اهمیت میان وعده در برنامه غذایی کودکان
کودکان به طور مداوم در حال یادگیری و رشد هستند. کودکان نه تنها برای زندگی روزمره به غذا نیاز دارند، بلکه به مقادیر مناسبی از مواد مغذی نیز برای رشد بدن و رشد مغزشان نیاز دارند. برای بچه هایی که کاملا فعال هستند یا ورزش می کنند، نیاز به انرژی آنها حتی بیشتر است.
میان وعده، غذای مختصری است که بین دو وعده غذای اصلی به کودک داده می شود و می تواند به کنترل گرسنگی آنها و جلوگیری از پرخوری در وعده بعد کمک کند، همچنین در کودکانی که مشکل سوء تغذیه و لاغری دارند، امکان دریافت کالری و مواد مغذی بیشتر از طریق میان وعده فراهم است.
از آنجا که معده کودک کوچک است، اما نیاز او به انرژی زیاد است، با خوردن سه وعده اصلی غذا، نیازهای او تأمین نمی شود، همچنین به یاد داشته باشید که میان وعده، تنها سهم کوچکی در تأمین نیازهای غذایی کودک دارد و هیچ گاه نمی تواند جایگزین وعده غذای اصلی شود، بنابراین در انتخاب نوع میان وعده باید دقت کنید. کودکان باید هر روز حداقل سه وعده اصلی صبحانه، ناهار، شام و دو تا سه میان وعده نیز مصرف کنند.
نکات مهم هنگام میان وعده کودکان
میان وعده ها را از همه گروه های اصلی غذایی مانند لبنیات، نان و غلات، گوشت، حبوبات و تخم‌مرغ و مغز دانه ها، میوه ها و سبزی ها انتخاب کنید تا تنوع و تعادل در رژیم غذایی او ایجاد شود. میان وعده کودکان باید سرشار از پروتئین و چربی های سالم باشد.
سعی کنید وعده ها و میان وعده های کودک را سر ساعت مشخص تنظیم کنید. حداقل ۱۵ دقیقه زمان برای خوردن یک میان وعده غذایی در نظر بگیرید. اگر فاصله مصرف میان وعده تا وعده غذایی اصلی کم باشد، کودک احساس سیری می کند و از مصرف غذاهای اصلی خودداری می کند.
میان وعده می تواند عادت های غذایی درست یا نادرست را در کودک ایجاد کند و با توجه به این که کم خونی ناشی از فقر آهن، یکی از مشکلات تغذیه ای کودکان است و یکی از دلایل اصلی آن استفاده از برنامه غذایی نامناسب است، انتخاب میان وعده مناسب مانند انواع خشکبار مثل برگه های هلو، آلو، توت خشک، کشمش، نخودچی، خرما و و مغزهایی نظیر پسته و بادام و همراه با میوه ها بخشی از ویتامین‌ها و املاح معدنی مورد نیاز کودک از جمله آهن را تامین می‌کند.
اگر کودک در بین وعده غذای اصلی و میان وعده احساس تشنگی کرد، به او آب بدهید نه آب میوه، زیرا کودکتان در صورت مصرف آب میوه ها احساس سیری می کند و دیگر غذای اصلی اش را نمی خورد.
تنقلات شور را محدود کنید: تنقلات شور علاوه بر کاهش اشتها، ذائقه کودک را به طعم شوری عادت می دهد و احتمال ایجاد عارضه های جسمی در سن بزرگسالی مثل بیماری های قلبی عروقی و فشار خون بالا را بیشتر می‌کند.
تنقلات شیرین را محدود کنید: هر چند خوردن خیلی کم مواد غذایی شیرین مانند شیرینی، شکلات در کودکان مجاز است، ولی مصرف روزانه و بی رویه این مواد خوراکی بدون ارزش غذایی توصیه نمی شود، زیرا ذائقه کودک را به خوردن مواد شیرین عادت می دهد و باعث اضافه وزن و چاقی و پوسیدگی دندان می شود.
میان وعده های خیلی چرب را حذف کنید: مصرف غذاهای چرب و سرخ شده باعث اضافه وزن و چاقی در سن کودکی می‌شود.
نمونه هایی از میان وعده های مناسب برای کودکان:
شیر پاستوریزه یا شیر سالم و جوشانده شده.
نان و پنیر کم نمک و خرما؛ ترجیحاً بدون پوست برای نچسبیدن به حلق کودک و پیشگیری از خطر خفگی
انواع ساندویچ های خانگی مثل ساندویچ مرغ، تخم‌مرغ، پنیر با گردو یا ساندویچ خیار و گوجه
بیسکویت ساده و کیک های خانگی بدون کرم و خامه
خشکبار مانند انواع مغزهای بادام، گردو و پسته خام و بدون نمک یا کشمش، نخودچی، برگه ها و توت خشک
ذرت بوداده خانگی کم نمک
انواع آب میوه های طبیعی، بستنی هایی مثل بستنی وانیلی ساده و پاستوریزه، دوغ بدون نمک و بدون گاز
انواع میوه های تازه، سالاد شامل انواع سبزی ها به همراه یک یا دو قاشق ماست
نمونه های از میان وعده های نامناسب برای کودکان:
یخمک و نوشمک، لواشک، آلوچه و تمبر هندی
آب نبات ها و شکلات ها
ساندویچ های سوسیس و کالباس، پیتزا
سیب زمینی سرخ شده و آماده یا افراط در خوردن سیب زمینی سرخ کرده حتی خانگی
فلافل و سمبوسه آماده
کیک های شکلاتی و کیک های کرم دار
آجیل و مغزهای بوداده و شور
چیپس، پفک و چوب شور
آب میوه های صنعتی، نوشابه های گازدار، آب میوه های شیرین با قند افزوده
انواع سس مثل مایونز و سس سالاد
ماست های پرچرب و پنیرهای خامه ای
همیشه به یاد داشته باشید که کودکان عادات غذایی خود را در درجه اول از والدین خود می آموزند، کمی زمان می برد تا به روال درست کردن این میان وعده ها عادت کنید، اما آن را به یک روتین تبدیل کنید تا فرزندانتان از مزایای آن بهره مند شوند.
«فاطمه ایزدی» کارشناس واحد بهبود تغذیه شبکه بهداشت و درمان شهرستان خرامه
نظر دهید