مکیدن انگشت
نوعی اختلال اضطرابی است که در بین هر دو جنس کودکان شایع است و به صورت میانگین
از هر پنج کودک، یک کودک دچار اختلالات اضطرابی است.

میزان ابتلا به این اختلال بین دختران و
پسران تفاوت چندانی ندارد، اما این اختلال و سایر عادات دهانی از جمله تنفس
دهانی، مکیدن لب، دندان قروچه، ناخن جویدن و سایر مصادیق از جمله اختلالات اضطرابی
در کودکان است.

در هنگام تولد،
نوزاد دارای چند واکنش اصلی است که شامل حرکات بازتابی بوده و با آن متولد می شود،
برخی از این علایم در چند هفته اول و برخی تا ماه ها با کودک همراه است.

این بازتاب ها
به رشد جسمی و فکری نوزاد کمک می کند و جزئی از فرایند رشد نوزاد محسوب می شود که
از مهمترین آنها می توان به مکیدن، چنگ زدن و پلک زدن اشاره کرد.

انگشت مکیدن در
کودکی را می توان از زاویه های مختلف مورد بررسی قرار داد، چرا که گاهی مربوط به
مرحله ای از رشد کودک است؛ طبق نظریه روانکاوی یا روانی تحلیلگری فروید، چهار تا
پنج سال اول زندگی یا مرحله کودکی برای شگل گیری شخصیت اهمیت زیادی دارد. بر اساس این نظریه مرحله نخست، رشد کودکی مرحله دهانی است؛
چرا که دهان نخستین اندامی است که به کودک لذت می هد، کودکان غذای حیات بخش را از دهان
دریافت می کنند.

وقتی کودکان
بزرگتر می شوند، به دلیل تغذیه زمان بندی شده، افزایش فواصل زمانی بین وعده های
غذا و از شیر گرفتن، به احتمال بیشتری دچار احساس ناکامی و اضطراب می شوند و این
اضطراب ها باعث می شود که کودک راهی برای آرام کردن خود پیدا کند؛ در واقع با
فاصله پیدا کردن وعده های غذایی و به ویژه از شیر گرفتن، اضطراب از دست دادن مادر
در کودک ایجاد می شود و راهی برای ایجاد آرامش جست و جو کرده و انگشتانشان
را می مکند.

یکی دیگر از علت
های مکیدن انگشت در کودکان، رویش دندان ها و خارش لثه است؛ کودکانی که دندانشان در
حال رویش است برای کاهش خارش از انگشتان خود استفاده می کنند.

اهمیت رابطه
مناسب پدر و مادر با کودک در کاهش مکیدن انگشت

در صورتی که علت
مکیدن انگشت در کودکان مشخص شد، پدر و مادر باید ارتباط صمیمی با کودک ایجاد کنند،
چرا که رابطه والد فرزندی نقش مهمی در کاهش اضطراب و به تبع آن، مکیدن انگشت دارد.

اضطراب از شیر
گرفتن که جزیی از مرحله رشدی کودک است، طبیعی بوده و بعد از ایجاد رابطه صمیمی و
از بین بردن اضطراب کودک، اگر همچنان این رفتار ادامه داشت و در واقع به صورت عادت
درآمده بود، باید اقدامات درمانی را انجام دهند.

تکنیک هایی
برای ترک عادت مکیدن انگشت

والدین باید با
زیر نظر گرفتن کودک، زمان ها و موقعیت های که بیشتر اقدام به این کار می کند
را شناسایی کرده و با استفاده از تکنیک هایی مانند مشغول نگه داشتن دست کودک، حواس
او را پرت کنند.

استفاده از قانون
برای کودکان بزرگتر، از راهکارهای مناسب برای درمان مکیدن انگشت است، به عنوان
مثال هنگام خواندن کتاب دست ها زیر پتو باید قرار قرار گیرد و هر موقع دست به سمت
دهان می رود، خواندن داستان قطع می شود.

برای کودکان دبستانی
و بزرگتر می توان از یادآور استفاده کرد. یعنی رمزی بین والد و کودک گذاشته می‌شود،
به عنوان مثال، هرگاه من شما را در حال انگشت مکیدن مشاهده کنم یک بشکن یا سوت
میزنم و او می بایست سریع این عمل را به عمل دیگری تبدیل کند.

همچنین توصیه می
شود در صورت تکرار و ادامه دار بودن موضوع، با یک روانشناس مشورت کنید.

«ندا خورشیدیان»
مسوول واحد سلامت روان مرکز بهداشت شهدای انقلاب شیراز