در تهیه و توزیع نذورات، اطمینان از سالم بودن مواد غذایی اولیه، لوازم و وسایل طبخ و توزیع مواد غذایی و همچنین سلامت کامل افرادی که در تهیه و توزیع مواد غذایی فعالیت دارند، بسیار اهمیت دارد. در ادامه بخش نخست این مطلب و آشنایی با نکات بهداشتی برای تهیه و توزیع نوشیدنی ها، در این بخش با نکات بهداشتی تهیه و توزیع  غذا آشنا می شویم. 

نکات بهداشتی تهیه و توزیع  غذا

• فراورده‌های دامی با کشتار مجاز یا بسته‌بندی ‌شده مورد تایید دامپزشکی برای پخت غذا مورد استفاده قرار گیرد.
• قطعه کردن گوشت و منجمد کردن فوری گوشت های مازاد در قطعه های کوچک توصیه می شود.
• از نگهداری مواد غذایی خام و پخته شده در مجاورت هم در داخل یخچال و یا سردخانه خودداری شود.
• برای تهیه و پخت غذا و همچنین مصرف روی سفره ها باید از نمک های بسته بندی ید دار تصفیه شده دارای مجوز ساخت از سازمان غذا و دارو و روغن های دارای مجوز ساخت از سازمان غذا و دارو با ترانس پایین (ترانس زیر ۱۰ و تا حد امکان زیر ۵) استفاده شود.
• توصیه می شود برای سرخ کردن مواد غذایی، از روغن های مخصوص سرخ کردنی استفاده شود، سرخ کردن با حرارت ملایم انجام شده و بیش از یک بار از روغن استفاده نشود.
• تا حد امکان از سالاد و سبزی بسته بندی شده با پروانه ساخت از وزارت بهداشت استفاده شود.
• در صورت توزیع سبزی و سالاد، رعایت مراحل چهارگانه سالم سازی (پاکسازی، انگل زدایی، ضدعفونی و آبکشی) الزامی است.
• هرگونه پخت و پز باید در مکان هایی با شرایط بهداشتی (متصل به شبکه آب شهری، دفع صحیح فاضلاب، مکانی برای شست و شو و ضدعفونی ظروف و وجود کپسول اطفای حریق) انجام شود.
• تمامی افراد درگیر در تهیه و توزیع غذا باید دارای کارت بهداشت معتبر بوده و رعایت بهداشت فردی (کوتاهی ناخن ها، شستشوی مرتب دست ها و استفاده از روپوش کار مناسب) در هنگام ارائه خدمت ضروری است.
• ورود و خروج به محل طبخ غذا و دخالت افراد متفرقه در امر تهیه و توزیع غذا ممنوع است.
• در طبخ غذا باید از ظروف مناسب (تا حد امکان جنس استیل) در آشپزی استفاده شود و پس از هر بار طبخ مواد غذایی به نحو مطلوب ظروف و تجهیزات شست و شو شود.
• در صورت استفاده از دیگ های مسی،  این ظروف سفید شده باشد.
• هنگام پخت، کشیدن و توزیع مواد غذایی استفاده از دستکش یک ‌بارمصرف توصیه می‌شود.
• مصرف دخانیات در محل تهیه و توزیع غذای مسقف ممنوع است.
• در صورت الزام به نگهداری مواد غذایی پخته بیشتر از دو ساعت، باید در زیر ۴ درجه سانتیگراد (در یخچال یا سردخانه) یا بالای ۶۳ درجه سانتی گراد (روی شمعک گاز) نگهداری شود.
• در توزیع غذا از ظرف به ظرف کردن بی مورد آن خودداری شود.
• تا حد امکان از مواد غذایی بسته بندی شده ای با ظروف یک بار مصرف بر پایه گیاهی، سلولزی و آلومینیومی استفاده شود.
• تا حد امکان از سفره‌ های یک بار مصرف با عرض کم استفاده شود.
• ضروری است در هنگام توزیع غذا، از راه رفتن افراد توزیع کننده غذا بر روی سفره ها خودداری شود.
• نذورات پخته ‌شده گرم، برای یک وعده غذایی مورد استفاده قرار گیرد.
• در صورت بروز هرگونه مسمومیت غذایی و یا شکایت بهداشتی با سامانه ارتباط مردمی به شماره ۱۹۰ تماس گرفته شود.

دکتر «محمدحسین کاوه»، عضو هیات علمی گروه آموزش بهداشت دانشکده بهداشت شیراز