رئیس گروه پیشگیری و مبارزه با بیماری‌های غیرواگیر دانشگاه علوم پزشکی شیراز با اشاره به شیوع دیابت در استان اعلام کرد: ۴۰۴ هزار نفر از جمعیت بالای ۲۵ سال تحت پوشش دانشگاه به بیماری دیابت مبتلا هستند که معادل ۱۴.۵ درصد کل جمعیت است.

به گزارش روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی شیراز، دکتر «فریبا مرادی» به مناسبت هفته آگاهی‌بخشی دیابت افزود: تاکنون ۶۰ درصد بیماران دیابتی در جمعیت تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی شیراز شناسایی و در سامانه سیب ثبت شده‌اند که ۶۴ درصد از آن‌ها قند خون خود را به صورت مطلوب کنترل می‌کنند.

علائم هشداردهنده دیابت

دکتر مرادی درباره علائم دیابت توضیح داد: تشنگی زیاد، تکرر ادرار، گرسنگی مداوم، کاهش یا افزایش غیرعادی وزن و خستگی مزمن می‌توانند نشانه ابتلا به دیابت باشند.

وی افزود: تشخیص قطعی بیماری تنها با آزمایش خون امکان‌پذیر است و مهم‌ترین آزمایش‌ها شامل قند خون ناشتا، هموگلوبین گلیکوزیله (HbA1c)، تست تحمل گلوکز و قند خون تصادفی هستند.

 دکتر مرادی با بیان اینکه قند خون ناشتا لازم است بعد از حداقل ۸ ساعت ناشتایی انجام شود، گفت: مقدار قند خون ناشتا کمتر از ۱۰۰ mg/dL طبیعی است و اگر در دو نوبت مقدار قند ناشتا برابر یا بیشتر از ۱۲۶ mg/dL باشد، نشان‌دهنده دیابت است.

 به گفته وی هموگلوبین گلیکوزیله (HbA1c) طبیعی کمتر از ۵.۷٪ است و مقادیر ۶.۵٪ و بالاتر نشان‌دهنده دیابت هستند، این آزمایش نیازی به ناشتا بودن ندارد و میانگین قند خون سه ماه گذشته را نشان می‌دهد.

 رئیس گروه پیشگیری و مبارزه با بیماری های غیرواگیر افزود: تست تحمل گلوکز به این صورت است که  بعد از مصرف محلول قندی، اگر قند خون بعد از ۲ ساعت برابر یا بیشتر از ۲۰۰ mg/dL باشد، فرد مبتلا به دیابت است؛ همچنین در قند خون تصادفی اگر در هر زمان از روز قند خون برابر یا بیشتر از ۲۰۰ mg/dL همراه با علائم کلاسیک باشد، دیابت تشخیص داده می‌شود.

کنترل قند خون، کلید پیشگیری از عوارض

وی پیشگیری از عوارض دیابت را شامل کنترل منظم قند خون، تغذیه سالم، فعالیت بدنی منظم، ترک سیگار و الکل، مراقبت از پاها و بررسی‌های پزشکی دوره‌ای دانست.

رئیس گروه پیشگیری و مبارزه با بیماری های غیرواگیر دانشگاه توضیح داد: بیماران باید به طور منظم با گلوکومتر قند خون خود را اندازه‌گیری کنند  و ضمن رعایت برنامه دارویی پزشک به صورت دقیق  در صورت بالا بودن مکرر قند خون، پزشک خود را مطلع کنند.

به گفته دکتر مرادی هدف درمانی معمول  این است که قند ناشتا در بازه ۸۰ تا ۱۳۰ mg/dL، قند دو ساعت بعد غذا کمتر از ۱۸۰ mg/dL و HbA1c کمتر از ۷٪ باشد.

تغذیه و ورزش مناسب

وی درباره اهمیت اصلاح سبک زندگی در کنترل بیماری دیابت، گفت: کاهش مصرف قند و کربوهیدرات‌های ساده، افزایش سبزیجات، حبوبات، غلات کامل و مغزها، مصرف چربی‌های مفید مانند روغن زیتون و ماهی، وعده‌های کوچک و منظم و نوشیدن آب کافی از اقدامات ضروری هستند.

رئیس گروه پیشگیری و مبارزه با بیماری های غیر واگیر دانشگاه علوم پزشکی شیراز افزود: حداقل ۱۵۰ دقیقه فعالیت متوسط در هفته مانند پیاده‌روی سریع و دو جلسه تمرین قدرتی برای کنترل قند خون ضروری است. همچنین مدیریت استرس و خواب کافی نقش مهمی در کنترل بیماری دارد و روش‌هایی مانند مدیتیشن، تنفس عمیق و پیاده‌روی روزانه توصیه می‌شود.

مراقبت‌های پزشکی و پایش دوره‌ای

دکتر مرادی درباره چکاپ‌های دوره‌ای نیز گفت: اندازه‌گیری HbA1c هر ۳ تا ۶ ماه، کنترل فشار خون در هر ویزیت، چکاپ چربی خون سالانه، معاینه چشم سالانه، آزمایش ادرار برای بررسی عملکرد کلیه سالانه و معاینه پا در هر ویزیت از جمله اقدامات ضروری برای بیماران دیابتی است.

وی تأکید کرد: بیماران باید روزانه پاهای خود را از نظر زخم و جراحت بررسی کنند، پاها را تمیز و خشک نگه دارند و در صورت بروز زخم یا بی‌حسی سریعاً به پزشک مراجعه کنند.

دیابت قابل کنترل است

دکتر مرادی در پایان یادآور شد: با رعایت دقیق کنترل قند خون، تغذیه سالم، ورزش، مراقبت از پاها و بررسی‌های دوره‌ای پزشک می‌توان از بسیاری از عوارض دیابت پیشگیری کرد.

پایان خبر