در این مطلب به موضوع «مقاومت میکروبی» به عنوان یکی از مهم‌ترین چالش‌های نظام سلامت در دهه‌های اخیر، ماهیت این پدیده، علل گسترش آن و خطرات آینده، پرداخته می شود.

به گزارش روابط عمومی دانشکده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی شیراز، عضو هیأت علمی گروه فارماکولوژی توکسیکولوژی دانشکده گفت: مقاومت میکروبی زمانی رخ می‌دهد که باکتری‌ها، ویروس‌ها یا قارچ‌ها توانایی مقابله با داروهایی را پیدا می‌کنند که قبلاً در برابر آنها حساس بودند و از بین می رفتند؛ به بیان ساده، میکروب‌ها یاد می‌گیرند چگونه در مقابل دارو مقاومت کنند و زنده بمانند و تکثیر شوند.

دکتر «حسین نیک ‌نهاد» افزود: این پدیده باعث می‌شود درمان‌های معمول، دیگر اثربخش نباشند و درمان عفونت‌ها سخت‌تر شود و نیاز به مصرف مقدار و انواع داروهای آنتی بیوتیک بیشتری داشته باشد؛ متاسفانه بعضی میکروب ها به بیشتر داروهای موجود مقاوم شده اند.

او ادامه داد: مصرف غیراصولی و خودسرانه و تجویزهای غیر علمی آنتی‌بیوتیک‌ها مهم‌ترین عامل ایجاد مقاومت میکروبی است؛ زمانی که دارو به ‌اندازه کافی یا در زمان درست مصرف نشود، باکتری‌های ضعیف از بین می‌روند اما باکتری‌های مقاوم باقی می‌مانند و تکثیر می‌شوند؛ این باکتری‌ها به‌ مرور به آنتی‌بیوتیک‌های قوی‌تر نیز واکنش نشان نمی‌دهند.

این عضو هیات علمی دانشکده داروسازی شیراز تاکید کرد: مصرف خودسرانه آنتی‌بیوتیک در سرماخوردگی‌ها، قطع زودهنگام دوره درمان و استفاده از داروهای باقی‌مانده در خانه، از اصلی‌ترین دلایل این مشکل در جامعه هستند.

دکتر نیک‌نهاد افزود: اگر مقاومت میکروبی کنترل نشود، حتی عفونت‌های ساده‌ای مانند عفونت گوش کودک، زخم پس از جراحی یا عفونت ادراری می‌توانند به بیماری‌های خطرناک و غیرقابل‌ درمان تبدیل شوند؛ در چنین شرایطی، روش‌هایی مانند جراحی، شیمی‌ درمانی، دیالیز یا پیوند عضو با خطرات جدی مواجه خواهند شد زیرا بدون آنتی‌بیوتیک‌های موثر، کوچک‌ترین عفونت می‌تواند به مرگ منجر شود.

او اضافه کرد: این مشکل محدود به یک کشور یا گروه خاص نیست؛ سازمان جهانی بهداشت مقاومت میکروبی را یکی از 10 تهدید بزرگ برای سلامت بشر معرفی کرده است؛ سفرهای بین‌المللی، مصرف آنتی‌بیوتیک در دامداری‌ها و انتقال سریع میکروب‌ها باعث شده این معضل به ‌سرعت در سراسر جهان گسترش یابد.

دکتر نیک ‌نهاد در ادامه به نقش مهم داروسازان اشاره کرد و گفت: داروسازان با آموزش صحیح مصرف داروهای آنتی بیوتیک به بیماران و یادآوری زمان‌بندی دقیق مصرف دوزهای داروها، آموزش تکمیل دوره درمان و جلوگیری از ارائه خودسرانه آنتی‌بیوتیک‌ها که از مسوولیت‌های اصلی داروسازان است، می توانند نقش مهمی در کاهش مقاومت میکروبی به داروها را ایفا کنند؛ هر گفت‌وگو در داروخانه، فرصتی برای جلوگیری از یک مورد مقاومت میکروبی است.

او تاکید کرد: بسیاری از مردم تصور می‌کنند مقاومت میکروبی یک مشکل بزرگ و غیرقابل‌ کنترل است، در حالی ‌که با چند اقدام ساده می‌توان جلوی گسترش آن را گرفت؛ مصرف آنتی‌بیوتیک فقط با تجویز پزشک، تکمیل کامل دوره درمان، رعایت بهداشت دست‌ها و واکسیناسیون منظم از عوامل مهم در کاهش مقاومت میکروبی به شمار می رود.

پایان خبر