افسردگی، که اختلال افسردگی اساسی یا افسردگی بالینی نیز
نامیده می شود، یک اختلال خلقی شایع اما جدی است که سبب ایجاد علائم شدیدی شده و
بر احساسات، تفکر و انجام فعالیت های روزانه مانند خواب، غذا خوردن یا کار کردن
تأثیر می گذارد. 

 

هنوز هیچ علت قطعی برای افسردگی شناسایی نشده است. با
این وجود برخی عوامل از جمله ژنتیک، تغذیه، عوامل استرس زای محیطی، اختلالات
هورمونی و تغییر در بیولوژی و عملکرد ناقلین عصبی به افسردگی نسبت داده شده است.
در ادامه به بررسی تأثیر تعدادی از عوامل تغذیه ای بر افسردگی می پردازیم.

اهمیت استفاده از غذاهای دریایی در رژیم غذایی

تحقیقات اپیدمیولوژیک ارتباطی را بین مصرف کمتر غذاهای
دریایی و افزایش نرخ افسردگی شناسایی کرده و تعداد فزاینده ای از مطالعات نشان می
دهد که اسیدهای چرب چند غیراشباع امگا 3 در بهبود افسردگی مؤثر است.

ویژگی ضد التهابی این اسیدهای چرب و همچنین نقش آنها در حفظ
یکپارچگی و سیالیت غشاء به بهبود افسردگی نسبت داده می شود. نتایج حاصل از یک
مطالعۀ مروری در سال 2019 میلادی نشان داد که به طور کلی اسیدهای چرب چند غیراشباع
امگا 3 دارای اثراتی مفید بر علائم افسردگی است.

مصرف منظم ویتامین D را فراموش نکنیم!

برخی یافته ها نشان می دهد سطوح پایین ویتامین D در خون نیز با افسردگی مرتبط بوده است. به علاوه بهبود سطح
روی سرم ممکن است تأثیر درمان های غیر مؤثر را افزایش دهد. بهبود سطوح
ویتامین های B12 و فولیک اسید نیز در افراد دارای
کمبود این دو ویتامین، به ویژه در صورت جهش های خاص یا سطح هموسیستئین بالا، ممکن
است به بهبود افسردگی کمک کند.

زردچوبه؛ چاشنی مفید غذاهای ایرانی

به نظر می رسد «کورکومین» به عنوان پلی فنول موجود در
زردچوبه به دلیل دارا بودن اثرات ضد التهابی، یک درمان امیدوارکننده برای افسردگی
باشد. اما اثربخشی کورکومین معمول به دلیل جذب ضعیف آن کاهش می یابد. مکمل هایی که
کورکومین را با پیپرین (آلکالوئیدی که جزء فعال فلفل می باشد) تأمین می کنند،
فراهمی زیستی آن را افزایش می دهد.

رژیم غذایی مدیترانه ای

رژیم غذایی مدیترانه ای یک رژیم غذایی سالم محسوب می شود که بر
مصرف سبزی ها، میوه ها، حبوبات، مغزها و دانه ها، غلات کامل، روغن زیتون و ماهی
تأکید دارد؛ در حالی که مصرف گوشت های قرمز و فرآوری شده و قندها را محدود می کند.
پیروی از این الگوی غذایی به طور گسترده در چندین بیماری مورد بررسی قرار گرفته
است.

مکانیسمی که از طریق آن رژیم غذایی مدیترانه ای ممکن است بر
کاهش خطر ابتلا به افسردگی تأثیر بگذارد، می تواند به اجزای چنین رژیمی نسبت داده
شود. به علاوه گوشت قرمز و گوشت های فرآوری شده که مصرف آن در رژیم مدیترانه
ای محدود می شود، با افزایش التهاب که به افسردگی نسبت داده شده، مرتبط است.

یک مطالعه مروری در سال 2019 میلادی  ارتباط بین
دریافت رژیم غذایی مدیترانه‌ای را با افسردگی مورد بررسی قرار داد. نتایج به دست
آمده از مطالعات مقطعی، ارتباط معکوس معنی داری را بین پایبندی به رژیم غذایی
مدیترانه ای و احتمال افسردگی یافت. با این وجود، نتایج حاصل از مطالعات کوهورت،
هیچ ارتباط معنی داری را بین پایبندی به این رژیم غذایی و خطر افسردگی نشان نداد.

دکتر «مهسا مؤذن»، دکترای تخصصی علوم تغذیه دانشکده
تغذیه و علوم غذایی، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز