پوکی استخوان بیماری بسیار شایعی است که اغلب علامتی ندارد و نخستین بار
خود را با عوارضی چون شکستگی استخوان نشان می دهد. این بیماری اپیدمی خاموش عصر
حاضر و شایع ترین بیمـاری متابولیک استخوان است؛ به طـوری کـه سـالانه یک و نیم میلیـون مورد از انواع
شکستگی های استخوانی به علت پوکی اسـتخوان رخ می‌دهد. پیش‌بینی می‌شود که تا سال 2050میلادی، میزان شکستگی
استخوان لگن در اثر پوکی استخوان 310
درصد در مردان و 240
درصد در زنان افزایش پیدا کند.

 

زنان هشت
برابر بیش از مردان در معرض خطر ابتلا به استئوپروز هستند و حدود 200 میلیون از زنان در سراسر
دنیا از این بیماری رنج می برند.

از آنجایی که بیماری پوکی استخوان اغلب بدون نشانه‌ ظاهری
است، یک فرد ممکن است متوجه نشود که به این بیماری مبتلا شده تا زمانی که فرد پس
از یک تصادف کوچک یا افتادن ناگهانی دچار شکستگی شود.

بیشترین موارد شکستگی که به عنوان مهمترین عارضه پوکی
استخوان مطرح است، در ناحیه مفصل ران و در محل اتصال به لگن و در ستون فقرات که وزن
بدن را تحمل می‌کند، رخ می ‌دهد. شکستگی در ناحیه لگن سبب ناتوانی شدید و حتی در
مواردی منجر به مرگ بیمار می شود.

عوامل خطر پوکی استخوان

تراکم پایین توده استخوانی، کمبود کلسیم و بی تحرکی و نداشتن
فعالیت بدنی از عوامل خطر مهم پوکی استخوان محسوب می شود.

از این رو درمان این بیماری شامل کاهش یا پیشگیری از
پیشرفت پوکی استخوان، حفظ تراکم مناسب مواد معدنی و توده استخوان، پیشگیری از
شکستگی، کاهش درد و افزایش توانایی افراد برای ادامه دادن زندگی است.

بهترین راهکار برای بیماری پوکی استخوان

متخصصان معتقدند بهترین راهکار برای بیماری پوکی استخوان
پیشگیری است، زیرا درمان های موجود تنها مانع از دست رفتن بافت استخوان می شود و
نمی تواند بافت از دست رفته را بازسازی کند.

پیشگیری از این بیماری در سراسر زندگی امکان پذیر است، اما
مسئله مهم این است که پیشگیری اولیه این بیماری باید از دوران کودکی و نوجوانی
آغاز شود، چون مقدار استخوانی که طی این دوران به دست می آید تشکیل دهنده اصلی
توده استخوانی است.

میزان نیـاز روزانه کلسیم در دوران نوجوانی روزانه 1300 میلی گرم است و کمبود آن
مهمترین عامل این بیماری محسوب می شود، اما نوجوانان و به ویژه دختران نوجوان به
میزان کافی کلسیم روزانه مصرف نمی کنند.

بی تحرکی و نداشتن فعالیت ورزشی نیز از دیگر عوامل خطر
برای این بیماری است. نتایج مطالعه ای مختلف نشان می دهد که ورزش به همراه دریافت
کافی کلسیم و ویتامین D تأثیر
زیادی در کاهش سرعت از دست رفتن تراکم استخوان و بهبود حجم توده
استخوانی دارد. عادت های غذایی متنوع و لذت بخش که سرشار از کلسیم هم
باشد دستورالعملی است که همواره قدرت استخوان را افزایش می دهد و باعث پیشگیری از
استئوپروز و بهبود کیفیت زندگی می شود.

دکتر «طیبه رخشانی»، پزشک و دانشیار آموزش بهداشت و ارتقای
سلامت گروه بهداشت عمومی دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی
درمانی شیراز