روغن غذایی یکی از اجزای ثابت آشپزی است که در تمامی خانه‌ها و برای پخت انواع غذاها از آن استفاده می‌شود. با توجه به افزایش شیوع بیماری های قلبی و عروقی در جوامع امروزی، کمیت و کیفیت روغن مصرفی خانوار بسیار حائز اهمیت است.

در هرم غذایی، روغن از گروه متفرقه است که توصیه می شود در برنامه غذایی روزانه از این گروه کمتر استفاده شود. بهتر است روغن مصرفی خانوار از روغن های مایع گیاهی انتخاب و مصرف روغن های جامد، نیمه جامد و حیوانی به شدت محدود شود.

در این مطلب آموزشی با نکات خرید روغن مناسب، اصول نگهداری و مصرف صحیح روغن آشنا می شویم.

با انتخاب روغن مناسب، می توانید سلامتی خود و خانواده خود را تضمین کنید.

هنگام خرید روغن مناسب، به نکات زیر توجه کنید:

• وجود علامت استاندارد بر روی بطری روغن را بررسی کنیم.
• روغن هایی را انتخاب کنید که در فروشگاه از نور و حرارت دور بوده اند.
• روغن هایی با چربی اشباع کم را در اولویت خرید خود قرار دهیم.
• برای خرید روغن های نیمه جامد، از روغن هایی با چربی ترانس کم یا حتی صفر انتخاب کنیم.
• اگر قصد سرخ کردن دارید، حتما روغن های مخصوص سرخ کردن که که در برابر حرارت مقاوم هستند را انتخاب کنیم.
• برای پخت و پز، روغن های گیاهی حاوی امگا 3 مانند کانولا را خریداری کنیم.

آگاهی از روش های صحیح نگهداری انواع روغن ها و چربی ها نیز به اندازه انتخاب روغن مناسب، حائز اهمیت است که در ادامه با آنها آشنا می شویم:

• محیط خشک، خنک و دور از نور، بهترین انتخاب برای نگهداری روغن ها است.
• روغن ها را حتما در ظرف ها دربسته نگهداری کنیم.
• بهتر است روغن مصرفی را در ظروف شیشه ای تیره و کوچک نگهداری کنیم.
• کره بسته بندی شده یک تا 2 ماه در یخچال و 9 ماه در فریزر قابل نگهداری است.  
• مارگارین بسته بندی شده 4 تا 5 ماه در یخچال و یک سال در فریزر قابل نگهداری است.
• کره بازشده حداکثر تا 2 هفته و مارگارین باز شده حداکثر تا یک ماه در یخچال قابل نگهداری است.

در زمینه روغن ها و چربی ها، یکی از پر تکرارترین پرسش های عموم جامعه در خصوص شیوه صحیح دور ریختن پسماند روغن مصرفی است.

به هیچ عنوان روغن استفاده شده را از طریق سینک ظرفشویی بیرون نریزید؛ خطرناک ترین کار ممکن برای دفع روغن استفاده شده، ریختن آن داخل سینک است، زیرا این امر موجب گرفتگی در سیستم لوله کشی خانه، وارد شدن روغن به آب های زیرزمینی، آلوده کردن آنها و آسیب به محیط زیست می شود.

این نکته مهم را در نظر داشته باشید که هرگز روغن استفاده شده را در سطل زباله رها نکنید و یا آن را در باغچه یا خاک نریزید.

بهترین روش برای دور ریختن پسماند روغن این است که صبر کنید تا کاملا خنک شود، سپس آن را در بطری در بسته ریخته و بطری را در سطل زباله بیندازید و یا می توانید روغن را پس از خنک شدن، منجمد کنید، در کیسه جداگانه بگذارید و در آن را محکم ببندید و کیسه را در سطل زباله بندازید.

«ساره موزه»؛ کارشناس گروه بهبود تغذیه جامعه معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز