سوختگی از شایع ترین آسیب هایی است که در خانه یا محیط کاری اتفاق می­ افتد، به ویژه این مشکل در میان کودکان بیشتر مشاهده می شود.

واژه سوختگی در واقع چیزی بیش از یک احساس سوزش در پوست به دنبال تماس با یک جسم داغ است و سوختگی ها با آسیب شدید سلولی در محل ضایعه همراه هستند. به طوری که منجر به مرگ سلولی در محل تماس می­ شود.

اغلب مواقع افراد بدون آنکه دچار اختلال و آسیب شدید و غیر قابل جبرانی شوند، بهبود می ­یابند. اما با توجه به علت و درجه سوختگی، میزان آسیب می­تواند متفاوت باشد.

آسیب های سوختگی جدی تر نیاز به بررسی و مداخلات پزشکی اورژانس دارند تا فرد را از دچار شدن به اختلالات و پیچیدگی های بعدی محافظت کنند.

انواع سوختگی

سوختگی ها را برحسب پارامترهای متفاوتی طبقه بندی می کنند.

از نظر شدت

•         سوختگی درجه اول: قرمز فاقد تاول

•         سوختگی درجه دوم: تاول مشاهده می ­شود و در نقاطی از پوست تورم و ضخیم شدن پوست مشاهده می ­شود.

•         سوختگی درجه سوم: دارای ضخامتی یکنواخت با ظاهری سفید و چرمی شکل

•         یک سوختگی شدید تر هم تحت عنوان درجه چهار وجود دارد که ویژگی های سوختگی درجه سوم را دارد، اما از پوست هم فراتر رفته و لایه های زیرین مانند اعصاب و تاندون را درگیر می کند.

انواع سوختگی ها از نظر عامل ایجاد کننده

•         سوختگی ناشی از مایعات بسیار داغ و یا در حال جوشیدن

•         سوختگی شیمیایی

•         سوختگی ناشی از الکتریسیته

•         سوختگی ناشی از آتش مانند شعله شمع، کبریت و روشنایی ها

•         آفتاب سوختگی در کنار دریا، هنگام اسکی و برای کارگران مزارع در تابستان ها

درجه سوختگی به علت ایجاد کننده آن ارتباطی ندارد و اجسام بسیار داغ مانند مایع در حال جوش می­ تواند هر سه درجه از سوختگی را باعث شود. بسته به آنکه دمای آن ماده چقدر بوده و مدت تماس آن ماده با پوست چقدر بوده، درجه سوختگی متفاوت است.

سوختگی های شیمیایی و الکتریکی نیاز به ملاحظه طبی و پرستاری و مراقبت سریع اورژانسی دارد، زیرا صرف نظر از شدت و علائم سطحی می­ تواند آثار بدتری را در درون بدن و عمق ناحیه سوختگی ایجاد کند.

سوختگی یکی از اتفاقات ناخوشایندی است که ممکن است تمام برنامه سفر یک خانواده را تحت تاثیر قرار دهد.

رعایت موارد زیر در هنگام سفر برای پیشگیری از وقوع سوختگی ضروری است:

• در داخل چادر و یا در مجاورت آن، آتش روشن نکنیم. وزش باد می تواند شعله و یا شراره های آتش که در مجاورت چادر روشن است را به چادر سرایت دهد و باعث آتش گرفتن آن شود.

• از روشن کردن لوازم دارای شعله مانند وسایل گازسوز، نفت سوز، زغال سوز یا هیزمی در داخل چادر پرهیز کنیم.

• در صورت روشن کردن وسایل گرمایشی یا خوراک پزی، مراقب کودکان باشیم و از بازی و تردد کودکان در اطراف این وسایل خودداری کنیم.

• در داخل چادر یا در مجاورت آن، سوخت (نفت، بنزین و گپسول گاز) و مواد قابل اشتعال را نگهداری نکنیم.

دکتر «مسعود قنبریان»، رئیس گروه سلامت محیط معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز