«الکل»
یک ماده روانگردان
با خواص اعتیادآور
بوده و مصرف این ماده
با آسیب های سنگین سلامتی،
اجتماعی و اقتصادی
برای افراد، خانواده ها
و جوامع همراه
است.

 

در سطح
جهان، مصرف الکل یکی
از پنج عامل اصلی
بیماری، ناتوانی و
مرگ محسوب شده و
بین مصرف الکل
و بیش از
دویست بیماری، اختلال و
جراحت، رابطه وجود دارد.

عوارض
مصرف الکل

ü رفتار تهاجمی و خشن، اضطراب و افسردگی، مشکلات
ارتباطی، دشواری در به خاطر آوردن چیزها و تصادفات

ü کاهش عملکرد جنسی و پیری زودرس

ü مشکلات گوارشی، زخم معده، ورم لوزالمعده، فشار
خون بالا

ü سکته، آسیب دایمی مغز، آسیب عصب و عضله، آسیب
مغزی در کودکان متولدشده از زنان باردار

ü بیماری
کبدی، بیماری لوزالمعده، سرطان دهان، گلو و سینه

مسمومیت
با الکل شدیدترین عارضه مصرف الکل می باشد و شامل دو نوع است:

مسمومیت
با اتانول یا همان الکل مرسوم

این
مسمومیت با افزایش سطوح خونی الکل ایجاد می شود و شامل نشانه هایی مانند کندی
عملکرد حرکتی، نوسانات خلقی، خشم، پرخاشگری و حالات تهاجمی، اختلال در تعادل،
تمرکز، قضاوت و توانایی فکر کردن است. این مسمومیت در زمان مصرف الکل یا مدت
کوتاهی بعد از آن ایجاد می شود.

مسمومیت
با متانول

در
مشروبات تقلبی، متانول وجود دارد که همان الکل چوب است و به وسیله آنزیم هایی در
کبد، ماده سمی «فرمالدهید» تولید می کند و می تواند سبب کوری یا مرگ شود.

نشانه
مسمومیت با متانول اغلب ظرف نیم تا چهار ساعت ظاهر شده که به صورت تهوع، استفراغ،
درد شکمی، سردرد، گیجی، خواب آلودگی بروز می کند.

نیاز
است به محض مشاهده نشانه مسمومیت الکل، به سرعت به اورژانس بیمارستان مراجعه شود.

بسیاری
از افراد به ‌دلیل ترس از بازداشت یا بازخواست شدن از سوی پلیس، خیلی دیر به مراکز
درمانی مراجعه می‌ کنند و جان خود را به خطر می اندازند، در حالی که باید بدانند
هدف پزشکان، تنها کمک به بیمار و نجات جان اوست.

درجات
و سطوح وابستگی به الکل

مصرف مخاطره­آمیز: در این مرحله، فرد مصرف الکل را به تازگی آغاز کرده و هنوز
آسیب­ های سلامت ناشی از مصرف را تجربه نکرده است.

مصرف آسیب رسان: شامل الگوی مستمر مصرف سنگین الکل در یک مقطع زمانی همراه با تجربه دوره های
طولانی پرهیز و عدم مصرف است.

در این مرحله، فرد این خطر را حس کرده و بدون مصرف مقادیر
بالای الکل، نمی تواند فعالیت های معمول روزمره خود را انجام دهد.

اختلال مصرف الکل: شامل الگوی مستمر و مشکل آفرین مصرف الکل با وجود مشکلات
جسمی جدی برای فرد است. نشانه های این مرحله شامل افت کارکرد خانوادگی، اجتماعی، شغلی
یا تحصیلی، ناتوانی برای کاهش یا قطع مصرف با وجود تلاش های مکرر بوده که در این
مرحله، فرد به مصرف الکل، وابستگی و اعتیاد پیدا کرده است.

عوامل
خطر و محافظ مصرف الکل کدامند ؟

برای
پیشگیری و کاهش مصرف الکل، نیاز است عوامل خطر و محافظت کننده موثر بر گرایش مصرف
را بشناسیم که عوامل خطر شامل موقعیت ها، رویدادها، ویژگی ها و متغیرهایی هستند که
احتمال مصرف را افزایش می دهند، مانند داشتن خانواده آسان گیر، پدر و مادر مصرف
کننده، اعتماد به نفس کم و دوستان ناباب.

منظور
از عوامل محافظت کننده نیز، خصوصیات، ویژگی ها و شرایط مثبت زندگی نوجوان است که
احتمال مصرف را کاهش می دهند مانند دوستان سالم، روابط گرم خانوادگی، اعتماد به
نفس و پدر و مادر مقتدر.

برای
ترک ماندگار و موثر نیاز است با شناخت دقیق عوامل خطر و محافظت کننده، نقشه راه
تغییر خود را رسم کنیم و نقشه راه به ما می گوید که عوامل محافظت کننده را تقویت کنیم
و عوامل خطر را کاهش دهیم.

وظایف
خانواده در فرایند ترک و بهبودی

با فرد
مصرف کننده بدون تحقیر، سرزنش، دعوا و انتقاد رابطه برقرار کنیم.

زمانی
را برای صحبت و گذراندن وقت با مصرف کننده اختصاص داده و با او همدلی کرده و به
حرف های او گوش دهیم.

از او
بپرسیم تمایل دارد چگونه به او در مواجهه با موقعیت های پرخطر و دستیابی به اهدافش کمک کرده و با برگزاری نشست های خانوادگی و مشورت با او، وظایف
خود را مشخص کنیم.

فرد
مصرف کننده برای ترک اعتیاد خود، به باور و اعتماد صددرصد ما نیاز دارد.

کارنامه
فرد معتاد را ارزیابی کرده و به اشتباه های احتمالی خود که سبب شکل گرفتن اعتیاد
شده، اعتراف و برای جبران، تلاش کنیم.

دست
روی دست گذاشتن، بدترین انتخاب در برخورد با این بیماری است و رو به رو شدن با
حقیقت را پشت گوش نیندازیم، زیرا اعتیاد به سرعت رشد می کند.

پس، از
همین لحظه آغاز به یادگیری و برنامه ریزی برای روش های بهبود این نوع بیماری کنیم.

شما می
توانید با مراجعه به پزشک خانواده خود، از آدرس مراکز خدمات جامع سلامت و شیوه
مراجعه به روانشناس مطلع شوید./103

«صفورا صادقی» کارشناس
سلامت روان معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی شیراز

پایان
خبر