نوروبیون چیست و از چه ترکیباتی تشکیل شده است؟

نوروبیون یک مکمل دارویی ترکیبی شامل سه ویتامین اصلی گروه B یعنی تیامین (ویتامینB1)، پیریدوکسین (ویتامینB6) و سیانوکوبالامین (ویتامین(B12  است.

کمبود این ویتامین‌ها می‌تواند منجر به اختلالاتی از جمله پلی‌نوروپاتی‌ها (مانند نوروپاتی دیابتی)، آسیب‌های عصبی و سندرم‌های درد شود؛ ترکیب نوروبیون برای حفظ سلامت اعصاب محیطی، کمک به فرآیندهای متابولیکی و خون‌سازی طراحی شده است؛ حضور هم‌زمان این سه ویتامین باعث می‌شود که نوروبیون در مقایسه با مصرف تک‌دارویی آنها اثرات هم‌افزایی بیشتری در بهبود عملکرد عصبی و عضلانی داشته باشد.

نوروبیون در چه اَشکال دارویی موجود است؟

این دارو معمولاً در دو شکل اصلی خوراکی و تزریقی در بازار دارویی یافت می‌شود؛ شکل خوراکی آن به صورت قرص یا کپسول برای مصرف روزانه و پیشگیری یا درمان خفیف کمبود این ویتامین‌ها مناسب است؛ در مقابل، آمپول تزریقی نوروبیون حاوی دوز بالاتری از ترکیبات فعال است و به دلیل جذب سریع‌تر، در درمان کمبودهای شدید یا اختلالات عصبی حاد ترجیح داده می‌شود؛ انتخاب شکل دارویی به وضعیت بالینی بیمار، شدت علائم و نظر پزشک بستگی دارد.

فواید درمانی نوروبیون چیست؟

نوروبیون به دلیل دارا بودن ویتامین‌های گروه  B، به ویژه  B12، در مدیریت برخی اختلالات عصبی و هماتولوژیک کاربرد دارد؛ مطالعات نشان داده‌اند که نوروبیون ممکن است علائمی مانند خستگی مزمن، ضعف عضلانی، بی‌حسی و گزگز اندام‌ها را تسکین دهد، هرچند اثربخشی آن به شدت کمبود ویتامین و وضعیت بالینی بیمار بستگی دارد؛ همچنین، ویتامین B12 به دلیل نقش کلیدی در سنتز DNA و فرآیند خون‌سازی، در درمان کم‌خونی مگالوبلاستیک ناشی از کمبود این ویتامین مؤثر است؛ با این حال، استفاده از نوروبیون باید با تایید کمبود ویتامین از طریق آزمایش‌های بالینی و تحت نظارت پزشک انجام شود.

دوز مصرفی نوروبیون چگونه است؟

مقدار مصرف نوروبیون بسته به شکل دارویی و شرایط بیمار متفاوت است؛ به طور معمول، قرص خوراکی نوروبیون یک بار در روز مصرف می‌شود، در حالی که فرم تزریقی آن در شرایط حاد معمولاً هفته‌ای یک تا سه بار تزریق می‌گردد و سپس فواصل بین تزریق‌ها بر اساس پاسخ بالینی بیمار افزایش می‌یابد؛ توجه به این نکته لازم است که دوز دقیق و مدت مصرف نوروبیون باید توسط پزشک یا داروساز تعیین شود و استفاده خودسرانه می‌تواند منجر به بروز عوارض ناخواسته شود.

شرایط نگهداری نوروبیون

برای حفظ پایداری و اثربخشی نوروبیون، رعایت شرایط نگهداری ضروری است؛ آمپول‌های تزریقی باید در یخچال (دمای ۲ تا ۸ درجه سانتیگراد) و دور از نور مستقیم نگهداری شوند؛ قرص‌ها یا کپسول‌های خوراکی را می‌توان در دمای اتاق (زیر ۲۵ تا ۳۰ درجه سانتی‌گراد)، در محیط خشک و دور از رطوبت و نور نگهداری کرد؛ همیشه به دستورالعمل‌های درج ‌شده روی بسته‌بندی محصول توجه کنید و از نگهداری دارو در شرایط نامناسب خودداری نمایید.

چه عوارض یا هشدارهایی در مصرف نوروبیون مطرح است؟

به طور کلی نوروبیون داروی ایمنی محسوب می‌شود، اما در برخی بیماران ممکن است واکنش‌های حساسیتی به ویژه نسبت به ویتامین B12 مشاهده شود؛ تزریق عضلانی نیز می‌تواند با درد، قرمزی یا التهاب در محل تزریق همراه باشد؛ یکی از نکات مهم این است که مصرف طولانی‌ مدت و با دوز بالای ویتامین B6 احتمال ایجاد نوروپاتی حسی را افزایش می‌دهد؛ همچنین مصرف همزمان نوروبیون با برخی داروها از جمله ایزونیازید، هیدرالازین و بعضی داروهای ضدتشنج ممکن است سطح ویتامین‌های گروه B را تغییر دهد و نیاز به تنظیم دوز داشته باشد؛ در دوران بارداری و شیردهی نیز استفاده از نوروبیون تنها باید با تجویز پزشک صورت گیرد.

جمع‌بندی

نوروبیون یک فرآورده مکمل ارزشمند برای کمک به عملکرد صحیح اعصاب و خون‌سازی است؛ با این حال، باید توجه داشت که استفاده از آن به ‌ویژه در فرم تزریقی، نیازمند نظارت دقیق بر وضعیت بیمار و بررسی سایر داروهای مصرفی است؛ مصرف خودسرانه یا طولانی ‌مدت این دارو بدون پایش بالینی، می‌تواند به بروز عوارض ناخواسته منجر شود.

بهترین رویکرد، مراجعه به پزشک برای تشخیص دقیق و مشورت با داروساز برای آگاهی از شیوه صحیح مصرف، دوز مناسب و پیشگیری از تداخلات دارویی است؛ داروساز به عنوان نزدیک ‌ترین عضو تیم درمانی در داروخانه می‌تواند نقش مهمی در آموزش صحیح بیماران، پایش مصرف دارو و افزایش ایمنی درمان داشته باشد.

نوروبیون تنها زمانی بیشترین فایده را خواهد داشت که آگاهانه، اصولی و زیر نظر تیم درمانی مصرف شود.

دکتر «غزاله مصلح» عضو هیات علمی دانشکده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی شیراز