاهش 2 درصد از آب بدن می ‌تواند تاثیرات منفی بر عملکرد ورزشی داشته باشد.

2. اختلالات شناختی: کم‌ آبی می‌ تواند بر تمرکز، حافظه و عملکرد شناختی تاثیر بگذارد، به ‌ویژه در زمان‌ هایی که افراد تحت فشار و استرس هستند؛ هیدراتاسیون کافی می ‌تواند به بهبود عملکرد شناختی کمک کند؛ این موضوع به ویژه برای دانش ‌آموزان و دانشجویان در زمان امتحانات اهمیت دارد.

3. مشکلات گوارشی: کمبود مایعات می ‌تواند به مشکلاتی مانند یبوست و سوء هاضمه منجر شود؛ آب به هضم غذا و جذب مواد مغذی کمک می ‌کند؛ برای افرادی که از رژیم‌ های غذایی حاوی فیبر بالا استفاده می ‌کنند، مصرف مایعات کافی ضروری است تا این فیبرها به درستی عمل کنند.

4. عوارض پوستی: کم ‌آبی می ‌تواند به خشکی پوست و مشکلات پوستی منجر شود؛ در فصل تابستان، با افزایش تابش خورشید و گرما، پوست نیاز به رطوبت رسانی بیشتری دارد که با مصرف مایعات مناسب میسر می ‌شود.

راهکارهای حفظ هیدراتاسیون

برای حفظ هیدراتاسیون مناسب در تابستان، می ‌توان از راهکارهای زیر استفاده کرد:

-  نوشیدن آب به ‌طور منظم: بهتر است در طول روز به ‌طور مرتب آب بنوشید، حتی اگر تشنه نیستید؛ نوشیدن حداقل ۸ تا ۱۰ لیوان آب در روز توصیه می ‌شود؛ در دسترس قرار دادن بطری های آب می ‌تواند به یادآوری نوشیدن آب کمک کند.

-  استفاده از میوه‌ها و سبزیجات: میوه ‌ها و سبزیجاتی مانند هندوانه، خیار، پرتقال و توت ‌فرنگی حاوی آب بالایی هستند و می ‌توانند به تأمین مایعات بدن کمک کنند؛ این مواد غذایی همچنین به دلیل داشتن ویتامین ‌ها و مواد معدنی، به بهبود سلامت عمومی نیز کمک می ‌کنند.

- پرهیز از نوشیدنی‌ های کافئین‌ دار و الکلی: این نوشیدنی ‌ها می ‌توانند باعث افزایش دفع آب از بدن شوند و بهتر است در فصل تابستان محدود شوند؛ به ‌جای آن، از نوشیدنی ‌های طبیعی و آبمیوه ‌های تازه استفاده کنید.

-  نوشیدن مایعات حاوی الکترولیت: در صورت فعالیت بدنی شدید یا تعریق زیاد، نوشیدن مایعات حاوی الکترولیت مانند نوشیدنی ‌های ورزشی می‌ تواند مفید باشد؛ این مایعات کمک می‌ کنند تا تعادل الکترولیت‌ ها در بدن حفظ و از خستگی زودرس جلوگیری شود.

به طور کلی مصرف مایعات در فصل تابستان نه ‌تنها به حفظ سلامت عمومی کمک می ‌کند، بلکه تاثیرات مثبت بر روی عملکرد فیزیکی و شناختی افراد دارد؛ با رعایت نکات ذکر شده، می‌ توان از بروز عوارض ناشی از کم ‌آبی جلوگیری کرد و از تابستانی سالم و پُر انرژی لذت برد؛ هیدراتاسیون مناسب می‌ تواند به بهبود خُلق و خو و افزایش انرژی کمک کند و در نهایت کیفیت زندگی را در این فصل گرم بهبود بخشد.

«الهه عباسی» کارشناس ارشد تغذیه دانشکده تغذیه و علوم غذایی دانشگاه علوم پزشکی شیراز