پیامدهای استرس شغلی چیست؟

 اگر برای مدیریت استرس شغلی‌تان کاری نکنید این استرس به‌صورت خودبه‌خودی از بین نخواهد رفت. استرس در طولانی‌مدت، می‌ تواند بر سلامت و تندرستی افراد تأثیر بگذارد. یک محیط کاری پراسترس می‌ تواند منجر به ایجاد مشکلاتی مانند سردرد، معده درد، اختلال‌های خواب، مشکلات خلقی و مشکل در تمرکز شود.

استرس شدید می‌ تواند منجر به اضطراب، بی خوابی، فشار خون بالا و ضعیف شدن سیستم ایمنی شود. همچنین می‌ تواند در ایجاد بیماری‌هایی مانند افسردگی، چاقی و بیماری قلبی دخیل باشد.

زمانیکه افراد با روش‌هایی ناسالم با این نوع استرس برخورد کنند می‌ توانند به تشدید شدن آن دامن بزنند. روش‌هایی مانند پرخوری، خوردن غذاهای ناسالم، سیگار کشیدن یا مصرف مواد مخدر و الکل از جمله کارهایی هستند که نه تنها به مدیریت استرس کمک نمی‌‌ کنند بلکه سبب تشدید آن هم می‌ شوند.

عوامل و علت استرس در محیط کار

استرس در محیط کار تا حدی طبیعی است، اما اگر استرس مزمن و شدید باشد، می‌تواند به سلامت جسمی و روانی شما آسیب برساند. معمولاً افراد استرس شغلی را بر اثر عوامل زیر تجربه می‌کنند.

حجم کار بیش از حد

انجام وظایف و پروژه‌های متعدد در زمان محدود، می‌تواند منجر به استرس و اضطراب در فرد شود؛ برای نمونه کارمندی که در یک شرکت کوچک، وظایف مربوط به دو یا سه شغل را به‌تنهایی انجام می‌دهد.

عدم تعادل بین کار و زندگی

عدم وجود مرز مشخص بین کار و زندگی شخصی، مانند چک‌کردن مداوم ایمیل‌ها یا پاسخگویی به تماس‌های کاری در ساعات غیرکاری، می‌تواند به فرسودگی شغلی و استرس مزمن منجر شود.

محیط کاری نامناسب

فضای فیزیکی نامناسب (نور نامناسب، دمای نامناسب، سروصدای زیاد)، روابط ضعیف با همکاران یا سرپرستان، عدم وجود فرهنگ‌ سازمانی مناسب و عدم امنیت شغلی می‌توانند از عوامل ایجاد استرس در محیط کار باشند.

عدم کنترل بر شغل

عدم اختیار در انجام وظایف، عدم وجود فرصت برای ارتقای شغلی و عدم تناسب وظایف با مهارت‌ها و علایق فرد می‌تواند منجر به احساس بی‌ارزشی و عدم رضایت شغلی و در نهایت استرس شود؛ یک کارمند وظایف محوله را بدون هیچ‌گونه اختیاری در نحوه انجام آنها انجام می‌دهد و هیچ فرصتی برای ارتقای شغلی و بروز استعدادهای خود ندارد.

عدم امنیت شغلی

ناامنی اقتصادی، بی‌ثباتی در شغل و تغییرات سازمانی می‌توانند منجر به ترس از اخراج یا ازدست‌دادن شغل و در نهایت استرس و اضطراب در فرد شوند؛ یک کارمند در شرکتی که با مشکلات مالی روبرو است، دائماً نگران اخراج‌شدن از کار است.

تعارض و درگیری در محیط کار

اختلاف ‌نظر با همکاران یا سرپرستان، رقابت ناسالم و آزار و اذیت در محیط کار می‌توانند منجر به تنش و استرس در فرد شوند؛ کارمندی که دائماً با یکی از سرپرستان خود در مورد نحوه انجام وظایف اختلاف‌نظر دارد.

مشکلات شخصی

مشکلات مالی، مشکلات خانوادگی، مسائل مربوط به سلامتی و سایر مشکلات شخصی می‌توانند به طور غیرمستقیم بر محیط کار فرد تأثیر بگذارند و منجر به استرس و اضطراب در او شوند؛ یک کارمند به دلیل مشکلات خانوادگی دچار اضطراب و افسردگی شده است و تمرکز خود را در محیط کار از دست می‌دهد.

عوارض استرس در کسب‌وکار

استرس در محیط کار می‌تواند عوارض منفی متعددی بر کسب‌وکارها داشته باشد. این عوارض به‌طورکلی به دو دسته عوارض فردی و عوارض سازمانی تقسیم می‌شوند.

عوارض فردی

کاهش بهره‌وری: کارمندان مضطرب و پر استرس تمرکز و دقت کمتری دارند و در انجام وظایف خود کندتر عمل می‌کنند.

افزایش ترک شغل: افراد با استرس شغلی بالا به دنبال شغل راحت‌تر می‌گردند و تمایل به ترک شغل فعلی خود دارند.

کاهش رضایت شغلی: افراد با استرس شغلی از شغل خود رضایت کمتری دارند و انگیزه و تعهد کمتری به کار خود نشان می‌دهند.

مشکلات سلامتی: استرس مزمن می‌تواند منجر به مشکلات جسمی و روانی متعددی مانند بیماری‌های قلبی عروقی، فشارخون بالا و اختلالات خواب شود.

عوارض سازمانی

کاهش سودآوری: کاهش بهره‌وری، افزایش غیبت و ترک شغل و افزایش هزینه‌های مربوط به سلامتی کارمندان می‌تواند منجر به کاهش سودآوری سازمان شود.

افت کیفیت محصولات و خدمات: کارمندان پر استرس دقت کمتری در انجام وظایف خود دارند و این امر می‌تواند منجر به افت خدمات ارائه شده توسط کسب‌وکار شود.

ضعیف‌شدن روابط با مشتریان: کارمندان پر استرس ممکن است در برخورد با مراجعین  صبر و حوصله کمتری داشته باشند و منجر به ضعیف‌شدن روابط با مراجعین  شود.

افزایش تنش و درگیری در محیط کار: استرس می‌تواند منجر به تنش و درگیری بین کارمندان با یکدیگر و همچنین بین کارمندان و سرپرستان شود.

«لیلا قربانی»؛ کارشناس سلامت روان معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز