تالاسمی شایع ترین بیماری ژنتیک در ایران است و نسبت به سایر همو گلوبینوپاتی ها مانند کم خونی داسی شکل، از ژنتیک پیچیده ای برخوردار است.
تالاسمی به دو شکل «مینور» و «ماژور» وجود دارد؛ در فرد مینور هیچ علامتی از بیماری تالاسمی بروز نمی کند و تنها ناقل تالاسمی محسوب می شود، اما در فرد مبتلا به تالاسمی ماژور که از پدر و مادر ناقل یا همان تالاسمی های مینور متولد می شود، بیماری شدت بیشتری پیدا می کند و فرد محکوم به دارو درمانی تا آخر عمر است. 

تالاسمی ماژور یک کم خونی ارثی است که به دلیل نقص در ساختمان هموگلوبین، گلوبول های قرمز تولید شده عمر طبیعی نداشته و به سرعت از بین می روند و حاصل آن کم خونی شدید است که رشد و تکامل و فعالیت اعضای حیاتی بدن را مختل می کند.          

تزریق خون در بیماران تالاسمی یک پایه مهم درمانی محسوب می شود؛ با تزریق خون و وارد شدن گلبول های قرمز سالم، اثرات درمان نمایان می شود، اما تزریق مداوم خون باعث تجمع آهن در بدن بیماران تالاسمی می شود و بیمار باید برای جلوگیری از عوارض آن ضمن تزریق ماهانه خون تا پایان عمر، به طور روزانه داروی دفع کننده آهن مصرف کند، از این رو دغدغه تزریق و تهیه دارو همواره همراه بیمار است.

با توجه به ارثی بودن بیماری تالاسمی، آموزش و اطلاع رسانی مهمترین رکن در پیشگیری و کنترل آن است؛ از سویی دیگر مادام العمر بودن بیماری و هزینه سنگین درمان، لزوم حمایت اجتماعی از این بیماران را موجب شده است.

در همین راستا طرح غربالگری تالاسمی از سال ۱۳۷۶ در کشور به صورت جدی اجرایی شد و از سوی دیگر سقط جنین مبتلا به تالاسمی قبل از چهار ماهگی نیز با تلاش فراوان متولیان امر از حدود سال ۸۲ قانونی شد که در واقع دو گام اساسی در کنترل بیماری تالاسمی محسوب می شود.      

نکته بسیار مهم در رابطه با بیماری تالاسمی، ارثی بودن آن است که می توان با آگاه سازی عمومی نسبت به این موضوع، به خوبی گسترش این بیماری را مهار کرد.

«زهرا جهاندارپور»، کارشناس واحد پیشگیری از بیماری های غیرواگیر مرکز بهداشت شهدای انقلاب