اسفند برای بیشتر ما ایرانی ها مترادف است با آماده شدن برای عید نوروز و این آمادگی را بیشتر از هر چیز دیگری می شود در خانه تکانی ها شاهد بود. خانه تکانی یکی از سنت های زیبای ما ایرانیان است که اگر با رعایت نکات ایمنی همراه نباشد، ممکن است با مشکلاتی همراه شود. کمردرد، گردن درد، مسمومیت، تنگی نفس، حساسیت پوستی و درد دست و پا از رایج ترین عوارض خانه تکانی های نادرست و غیرایمن است؛ عوارضی که با رعایت برخی اصول ساده ایمنی می توان احتمال بروز آنها را به کمترین میزان رساند.

• در طول خانه تکانی، تا جایی که مقدور است، از بلند کردن اسباب و اثاثیه سنگین منزل پرهیز و به جای این کار، از شیوه های جایگزین (مانند هل دادن یا کشیدن) استفاده کنیم.
• برای استفاده از نردبان یا چهارپایه، ابتدا از سطح اتکای آن با زمین مطمئن شویم و در صورت امکان از نردبان های دوطرفه و استاندارد استفاده کنیم.
• استفاده از دستکش مناسب، یکی از بهترین کارها برای پیشگیری از اگزما است. تا حد امکان از تماس مستقیم دست با انواع شوینده ها و پاک کننده ها خودداری کنیم.
• تا جایی که امکان دارد از مصرف مواد شوینده در فضاهای بسته خودداری کنیم. البته وجود هواکش و باز کردن در و پنجره نیز می تواند تا حد زیادی از بروز خطرهای احتمالی جلوگیری کند.
• اگر در روزهای خانه تکانی تصمیم به تمیز کردن یک وسیله برقی گرفتید، یادتان باشد که پیش از شروع به نظافت، ابتدا اتصال برق آن وسیله را قطع کنید.
• استفاده از ماسک و پیش بند در صورت تماس با مایعات و مواد شیمیایی و استفاده از سربند برای پیشگیری از آلودگی موها نیز توصیه می شود. به افراد مبتلا به مشکلات اسکلتی عضلانی نیز توصیه می شود برای شست و شوی حمام از چکمه استفاده کنند و در غیر این صورت، با رعایت توصیه های ایمنی، بر روی سطوح لیز و لغزنده، از دمپایی استفاده کنند.
• تا حد امکان، امور خانه تکانی را به زمان هایی اختصاص دهیم که کودکان در منزل حضور ندارند تا احتمال بروز حوادث خطرناک کاهش یابد.
• توصیه می شود قبل از شروع کار به مدت 10 تا 15 دقیقه با استفاده از حرکات ورزشی، نرمشی و کششی، بدن خود را برای کار آماده کنیم.

توصیه هایی برای پیشگیری از سقوط:

• خودداری از رفتن روی نرده ها یا قرنیزها
• استراحت سر و گردن موقع پاک کردن سطوح فوقانی، در ازای هر 2 تا 3 دقیقه کار مداوم

توصیه هایی برای پیشگیری از اگزما:

• استفاده از دستکش و اجتناب از تماس مستقیم دست ها با مواد شوینده
• استفاده از دستکش نخی زیر دستکش لاستیکی
• کمپرس کردن ناحیه مبتلا به اگزما 
•  استفاده از نرم کننده و مرطوب کننده ها

توصیه هایی برای پیشگیری از مسمومیت:

• عدم استفاده از مواد شوینده در فضای بسته
• استفاده از ماسک و دستکش در هنگام کار با شوینده ها
• عدم ترکیب و استفاده همزمان از جوهر نمک (جرم گیر) و سفید کننده
• عدم حضور کودکان در منزل هنگام خانه تکانی

مهندس «علی سمتی»، کارشناس مسوول واحد کاهش خطر بلایا و حوادث، معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز