رمضان ماه
مهمانی خدا، ماه نزول رحمت و برکات بی پایان پروردگار است. روزه داری در ماه مبارک
رمضان علاوه بر آثار روحی و معنوی، اثرات جسمانی بسیار ارزشمندی دارد. پیامبر اکرم
(ص) می فرمایند: روزه بگیرید تا سالم باشید.

 

در طول
روزه داری، دستگاه گوارش و سیستم اعصاب مرکزی که در هضم و جذب مواد غذایی دخالت
دارد، برای مدت چند ساعت استراحت کرده و بعد از روزه داری به نحو بهتری اعمال خود را
به انجام می رسانند. همچنین روزه داری در پیشگیری و یا کنترل بیماری هایی که عادات
غذایی، چاقی و اضافه وزن در بروز آنها نقش دارد، بسیار موثر است. بنابراین داشتن یک رژیم غذایی متعادل و مناسب
در ماه مبارک رمضان و پرهیز از عادات غذایی غلط بسیار اهمیت دارد، تا هم از برکات
معنوی این ماه برخوردار شویم و هم به حفظ و ارتقای سلامتی خود کمک کنیم.

تنوع و تعادل برنامه غذایی در ماه
مبارک رمضان به چه معنی است؟

تغذیه صحیح در ماه
مبارک رمضان مانند سایر اوقات، به معنی رعایت دو اصل «تنوع» و «تعادل» در برنامه
غذایی است.

«تنوع» به معنی استفاده از تمام گروه های غذایی اصلی شامل
نان و غلات، شیر و لبنیات، سبزی ها، میوه ها و گوشت و حبوبات است. «تعادل» نیز بدین
معنی است که از همه گروه های غذایی به مقدار کافی مصرف شده و از کم خوری و پرخوری
پرهیز شود. افراد روزه دار همانند زمانی که روزه نیستند بهتر است سه وعده غذا مصرف کنند که این وعده ها
شامل افطار، شام و سحر است.

ویژگی های یک وعده غذایی  مناسب در سحر

·        
وعده سحری به هیچ وجه نباید حذف شود، زیرا این وعده غذایی،
مواد مغذی لازم و انرژی موردنیاز برای تمرکز و فعالیت روزمره را تامین می کند. اشخاصی
که بدون سحری اقدام به روزه گرفتن می کنند در طول روز دچار افت قند خون، کاهش
تمرکز و توان کاری می شوند. این عوارض هیچ ارتباطی به روزه گرفتن ندارد و نتیجه
تغذیه نامناسب است.

·        
بهتر است وعده غذایی مصرفی در هنگام سحر خصوصیات و ویژگی های
وعده ناهار را داشته باشد تا از ایجاد گرسنگی در طول روز پیشگیری شود. انواع
چلوخورش های کم چرب و همچنین پلوهای مخلوط با حبوبات و سبزی ها مانند عدس پلو،
لوبیا پلو و سبزی پلو، به همراه یک منبع پروتئینی کم چرب مثل مرغ، گوشت یا ماهی
انتخاب مناسبی برای وعده سحری است.

·        
نکته قابل توجه این است که پرخوری کردن در وعده سحری نه
تنها باعث کاهش حس گرسنگی در طول روز نمی شود، بلکه باعث عوارض گوارشی مثل نفخ،
درد شکم و ترش کردن (بازگشت اسید معده به مری) می شود.

·        
برای پیشگیری از تشنگی در طول روز باید از مصرف غذاهای شور،
چرب و سنگین، سرخ شده، ماکارونی، ته دیگ، انواع آش، کوکوها و همچنین چای پررنگ و
قهوه در وعده سحری خودداری شود.

·        
مصرف انواع سبزی، سبزی خوردن و همچنین ماست کم چرب و دوغ کم
نمک در کنار وعده سحری بسیار مفید است.

·        
مصرف بیش ازحد آب در هنگام سحر، کمکی به رفع تشنگی در طول
روز نمی کند، زیرا در ساعت های ابتدایی روز از طریق ادرار دفع می شود.

·        
مصرف سبزی ها، سالاد و میوه های آبدار مانند هندوانه، طالبی
و گرمک و همچنین دانه های جذب کننده آب مثل تخم شربتی و خاکشیر در پیشگیری از
تشنگی و تأمین آب موردنیاز بدن در طول روز مؤثر است.

·        
از خوردن چای زیاد به ویژه چای پر رنگ در هنگام سحر و نیز
نوشیدنی های کافئین دار باید پرهیز شود. زیرا باعث دفع ادرار زیاد و همچنین تشنگی
در طول روز می شود./ا.کشاورزی

«مریم مهارت»، رئیس گروه بهبود تغذیه جامعه
معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز