در شرایط بحرانی، بیماران مبتلا به فشار خون بالا با خطرات بیشتری مواجه می ‌شوند؛ استرس، قطع دارو، تغذیه نامناسب و محدودیت‌ های درمانی می ‌تواند سلامت این بیماران را به خطر بیندازد. 

رعایت نکات زیر به حفظ سلامت و پیشگیری از عوارض جدی کمک می‌کند.

۱. مدیریت دارو و تجهیزات ضروری

ذخیره دارو:

داروهای فشار خون را به مقدار کافی (حداقل برای ۲ تا ۴ هفته) تهیه و در جای خشک و خنک نگهداری کنید؛ داروها را در کیف اضطراری و دور از گرما و رطوبت قرار دهید.

مصرف منظم دارو:

داروها را طبق دستور پزشک و به موقع مصرف کنید؛ قطع ناگهانی یا تغییر خودسرانه دارو بسیار خطرناک است و می‌ تواند باعث بروز سکته قلبی یا مغزی شود.

ثبت اطلاعات دارویی:

لیستی از نام داروها و دوز مصرفی را روی کاغذ یا تلفن همراه، یادداشت و همیشه همراه داشته باشید.

دستگاه فشارسنج:

در صورت امکان، دستگاه فشارسنج تهیه و فشار خون خود را روزانه اندازه‌گیری و ثبت کنید.

۲. تغذیه و آبرسانی

رعایت رژیم کم ‌نمک:

مصرف نمک را به حداقل برسانید و از مصرف غذاهای شور، کنسروی و فرآوری ‌شده پرهیز کنید؛ غذاهای سبک مانند نان، پنیر کم‌ نمک، سبزیجات و میوه ‌ها را در برنامه غذایی قرار دهید.

مصرف مایعات کافی:

روزانه حداقل ۶ لیوان آب بنوشید تا بدن دچار کم‌ آبی نشود، مگر اینکه پزشک محدودیت خاصی تعیین کرده باشد.

مصرف مواد غذایی غنی از پتاسیم:

میوه‌ ها و سبزیجات تازه به کنترل فشار خون کمک می‌ کنند.

۳. مدیریت استرس و سلامت روان

کاهش استرس:

استرس می‌ تواند فشار خون را به شدت افزایش دهد؛ با تمرینات تنفسی، مدیتیشن، صحبت با خانواده و دوری از اخبار اضطراب ‌آور، استرس خود را کنترل کنید.

حمایت عاطفی:

ارتباط با خانواده و دوستان و دریافت حمایت روانی، اهمیت زیادی دارد.

استراحت کافی:

خواب و استراحت کافی به کنترل فشار خون کمک می‌ کند.

۴. فعالیت بدنی و مراقبت‌ های ویژه

فعالیت بدنی سبک:

حتی در منزل، حرکات ساده کششی یا پیاده‌ روی کوتاه انجام دهید تا گردش خون بهبود یابد؛ از ورزش‌ های سنگین پرهیز کنید.

پرهیز از مصرف محرک‌ ها:

از مصرف قهوه زیاد، چای پُر رنگ، نوشابه ‌های انرژی ‌زا، سیگار و الکل خودداری کنید.

۵. نکات اضطراری و آموزش خانواده

پَک اضطراری:

یک کیف اضطراری شامل داروها، لیست داروها و دوز مصرفی، دستگاه فشارسنج، آب معدنی، خوراکی کم‌نمک و کارت شناسایی بیماری آماده داشته باشید.

آموزش علائم اورژانسی:

خانواده باید علائم خطرناک مانند سر درد شدید ناگهانی، تاری دید، درد قفسه سینه، تنگی نفس، بی‌حسی یا فلج موقت، گیجی یا از دست دادن تعادل را بشناسند و در صورت مشاهده، فوراً به مراکز درمانی مراجعه کنند.

برنامه ‌ریزی برای جابجایی:

در صورت نیاز به جابجایی ناگهانی، کیف اضطراری و داروها را همیشه همراه داشته باشید.

دکتر «مهین نظری» دانشیار گروه آموزش بهداشت و ارتقای سلامت، دانشگاه علوم پزشکی شیراز