فاویسم یک نقص آنزیمی در گلبول های قرمز خون است که با کمبود این آنزیم، گلبول های قرمز خون در اثر برخورد با مواد اکسیدان شکسته شده و همولیز صورت می گیرد.

عارضه این همولیز در درجه اول ایجاد کم خونی حاد است و در درجه دوم این همولیز منجر به آزاد شدن هموگلوبین در خون می شود.

هموگلوبین آزاد شده به عنوان یک سم، از کلیه دفع می شود که افزایش بار دفع هموگلوبین منجر به عوارض کلیوی می شود.

برای جلوگیری از ایجاد این عارضه، بیمار نیاز به مصرف زیاد مایعات و در صورت لزوم سرم درمانی دارد که منجر به دفع زیاد ادرار می شود.

نشانه های بالینی فاویسم

نشانه های بالینی فاویسم، رنگ پریدگی، زردی پوست، زردی سفیدی چشم و تیره رنگ شدن ادرار است، از جمله مواد اکسیدانی که منجر به بروز این بیماری می شود، مواد غذایی مانند باقلا، نخودفرنگی، لوبیا سبز و موارد دیگری مثل اسپری، بوی رنگ، اتر، نفتالین و برخی داروها است.

اوایل بهار هر سال، مصرف باقلا در میان مردم رواج پیدا می کند و شیوع بیماری فاویسم نیز زیاد می شود و با توجه به اینکه در موارد شدید بیماری، نیاز به تزریق خون است و گاهی حتی برای یک بیمار سه تا چهار بار نیاز به تزریق خون ضرورت پیدا می کند.

خانواده هایی که افراد قطعی یا مشکوک به باقلایی دارند، با توجه به کمبود خون موردنیاز، از مصرف این ماده غذایی پرهیز کنند.

همچنین با توجه به نیاز این بیماران به فرآورده های خونی، از افرادی که سالم هستند دعوت می شود با رعایت اصول بهداشتی، برای اهدای خون به سازمان انتقال خون مراجعه کنند.

دکتر «مهدی وحیدی فرد»؛ پزشک متخصص اطفال دانشگاه علوم پزشکی شیراز