بنا بر استانداردهای ارائه شده، محصول
ارگانیک به معنی «عدم استفاده از سموم، کودها و مواد سنتز شده» در تمامی مراحل
فرآیند تولید و فرآوری مواد غذایی است و برای جلوگیری از آسیب زدن به خاک، استفاده
از روش‌های مرسوم خاک‌ورزی (انواع شخم) در تمام مراحل آماده سازی بستر کشت این نوع
از محصولات، ممنوع است.

 

به طور کلی تنها در صورتی می توان به
یک محصول ارگانیک گفت که دارای شرایط زیر باشد:

1- در تولید محصول
ارگانیک باید از بذر و مواد گیاهی ارگانیک استفاده شده باشد.

2- اگر بذر و مواد
گیاهی ارگانیک در دسترس نباشد، در این صورت باید از بذر رایجی که در کشاورزی
ارگانیک ممنوع نیست، استفاده شود.

3- کودهای زیستی
باید به شکلی که از خاک، آب و تنوع زیستی حفاظت کند، استفاده شود.

4-مصرف کودهای آلی دارای فضولات انسانی در
محصولاتی که برای تغذیه انسان‌ها استفاده می‌شود، ممنوع است. در صورتی که نکات
بهداشتی این کودها تحت سازمان وضع کننده استاندارد بررسی شود، امکان استفاده وجود
دارد. رعایت نکات بهداشتی به این معناست که فضولات
انسانی از زباله خانگی و صنعتی که خطر آلودگی شیمیایی دارد، جداسازی شده و برای
حذف احتمال خطر آفات، انگل ها و میکروارگانیسم های بیماری زا به اندازه کافی
پالایش شده باشد.

5-کاربرد نیترات و تمام انواع
کودهای نیتروژن دار مصنوعی، مانند اوره در تولید محصولات ارگانیک ممنوع است.

6- روش‌های فیزیکی کنترل آفات و علف ‌های
هرز در کشاورزی ارگانیک مجاز است.

7- کشاورز باید
برای جلوگیری از آلودگی‌ مزرعه ارگانیک خود، از موانع فیزیکی و مناطق محافظ، استفاده
کند؛ به این معنی که با حصارکشی محوطه کشاورزی، از ورود حیوانات مزرعه به محل
کشاورزی جلوگیری کند.

8- تمام تجهیزات و
ماشین‌آلات فرآیندهای کشاورزی ارگانیک پیش از استفاده شدن در مزارع ارگانیک باید
از تمامی موادی که احتمال آلودگی دارد، پاک شود.

9- فرآیند بسته بندی محصول هم می‌بایست
طبیعی باشد و از گازهای CO2 و نگهدارنده در آن استفاده نشود.

اگر محصولی گواهی ارگانیک نداشته باشد،
یعنی یک یا چند مورد از شروط بالا در آن رعایت نشده و یا تولیدکننده به دنبال
تولید محصولات ارگانیک نبوده تا گواهی آن را دریافت کند، پس این نوع محصولات جزو
گروه محصولات طبیعی به شمار می آیند.

نکته مهم اینکه محصول
سالم با محصول ارگانیک تفاوت دارد. می­توان محصولی سالم داشت، ولی نه با پیروی از
استاندارد تعریف شده ارگانیک، به عبارت دیگر می­توان اصول صحیح کاربرد سموم و
کودهای شیمیایی را اجرا کرد تا محصولی سالم را به بازار رساند، ضمن اینکه به
عملکرد نهایی آسیب وارد نشود. برای مثال باقی ماندن سموم در محصولات کشاورزی و
خطرزا بودن آن دوره‌ای دارد و اگر پس از سپری شدن این دوره، مصرف این محصولات
مشکلی ایجاد نمی­کند، با محصولات ارگانیک هیچ تفاوتی ندارد./ف.نوروزی
فرد

«الهام اشرفی»
دکترای تخصصی اصلاح نباتات (ژنتیک و بهنژادی گیاهی)دانشکده تغذیه و علوم غذایی
شیراز