با پیشرفت علم و مکانیزه
شدن صنایع و ادارات، نیاز به رایانه بیشتر از قبل احساس می شود. استفاده از رایانه
اگرچه سبب آسان تر شدن کارها می شود، اما در عین حال خود می تواند باعث به وجود
آمدن مشکلات فراوان جسمی شود. به همین جهت شناخت عوارض و نحوه استفاده صحیح از
رایانه ضروری است.

 

عوارض به وجود آمده در
اثر کار با رایانه

1. دردهای عضلانی

2. سردرد

3. درد مچ دست و اندام فوقانی

4. گردن درد

5. کمردرد

6. خمیدگی پشت

7. مشکلات بینایی

دردهای اسکلتی عضلانی

کار با رایانه به علت
اینکه باعث نگهداری یک حالت ثابت به مدت طولانی می شود، سبب خستگی عضلات می شود و
اگر این کار به طور مداوم باشد، صدمه به ماهیچه ها، مفاصل، تاندون ها و اعصاب را
به همراه دارد.

نشانه های این صدمات
شامل:

درد، تورم، کرخت شدگی،
خواب رفتگی دست ها، کاهش نیروی عضلانی و کاهش دامنه حرکت مفاصل است.

مشکلات بینایی

خیره شدن به صفحه
مانیتور، تعداد دفعات پلک زدن را کاهش می دهد و سبب سوزش و خشکی چشم ها و اشک ریزش
می شود. رایج ترین مشکل بینایی در کاربران رایانه، خستگی چشم هاست. عوامل موثر در
ایجاد خستگی چشم شامل وضعیت چشم از قبیل عیوب انکساری تصحیح نشده مثل آستیگماتیسم،
پیرچشمی و نزدیک بینی، نوع کار با رایانه شامل کار طولانی و بی وقفه، عوامل فردی
نظیر خستگی، داروها، بیماری هایی مثل میگرن، ترس از نور و عوامل روانشناختی مثل
نگرانی و اضطراب، عوامل محیطی مانند سر و صدای محیط، آلودگی هوا، روشنایی نامناسب،
وضعیت کاربر هنگام استفاده از رایانه در مورد وضعیت چشم، سر و گردن، کمر، ران، ساق
پا و مچ دست و عوامل ابزاری مانند مانیتور، موس، صفحه کلید و صندلی است.

عواملی که احتمال ایجاد
عوارض را افزایش می دهند:

· تکرار زیاد حرکات دست، بازو یا شانه

· کار طولانی مدت بدون استراحت و نبود تغییر وضعیت بدن

· کار کردن در حالی که مچ دست خمیده یا زاویه دار است.

· کار کردن در حالی که گردن به جلو یا عقب خم شده است.

· نور نامناسب محیط کار

· صندلی نامناسب یا غیرارگونومیک

راهکارهای کاهش عوارض

1. به تناوب از پشت میز برخاسته، کمی استراحت کنیم و از نرمش های گردن، بازو، مچ
دست و پاها استفاده کنیم.

2. سعی کنیم هر 20 تا 30 دقیقه چشم خود را از مانیتور برداشته و به مدت 20 تا 30
ثانیه به نقطه ای دور نگاه کنیم. این کار سبب استراحت عضلات چشم شده و به شما وقت
می دهد پلک بزنید تا سطح چشم ما مرطوب شود.

3. مرکز مانیتور باید 10 تا 20 سانتی متر پایین تر از چشمان ما باشد. این وضعیت
علاوه بر اینکه باعث می شود پلک ها پایین تر قرار گیرند و سطح کمتری از چشم در
معرض هوا باشد، از خستگی گردن و شانه ها نیز می کاهد.

4. ارتفاع صندلی را طوری تنظیم کنیم که ساعد در هنگام کار با صفحه کلید موازی سطح
زمین باشد، کف پاها روی زمین قرار داشته و زانو و کمر شما در زاویه 90 درجه قرار
گیرد.

5. فاصله مانیتور با چشمان باید 50 تا 60 سانتی متر باشد.

6. هنگام کار با رایانه سعی کنیم گردن خود را راست نگه داشته و شانه را به عقب
بدهیم. قوز کردن سبب دردهای گردن و شانه می شود. پشت خود را به صورت کامل به صندلی
بچسبانیم.

7. مانیتور را طوری قرار دهیم که نور پنجره یا روشنایی اتاق به آن نتابد. هنگام
کار با رایانه سعی کنید پرده ها را بکشیم و روشنایی اتاق را به نصف معمول کاهش دهیم.

8. صفحه نوشته را در کمترین فاصله و هم سطح مانیتور قرار دهیم. برای این کار از
صفحه نگهدار استفاده کنیم.

9. از صفحه کلید و موس به طور صحیح استفاده کنیم.

10. از به وجود آمدن استرس تماسی بین بدن خود و سطوح سفت ایستگاه کاری جلوگیری کنیم./101

متین رستمی کارشناس ارشد
ارگونومی دانشکده بهداشت شیراز

پایان خبر