لیشمانیوز احشایی یا کالاآزار بیماری عفونی مهمی
است که عامل آن انواع کمپلکس لیشمانیا دونوانی است.

عامل اصلی بیماری کالا آزار در
منطقه وسیع حوزه مدیترانه و از جمله ایران، لیشمانیا اینفانتوم بوده. مخازن اصلی
این بیماری در ایران سگ و سگ‌ سانان بوده و ناقلان آن را گونه های مختلف پشه خاکی
از جمله گونه غالب در ایران فلبوتوموس ماژور تشکیل می دهند. در حال حاضر وجود
کالاآزار به شکل آندمیک در پنج استان کشور شامل اردبیل، آذربایجان شرقی، فارس،
بوشهر و قم اثبات شده و از سایر استان های کشور نیز موارد اسپورادیک بیماری گزارش
می شود. در صورت تشخیص ندادن و درمان نشدن به موقع این بیماری در انسان، ممکن است
تا 98درصد باعث مرگ و میر بیماران شود.

لیشمانیازیس احشایی از مهمترین بیماری های زئونوز
کشور ایران به شمار می آید. این بیماری در سگ های مناطق شمال غرب و جنوب کشور
گزارش شده است. در این مناطق علاوه برآلودگی سگ های ولگرد، سگ های خانگی به ظاهر
سالم می توانند بدون نشان دادن علایم آلوده شوند. کالاآزار
در ایران از نوع مدیترانه اى بوده و بیشتر در کودکان، به ویژه گروه سنی زیر پنج
سال دیده مى شود. این بیماری در ایران کم و بیش از تمام استان ها گزارش شده و در بعضی
مناطق کشور وفور بیشتری را دارد. این
بیماری در بعضی از مناطق کشور وفور بیشتری دارد و در استان های اردبیل، آذربایجان
شرقی، فارس و خراسان شمالی به صورت آندمیک وجود دارد. از علائم بارز آن تب، کاهش
وزن، بزرگ شدن طحال، کبد و آنمی با کاهش تمام عناصر سلولی است.

پیشگیری و کنترل بیماری:

- کنترل ناقلان مبارزه با پشه خاکی ها و جلوگیری
از زاد و ولد آنها و سمپاشی برای از بین بردن پشه خاکی های بالغ

-
کنترل مخزن کنترل جمعیت سگ های ولگرد و اتلاف سگ های صاحب دار آلوده، ایمن سازی سگ
ها، درمان سگ ها

-
بیماریابی
فعال و غیر فعال با استفاده از روش DAT برای تشخیص و درمان
به موقع بیماران

- شناسایی سگ های صاحب دار آلوده به روش DAT و اتلاف سگ های آلوده

-
استفاده از قلاده های آغشته به سم دلتامترین در سگ های خانگی ( این سم به مرور
وارد بافت چربی پوست سگ می شود و تا چندین ماه اثر دور کنندگی خود را حفظ می کند).

- آموزش
پزشکان؛ بهورزان و کادر بهداشتی درمانی شبکه بهداشت و درمان

- تقویت و گسترش هماهنگی بین بخشی

-تقویت سیستم گزارش دهی و اطلاع رسانی
در مورد شیوع بیماری در انسان و حیوان

-
آموزش جامعه در مورد راه های انتقال، علائم بالینی و پیشگیری بیماری

-بهسازی
محیط برای محدود کردن محل های تجمع سگ های ولگرد، از بین بردن شکاف ها و درزهای طبقات
اولیه ساختمان که محل زندگی پشه ها است

-نصب
توری مناسب در منازل

- سمپاشی همه اماکن و خانه های مجاور آن که در سه سال گذشته
دارای بیمار مبتلا به کالا آزار بوده اند

-محافظت
اشخاص از گزش پشه خاکی با زدن پشه بند یا تجویز داروهای دافع حشرات، به ویژه در
مواقعی که پشه بیشترین فعالیت یعنی حوالی غروب آفتاب تا طلوع خورشید را دارد

-دفع
صحیح زباله و فضولات دامی و انسانی

«مرضیه شهریاری» کارشناس ارشد حشره شناسی پزشکی دانشکده
بهداشت شیراز

پایان خبر