یائسگی با کاهش سطح استروژن خون باعث تغییرات عمده ای در بدن بانوان می شود. سوخت و ساز چربی ها تغییر می کند و در نتیجه وزن بالا می رود، الگوی تجمع چربی در بدن تغییر کرده و بیشتر در پهلوها و شکم تجمع می کند. همچنین سطح خونی کلسترول بد یا LDL در خون افزایش یافته و با کاهش خاصیت ارتجاعی عروق، فشارخون بالا می رود.

افزایش مقاومت به انسولین افزایش می یابد و بالا رفتن میزان قند خون نیز از دیگر پیامدهای این تغییرات است و همه این عوامل باعث می شود خطر بروز حوادث قلبی عروقی در بانوانی که به سن یائسگی رسیده اند، بیشتر از بانوان در سن باروری باشد.

از طرفی، برخی از نشانه های مربوط به یائسگی مانند گرگرفتگی احساس تپش قلب درد در نواحی مختلف از جمله قفسه سینه، نداشتن تمرکز و فراموشی مختصر می تواند با وجود طبیعی بودن علائم بیماری های قلبی را تقلید کند یا باعث نگرانی در این مورد شود.

با در نظر گرفتن این افزایش خطر اقداماتی که در ادامه به آنها اشاره می کنیم می تواند باعث شود این دوران از زندگی کم خطرتر و به سلامت طی شود.

مطالعات نشان می دهد که ورزش و کاهش وزن می تواند اثر قابل توجهی در کاهش خطر بروز حوادث قلبی عروقی داشته باشد و این تاثیر در بانوانی که در سن یائسگی هستند، بیشتر است.

تغییراتی که در دوران یائسگی در متابولیسم چربی ها و قند ایجاد می شود، لزوم داشتن تغذیه سالم و رژیم غذایی متعادل را بیشتر می کند. با توجه به افزایش طبیعی فشارخون در این دوران، مصرف نمک و سدیم کمتر بیش از قبل اهمیت پیدا می کند. مشاوره تغذیه برای رسیدن به یک رژیم غذایی شخصی سازی شده متناسب با سن، جنس، وزن و عادات غذایی می تواند تاثیر چشمگیری در بهبود سلامتی قلب و عروق داشته باشد.

در شرایطی که خطر بروز حوادث قلبی بالاتر از قبل است، دوری از عوامل خطری مانند سیگار و سایر دخانیات هم بسیار مهم است. باید دقت کنیم که بعد از یائسگی ضرری که دخانیات به سلامت قلب می رساند، بیشتر است و ترک مصرف آنها سود بیشتری به فرد می رساند. پس در صورت استفاده از دخانیات ترک آنها با کمک پزشک، گام بزرگی برای حفظ سلامتی است.

همچنین بر اساس آمارها، شیوع اختلالات روانپزشکی از جمله افسردگی و اضطراب در دوران یائسگی بیشتر می شود. از طرف دیگر ارتباط بیماری های قلبی عروقی و بیماری های روانپزشکی در گذشته اثبات شده است، در نتیجه درمان این بیماری ها زیر نظر روانپزشک و پیگیری دقیق وضعیت سلامت روان هم در این دوران بسیار اهمیت دارد.

روش های جایگزینی هورمون یا Hormone Replacement Therapy (HRT) اقدامات درمانی ای است که برای کاهش علائم یائسگی استفاده می شود. بر اساس مطالعات این روش ها می تواند خطر بروز حوادث قلبی عروقی را هم کاهش دهد، اما این کار باید با نظر پزشک متخصص زنان انجام شود، بنابراین توصیه می شود در ویزیت های دوره ای با پزشک متخصص زنان، در این مورد صحبت کنید.

دکتر «فریبا مرادی اردکانی»، مدیرگروه پیشگیری و مبارزه با بیماری های غیرواگیر معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز