ریفلاکس اسید زمانی رخ می دهد که محتویات معده به داخل مری
وارد می شود، مری لوله ای است که غذا و نوشیدنی را از دهان به معده منتقل می کند. برخی از
ریفلاکس ها طبیعی و بی ضرر هستند و اغلب هیچ علامتی ندارند. اما هنگامی که بیش از
حد اتفاق می افتد، داخل مری را می سوزاند.

 

تخمین زده می شود که 14 تا 20 درصد از همه بزرگسالان به
نوعی درگیر با ریفلاکس هستند. شایع ترین علامت ریفلاکس اسید معده به عنوان سوزش سر
دل شناخته می شود که یک احساس دردناک و سوزش در قفسه سینه یا گلو است. علائم شایع ریفلاکس
علاوه بر سوزش سر دل، شامل طعم اسیدی یا تلخ در دهان و مشکل در بلع می شود. علائم
دیگر شامل سرفه، آسم، تخریب دندان و التهاب در سینوس ها است.

در ادامه 10 راهکار موثر برای
پیشگیری از ریفلاکس معده را بررسی می کنیم:

· پرخوری ممنوع

از خوردن وعده های غذایی بزرگ خودداری کنید. برگشت اسید اغلب
بعد از غذا افزایش می یابد و به نظر می رسد وعده های غذایی حجیم مشکل را بدتر می
کند. پس لازم است وعده های غذایی را در حجم کمتر و دفعات بیشتر در طول روز پخش
کنید.

· کنترل اضافه وزن

تجمع زیاد چربی در ناحیه شکم باعث افزایش فشار داخل شکمی می
شود. فشار بیش از حد داخل شکم یکی از دلایل ریفلاکس اسید است. کاهش چربی شکم علائم
ریفلاکس را به طور چشمگیری کاهش می دهد.

· محدودیت قهوه و کافئین

شواهد نشان می دهد که قهوه ریفلاکس اسید و سوزش سر دل را
بدتر می کند. محدودیت مصرف قهوه، چای، نوشابه و موارد مشابه که از منابع کافئین
هستند، می تواند باعث کاهش علائم ریفلاکس شود.

· آدامس بجوید

جویدن آدامس باعث افزایش بزاق شده و به پاکسازی اسید معده
از مری کمک می کند.

· سیر و پیاز خام ممنوع

برخی از افراد پس از خوردن سیر و پیاز خام، علائم شدید
ریفلاکس را تجربه می کنند. در صورتی که این مواد شما را اذیت می کند، مصرف آن را
محدود کنید.

· مرکبات و میوه های اسیدی ممنوع

مصرف مرکبات، آناناس، گوجه فرنگی و غذاهای اسیدی، علائم
ریفلاکس را تشدید می کنند. در حالات شدید ریفلاکس ممکن است نیاز به ممنوعیت کامل
یا محدودیت شدید این غذاها باشد.

· نعنا و شکلات
ممنوع

نعنا و شکلات نیز می توانند جزو غذاهای محرک باشند. شکلات
باعث شل شدن دریچه پایینی مری و افزایش احتمال بازگشت اسید به مری می شود. جدا از مصرف
نعنا به صورت خوراکی، بعضی از افراد با خمیردندان و دهانشویه با طعم نعنا نیز
علائم ریفلاکس را احساس می کنند. پس در صورت نیاز باید مصرف این موارد محدود شود.

· هنگام خواب، زیر
سر خودرا بلند قرار دهید

برخی افراد علائم ریفلاکس را در طول شب تجربه می کنند. این
ممکن است کیفیت خواب آنها را مختل کرده و خوابیدن را برای آنها دشوار کند. افرادی که سر
تخت خود را بلند کرده اند، در مقایسه با کسانی که بدون هیچگونه ارتفاعی خوابیده
اند، علائم رفلاکس کمتری دارند.

· بعد از غذا
نخوابید

بهتر است وعده شام تا زمان خواب دست کم سه ساعت فاصله داشته
باشد. همچنین بعد از ناهار نیز بلافاصله دراز نکشید تا به سوزش سر دل دچار نشوید!

· روی دست چپ بخوابید

بر اساس آناتومی بدن انسان و نحوه قرارگیری معده، با
خوابیدن روی پهلوی چپ، خطر بازگشت اسید به مری کاهش می یابد. برعکس چنانچه روی دست
راست خود می خوابید، دریچه مری تحت فشار قرار گرفته و احتمال بازگشت اسید به مری
افزایش می یابد./ف.نوروزی فرد

«محمدجعفر دهزاد» کارشناس ارشد تغذیه
بالینی دانشکده تغذیه و علوم غذایی شیراز