افسردگی در کودکان یکی از دغدغه بهداشت عمومی است، چرا که از
اختلالات شایع با عوارض درازمدت در زمینه رشد اجتماعی و روانی محسوب می شود.

 

شیوع اختلالات خلقی در کودکان دو تا سه درصد و در نوجوانان
هشت درصد است. کودکان بسیار کم سن و سال که دچار افسردگی می شوند، اغلب غمگین،
بیحال یا بی احساس به نظر می رسند. گرچه ممکن است توانایی بروز این احساسات را
نداشته باشند. گاهی در این کودکان شکایت های جسمانی مثل دل درد و سردرد دیده می شود.

اکثر آنان کناره جو هستند و اعتماد به نفس پایینی دارند.
در این کودکان ممکن است تحریک پذیری، بی حواسی، کاهش توانایی تمرکز و افکار خودکشی
هم دیده شود.

کدام کودکان بیشتر در معرض افسردگی هستند؟

بسیاری از کودکان مبتلا به افسردگی در گذشته قربانی سوء رفتار
بوده اند و ممکن است در محیط های پر استرس بزرگ شده باشند. در خانواده بعضی از
کودکان، ممکن است فرد مصرف کننده مواد وجود داشته باشد و عواملی مثل فقر نیز به
افسردگی کودک دامن می زند.

یکی از علت های افسردگی در کودکان آسیب پذیری ژنتیکی است. افسردگی
در کودکانی که والدین آنها سابقه اختلال خلقی دارند، شیوع بالاتری دارد. در صورتی
که والدین در سنین پایین تری دچار اختلال افسردگی شده باشند، خطر ابتلای کودکان آنها
بالاتر است.

چگونه مشکلات افسردگی در کودکان را پیگیری کنیم؟

اگر کودکان ظاهری غمگین یا خشن داشته باشند، از زندگی لذت
نبرند و در فعالیت ها مشارکت مناسب نداشته باشند در اشتها و ساعت خواب آنها
تغییراتی دیده می شود که باید برای بررسی به روانپزشک ارجاع داده شوند. همیشه
تشخیص افسردگی کودکان اسان نیست اما به طور کلی خشونت، گذراندن زمان زیاد در شبکه
های اجتماعی و وجود اختلالات اضطرابی، می تواند باعث افسردگی کودکان باشد.

گاه پدر و مادر به افسردگی در سنین پایین فکر نمی کنند. بنابراین
بسیاری از کودکان در زمان مناسب به روانپزشک ارجاع داده نمی شود. اما به یاد داشته باشیم که پدر و مادر در تشخیص افسردگی
کودکان نقش مهمی دارند و لازم است هوشمندانه به وضعیت روانی کودک خود توجه کنند.
برای تشخیص افسردگی کودکان، آموزگاران و روانشناسان مدرسه نیز می توانند نقش مهمی
داشته باشند.

درمان افسردگی در کودکان

برای درمان افسردگی در کودکان با تشخیص پزشک، از درمان دارویی و روان درمانی های مختلف از
جمله درمان شناختی رفتاری استفاده می شود. درمان شناختی رفتاری بر افزایش آگاهی
کودک نسبت به پایه های فکری هر رفتار و تلاش برای اصلاح آن تمرکز دارد. در این
زمینه تلاش می شود مهارت های بین فردی به کودک آموزش داده می شود.

دکتر «لیلا رازقیان» روانپزشک و رئیس بیمارستان استاد
محرری