طی دهه ‌های گذشته اختلالات اسکلتی_ عضلانی به طور روزافزون
در سراسر جهان در حال گسترش بوده و امروزه کمردرد به عنوان یک پدیده چند علتی و یک
مشکل بزرگ در اکثر جوامع مورد توجه است. شیوع چشمگیر کمردرد در کنار هزینه‌ های
درمانی آن از دلایل توجه به کمردرد است.

 

سندرم بی ‌تحرکی یکی از مهم ‌ترین عوامل ابتلا به کمردرد به
شمار می ‌آید و گفته می‌ شود بیش از 85 درصد علت های دردهای عضلانی
مربوط به بی‌ تحرکی است. تغییر سبک زندگی با نادیده گرفتن اقدامات پیشگیرانه مثل
روش صحیح نشستن و کم ‌تحرکی به مشکلی جهانی تبدیل شده است که بخش زیادی را می‌توان
با اقدامات پیشگیرانه برطرف کرد.

بی ‌تحرکی، چاقی، نوع شغل، مشکلات روانی، عفونت ‌ها، تومورها
و مشکلات عروقی و دردهای مکانیکی شامل کشیدگی عضلانی، ‌ پیچ خوردگی، آسیب
مفاصل بین مهره ‌ای، فتق دیسک، لغزش مهره، انحراف ستون فقرات، آرتروز، تنگی مجرای
نخاعی، شکستگی‌ها و در رفتگی‌ ها شایعترین دلایل کمردرد محسوب می شود.

همچنین افرادی که سیگاری هستند و حتی افرادی که در معرض دود
ناشی از سیگار هستند نیز بیشتر از افراد سالم به کمر درد مبتلا می ‌شوند.

کاهش تحرک و کاهش دامنه طبیعی حرکات، همچنین کار سنگین و
مداوم در یک وضعیت ثابت برای ستون فقرات بسیار مضر است و بهتر است زمانی هر چند
کوتاه با تغییر حالت به بدن استراحت داد؛ البته تغییر وضعیت ناگهانی و حرکت نادرست
برای انجام کار مثل خم شدن برای برداشتن اجسام به شیوه غلط سبب فشار به ستون
فقرات کمری و بروز کمردرد می ‌شود.

نشستن بیش از 15 دقیقه و استفاده از صندلی‌ هایی
که اصول ارگونومی در آن رعایت نشده است، از علت های مهم بروز کمردرد است؛ به طوری که
وقتی فردی طولانی مدت می‌ایستد یا می ‌نشیند پس از 15 دقیقه بافت‌ هایش
دچار افت می ‌شود، دیسک ‌ها آب خود را از دست می‌دهد که در نتیجه مهره ‌ها به هم
نزدیک شده و نقش ثبات ربات ‌ها کاهش می‌یابد و سبب اختلال در حرکت عضلات می‌ شود.
اما پیشگیری از دردهای کمر یک عامل مهم برای ارتقای مشارکت بیشتر افراد در جامعه و
کاهش هزینه‌ های درمانی است.

راهکارهایی برای کاهش آسیب‌های ناشی از کمردرد:

·        
پرهیز
از یک وضعیت ثابت به ویژه نشستن طولانی مدت روی صندلی

·        
اجتناب
از حرکات سریع و چرخشی در ستون فقرات

·        
جلوگیری
از خم کردن تنه

·        
پرهیز
از بلند کردن اجسام سنگین به خصوص در حالت ایستاده

·        
استانداردسازی
محیط کار و خانه

·        
کاهش
وزن

·        
تقویت
ماهیچه‌های ستون فقرات

·        
پرهیز
از رانندگی طولانی مدت

·        
پرهیز
از تشک‌های نرم و حجیم

·        
استفاده
از بالش‌های مناسب زیر سر

·        
استفاده
از صندلی‌های طبی برای کاهش آسیب به مهره‌های کمر و ستون فقرات و از آنجایی که
اکثر صندلی‌ها فاقد قسمت حمایت‌کننده برای ناحیه ستون فقرات است، استفاده از پشتی
طبی توصیه می‌شود.

·        
هرچه
فعالیت بدنی فرد بیشتر باشد، احتمال کمردرد نیز کمتر می‌شود.

·        
ورزش‌هایی
مثل پیاده‌ روی، شنا و دوچرخه سواری در بهبود کمردرد مفید است، چرا که سبب تقویت
عضلات اطراف ستون فقرات و مفاصل و باعث تعادل و تناسب بدن می‌شود.

·        
مصرف
ویتامین‌ها و سبوس جو، گندم، میوه‌های تازه و ماهی می‌تواند به کاهش کمردرد کمک
کند.

·        
اصلاح
سبک زندگی نیز در پیشگیری و کاهش کمر درد نقش بسیار مهمی دارد.

ساده ‌ترین راه‌ها شامل توجه به نکاتی ساده است؛ مانند اینکه
هنگام ایستادن، ‌راه رفتن و نشستن پشت فرد به طور کامل راست باشد، هنگام ایستادن و
راه رفتن بیشتر وزن خود را روی پاشنه‌ ها قرار دهیم و وزن خود را به طور مساوی روی
هر دو پا تقسیم کنیم. تا حد امکان از پوشیدن کفش‌های پاشنه بلند خودداری کنیم.

بهتر است هنگام برداشتن اجسام بیشتر از زانو و عضلات قوی پا
استفاده کنیم. رعایت بهداشت خواب نیز در بهبود کمردرد موثر است. چرا که خوابیدن
روی شکم به هیچ عنوان مناسب نیست. حالت ایده ‌آل خواب طاق باز و با زانوهای خم و
یا به پهلو خوابیدن و یکی از دو زانو را خم کردن است.

«فاطمه فرهادی»، کارشناس بهداشت حرفه ای شبکه بهداشت و درمان
شهرستان مهر