بیماری ‌های دهان و دندان تأثیر زیادی بر سلامت عمومی بدن داشته و با بیماری ‌های سیستمیک ارتباط نزدیک دارد. این ارتباط به دلیل وجود مسیرهای التهابی و عفونی است که می ‌تواند از دهان به سایر قسمت ‌های بدن گسترش یابد.

ارتباط بیماری ‌های دهان و دندان با بیماری‌ های قلبی _ عروقی

یکی از ارتباطات شناخته‌ شده بین بیماری‌ های دهان و دندان و بیماری‌ های سیستمیک، ارتباط با بیماری ‌های قلبی-عروقی است. التهاب لثه و عفونت ‌های دهانی می‌تواند با افزایش التهاب سیستمیک و تولید مواد التهابی مانند سیتوکین‌ ها و پروستاگلاندین‌ ها، خطر ابتلا به بیماری‌ های قلبی_عروقی را افزایش دهد. باکتری‌های موجود در پلاک ‌های دندانی نیز می‌تواند وارد جریان خون شده و به تشکیل پلاک ‌های آترواسکلروتیک در عروق کمک کند.

ارتباط بیماری‌ های دهان و دندان با دیابت

دیابت و بیماری ‌های دهان و دندان نیز می تواند با یکدیگر مرتبط باشد. دیابت باعث افزایش خطر ابتلا به بیماری ‌های لثه (پریودنتیت) می‌شود، زیرا کنترل نامناسب قند خون می‌تواند از طریق تضعیف سیستم ایمنی، التهاب را افزایش دهد. این در حالی است که بیماری‌های لثه (پریودنتیت) نیز می‌ تواند کنترل قند خون را دشوارتر کرده و باعث تشدید دیابت شود.

ارتباط بیماری ‌های دهان و دندان با بیماری‌ های تنفسی

به دلیل احتمال انتقال باکتری‌ های دهانی به دستگاه تنفسی، شانس ابتلا به عفونت ‌های ریوی افزایش می یابد. این مسئله به ویژه در سالمندان و افراد مبتلا به مشکلات تنفسی مانند بیماری مزمن انسدادی ریه (COPD) اهمیت بیشتری دارد.

ارتباط بیماری های دهان و دندان با بیماری‌ های کلیوی

بیماری ‌های دهان و دندان (پریودنتال) با افزایش خطر ابتلا به بیماری ‌های کلیوی مزمن مرتبط است. التهاب مزمن ناشی از بیماری‌ های دهان می‌ تواند به کلیه ‌ها آسیب برساند و عملکرد آن ‌ها را تحت تأثیر قرار دهد.

ارتباط بیماری‌ های دهان و دندان با بیماری‌ های التهابی مزمن

بیماری ‌های التهابی مانند آرتریت روماتوئید (التهاب مفاصل) نیز با بیماری ‌های دهان و دندان مرتبط است. التهاب مزمن در بدن می ‌تواند به لثه ‌ها آسیب برساند و بیماری ‌های پریودنتال را تشدید کند، در حالی که بیماری ‌های لثه نیز می‌ تواند التهاب سیستمیک را افزایش دهد و باعث تشدید علائم آرتریت روماتوئید شود.

ارتباط بیماری‌های دهان و دندان با سرطان

تحقیقات نشان داده ‌است که بیماری‌ های دهان و دندان می ‌تواند خطر ابتلا به برخی از انواع سرطان‌ ها را افزایش دهد. التهاب های مزمن و عفونت‌ ها ممکن است به تغییرات سلولی منجر شده و روند سرطانی شدن سلول‌ ها را تسریع کند.

راه های پیشگیری از بیماری ‌های دهان و دندان

با توجه به آنچه گفته شد، انجام مراقبت ‌های بهداشت دهان و دندان در کاهش خطر ابتلا به بیماری ‌های سیستمیک مرتبط با بیماری‌ های دهان و دندان تاثیر به سزایی دارد. مسواک زدن منظم، استفاده از نخ دندان، استفاده از دهانشویه مناسب، دریافت معاینه های دوره‌ای دندانپزشکی، استفاده از فلوراید در کودکان به صورت وارنیش فلوراید و فلورایدتراپی، درمان به موقع بیماری ‌های دهانی، رعایت اصول تغذیه سالم و پرهیز از مصرف دخانیات در حفظ سلامت دهان و دندان و همچنین سلامت عمومی بدن موثر است.

در افراد مبتلا به بیماری‌ های مزمن، توجه ویژه به بهداشت دهان و دندان با هدف پیشگیری از تشدید آن بیماری‌ مزمن در فرد، ضروری است.

دکتر «سعید افزون»، سرپرست گروه سلامت دهان و دندان معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی شیراز