خطر بسیاری از بیماری ها از جمله سرطان، در افرادی که اضافه
وزن دارند یا چاق هستند افزایش می یابد.

تحقیقات نشان می دهد که درصدی از کل موارد مرگ و میر سالانه
مرتبط با سرطان، ناشی از اضافه وزن یا چاقی است.

 

برخی از انواع سرطان رابطه تنگاتنگی با افزایش وزن بدن
دارند مانند سرطان های پستان (در بانوان یائسه)، روده بزرگ، رحم، کلیه، مری،
پروستات و ریه همچنین اضافه وزن و چاقی با ابتلا به بسیاری از بیماری های دیگر در
ارتباط است.

متأسفانه نزدیک به نیمی از جمعیت مردان و بانوان ایرانی
اضافه وزن دارند و نقش کاهش وزن در پیشگیری و بهبودی پس از ابتلا به سرطان، حاکی
از آن است که حفظ وزن مناسب بدن در پیشگیری از سرطان مهم بوده و حتی در روند بهبود
بیماران مبتلا به سرطان نیز، تأثیرگذار است.

علاوه بر افزایش وزن در دوران بزرگسالی که با افزایش خطر
سرطان مرتبط است، بالا بودن وزن به هنگام تولد نیز، رابطه مختصری با افزایش خطر
سرطان دارد.

ممکن است تغییرات مکرر وزن (کاهش و افزایش وزن مکرر) رابطه
ای با افزایش خطر بروز سرطان داشته باشد؛ افزایش وزن پس از درمان سرطان نیز مهم
است.

در بیماران مبتلا به سرطان بهبودیافته، امکان دارد افزایش
وزن سبب ایجاد بیماری های دیگر شود و میزان بقای مرتبط با سرطان و میزان بقای کل
را کاهش دهد؛ علاوه بر آن، در بیماران مبتلا به سرطان که درمان شده اند، خطر ایجاد
سرطان های ثانویه و بیماری های دیگر مانند بیماری قلبی و دیابت بیشتر است که این
بیماری ها رابطه نزدیکی با اضافه وزن دارند.

چرا چاقی خطر سرطان را افزایش می دهد؟

دلایل متعددی در مورد تاثیر چاقی در افزایش خطر سرطان مطرح
شده است؛ به عنوان نمونه در افراد چاق مقدار بافت چربی می تواند هورمون هایی مانند
انسولین یا استروژن را تولید کند و امکان دارد سبب رشد سلول های سرطانی شود.

شیوه های کاهش وزن: تغییر در شیوه زندگی، رفتار درمانی، دارو درمانی و جراحی از
شیوه های کاهش وزن است.

توصیه هایی برای تغییر در شیوه زندگی

رسیدن به وزن مناسب و حفظ آن بسیار مهم است؛ پیش از درنظر
گرفتن دیگر درمان های کاهش وزن، باید سبک زندگی خود را به گونه ای تغییر دهیم که سبب
کاهش مقدار غذای مصرفی و افزایش سطح فعالیت مان شود.

با به کارگیری توصیه های زیر، می توانیم تا اندازه زیادی
مشکل اضافه وزن خود را برطرف کنیم:

غذاهای مورد علاقه مان را حذف نکنیم، اما تعادل را رعایت
کنیم.

باور کنید، طعم یک عدد شیرینی خامه ای با طعم یک کیلو گرم
شیرینی خامه ای تفاوتی ندارد.

در طول روز مقادیر فراوانی آب یا دیگر نوشیدنی های بدون
کالری بنوشیم.

باید مصرف نوشیدنی های دارای قند، محدود شود.

برای استفاده از غذای اصلی، به ویژه میان وعده ها، مواد
خوراکی کم کالری مانند سبزی، میوه و غلات با سبوس را انتخاب کنیم.

سرعت غذا خوردن خود را کم کنیم؛ خوردن هر وعده باید دست کم
15 دقیقه طول بکشد.

می توان برای رسیدن به این هدف، به جای قاشق های معمولی، از
قاشق های با حجم کم و یا چنگال استفاده کنیم.

اگر در طول روز به دفعات احساس گرسنگی می کنیم، یک راهکار
مناسب کاهش میزان وعده اصلی غذا و در معرض مصرف چندین میان وعده کوچک در طول روز
است؛ بهتر است در طول روز دست کم پنج وعده غذایی شامل سه وعده اصلی و دو میان وعده
اشته باشیم.

مصرف پروتئین خاصیت سیرکنندگی دارد، پس سعی کنیم در هر وعده
غذایی، مقداری پروتئین مانند سفیده تخم مرغ، ماهی، لبنیات، گوشت بدون چربی، آجیل و
حبوبات بخوریم.

صبحانه را حذف نکنیم؛ در حقیقت نخوردن صبحانه، کمی بعدتر ما
را گرسنه کرده و سبب ریزه خواری بیشتر و پرخوری در وعده ناهار و شام می شود، پس
برای خوردن یک صبحانه سالم وقت بگذاریم. یک صبحانه کامل شامل شیر کم چرب، غلات پر
فیبر و میوه است.

فیبر بیشتری مصرف کنیم. فیبرها مواردی هستند که از سوی بدن
انسان قابل هضم نیستند و موجب تسهیل در حرکات دودی روده کوچک می شوند. بهترین
منابع فیبر، میوه و سبزی است. مصرف فیبر خوراکی علاوه بر کاهش احتمال بروز یبوست و
سرطان های دستگاه گوارش، سبب پایین آوردن کلسترول بد، کاهش فشارخون و التهاب نیز
می شود.

سبوس گندم و جو به دلیل آنکه منبع غنی از فیبر خوراکی و
انواع املاح معدنی و ویتامین هاست، خواص تغذیه ای فوق العاده ای دارد.

آهسته وزن کم کنیم، بهترین راه برای کاهش وزن پایدار و بدون
عارضه، کاهش وزن آهسته است.

کاهش سریع و بدون قاعده وزن سبب بروز عوارضی نظیر بازگشت
سریع وزن، ریزش مو و افتادگی پوست، بی حالی مفرط، کم خونی و اختلالاتی از قبیل
افسردگی می شود.

به اندازه کافی بخوابیم. کمبود خواب سبب تولید بیشتر هورون
محرک اشتها و در عین حال تولیدکمتر هرومون لپتین و هورمون سیری می شود.

داشتن خواب کافی به شما احساس راحتی و سیری می دهد و شما را
از خوردن تنقلات غیرضروری باز می دارد.

سطح فعالیت بدنی خود را افزایش دهیم. هدف اکثر افراد باید
این باشد که در بیشتر روزهای هفته هر روز 30 تا 60 دقیقه تمرین بدنی متوسط تا شدید
انجام دهند، اما اگر به این اندازه هم نمی توانید ورزش کنیم، باور داشته باشیم که حتی
افزایش اندک در میزان فعالیت بدنی فوایدی در بردارد.

در مجموع با رعایت تمامی مطالب یاد شده، افرادی که در حال
حاضرف اضافه وزن دارند یا چاق هستند، با استفاده از تغذیه مناسب و با انجام تمرین
بدنی، باید در آغاز، وزن بدن خود را به میزان پنج تا 10 درصد کاهش دهند.

از کاهش و افزایش وزن مکرر بپرهیزیم، چون اندکی بر خطر
سرطان تأثیر دارد.

مصرف مواد غذایی نشاسته ای را کم کنیم و از رژیم های غذایی
که از نظر میوه و سبزی تازه غنی هستند، استفاده کنیم.

غذا را در کمال آرامش صرف کنیم و در حالت استرس و اضطراب،
غذا نخوریم./ا.کشاورزی

دکتر «زهراخسروی زادگان» کارشناس
پیشگیری و مبارزه با بیماری های غیرواگیر معاونت
بهداشت دانشگاه علوم پزشکی و
خدمات بهداشتی درمانی شیراز

پایان خبر