نمک، با فرمول شیمیایی NaCl یا کلرید سدیم، به دلیل برخورداری از سدیم، به عنوان ماده
موردنیاز برای عملکرد عصبی عضلانی و حفظ تعادل اسید و باز در بدن حائز اهمیت است. 

 

امروزه سه دسته نمک در بازار موجود است:

1) نمک
ید دار تصفیه شده؛ حاوی مقادیر کافی از ترکیبات ید با خلوص
بالا، به تبعیت از برنامه کشوری پیشگیری از کمبود ید، که ناخالصی های آن اعم از
ناخالصی های محلول و نامحلول (شامل شن، ماسه، آهک و فلزات سنگین) برای پیشگیری از
ابتلا به بیماری های گوارشی، کبدی و کلیوی در افراد سالم یا مبتلایان به این
بیماری ها، در کارخانه حذف شده است.

· خوب
است بدانیم که کمبود ید در دوران بارداری باعث عقب ماندگی ذهنی، فلج دست ها و
پاها، کری و لالی و سقط جنین و نیز مرده زایی و در دوران کودکی باعث اختلال شناختی،
کاهش ضریب هوشی و قدرت یادگیری و نیز افت تحصیلی می شود. به علاوه کمبود ید با
گواتر (بزرگ شدن غده تیروئید در جلو گردن) همراه است.

2) نمک
دریا؛ که به دلیل تصفیه نشدن، حاوی فلزات
سنگین سرطان زا از قبیل سرب، جیوه، کادمیوم و آرسنیک و فاقد یا حاوی مقدار ناچیزی
از ید است.

· استفاده
از سنگ نمک، به دلیل آلودگی های فیزیکی و شیمیایی، ناخالصی ها و فلزات سنگین سرطان
زا حتی برای خیساندن برنج نیز توصیه نمی شود.

3) نمک
رژیمی (یا نمک پتاسیم)؛ که قسمتی از کلرید سدیم
موجود در آن با کلرید پتاسیم جایگزین شده است.

· اگرچه
این نمک ها ممکن است برای برخی از افراد مبتلا به پرفشاری خون، مناسب باشد، اما
مصرف خودسرانه این نوع نمک برای بیماران مبتلا به بیماری های قلبی عروقی و نارسایی
های مزمن کلیوی و نیز سایر افرادی که رژیم غذایی محدود از پتاسیم دارند، بسیار مضر
است.

بنابراین آیا مصرف نمک یددار تصفیه شده (به
میزان کافی و کنترل شده) برای سلامتی بهتر نیست؟!

نمک
یددار تصفیه شده را چگونه نگهداری کنیم؟

لازم
است نمک یددار تصفیه شده را در مراحل آخر پخت اضافه کنیم تا محتوی ید آن بیشتر حفظ
شود.

نمک
یددار تصفیه شده (با شماره پروانه ساخت از وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی) را
باید در ظروف در بسته و به دور از نور و رطوبت نگهداری کرد.

استفاده
از ظروف سرامیکی، شیشه ای رنگی و تیره، سفالی و حتی چوبی درب دار برای نگهداری نمک
مانعی ندارد است. فراموش نکنیم که نگهداری طولانی مدت نمک یددار، باعث از بین رفتن
بخشی از محتوی ید آن می شود.

روزانه چه میزان نمک یددار تصفیه شده استفاده
کنیم؟!

منبع اصلی سدیم دریافتی در رژیم غذایی، نمک
سفره است، که حدود 40 درصد وزن آن شامل سدیم است. به علاوه، غذاهای پروتئینی (به
ویژه فرآورده های لبنی و انواع گوشت) و غلات به طور معمول سدیم بیشتری در مقایسه
با سبزی ها دارند و میوه ها اغلب حاوی مقدار ناچیز یا فاقد سدیم هستند.

با توجه به نقش بالقوه سدیم در ایجاد پرفشاری
خون، توصیه متخصصان تغذیه مصرف یک قاشق مرباخوری (یا حدود 5 تا 6 گرم) نمک در روز است. با این حال، از
آنجا که حدود 30 تا 40 درصد از سدیم موردنیاز بدن در غذاها وجود دارد، حدود نصف
این مقدار می بایست به صورت جداگانه به مواد غذایی اضافه یا در حین پخت استفاده
شود./101

دکتر
«سیده مریم عبداله زاده» دکتری تخصصی علوم تغذیه دانشکده تغذیه و علوم غذایی شیراز

پایان
خبر