بیماری های قلب و عروق عامل مرگ و میر در جهان بوده است. در
ایران نیز همانند بسیاری از کشورها فراوانی عوامل خطرساز و همچنین ابتلا به بیماری
های غیرواگیر که فراوان ترین آنها بیماری های قلبی عروقی است، روند رو به افزایش را
طی می کند.

 

«هیپرتاسیون» یا فشار خون بالا یک علامت خطر برای بیماری های
قلبی عروقی است که افزایش سختی شریان را به همراه دارد و پیش بینی می شود تا سال
2025 میلادی، شیوع آن به 30 درصد کل جهان برسد.

افزایش مصرف سبزی ها از جمله توصیه های تغذیه ای برای محافظت
از بیماری های قلبی عروقی و فشار خون است، چرا که مواد مغذی موجود در سبزی ها از
جمله ویتامین ها، آنتی اکسیدان ها و مواد معدنی از جمله نیترات، موجب کاهش فشار
خون دیاستولیک می شود.

همچنین در تحقیقات نشان داده شده است که سبزی های حاوی نیترات
بالا از جمله چغندر می تواند هم فشارخون سیستولیک و هم فشار دیاستولیک را کاهش
داده و موجب پیشگیری از ایسکمی مجدد شود.

چغندر با نام علمی beta vulgaris یک منبع عالی از آنتی اکسیدان ها و ریزمغذی ها از جمله
پتاسیم، بتائین، سدیم، منیزیم، ویتامین C و نیترات و شامل 36 کیلوکالری انرژی در هر
100 گرم است. رنگ چغندر ناشی از رنگدانه های بنفش و زرد آن به ترتیب «بتاسیانین» و
«بتاکسانتین» است که روی هم رفته «بتالائین» نامیده می شود و یافته ها نشان می دهد
بتالائین ها قابلیت بالقوه آنتی اکسیدانی دارند.

همچنین فلانوئیدها و نیترات از دیگر عوامل محافظتی در برابر
بیماری های قلبی عروقی است. نیترات غذایی اثراتی از جمله کاهش فشار خون، مهار تجمع
پلاکتی و فعالیت گشادکننده عروق دارد که موجب کاهش بیماری های قلبی عروقی می شود.

مطالعات نشان داده شده است که مصرف 500 میلی لیتر چغندر در
مدت سه ساعت، موجب کاهش قابل ملاحظه ای در فشار خون سیستولیک می شود که این عمل با
افزایش سطح نیتریت پلاسما صورت می گیرد.

بنا بر نتایج حاصل از مطالعات، چغندر به عنوان یک منبع
نیترات غیرآلی با خاصیت گشادکنندگی عروق موجب بهبود عملکرد اندوتلیوم می شود. مصرف
چغندر به هر دو حالت خام و پخته شده دارای اثرات مثبت است. اگرچه مصرف آن به صورت خام،
اثرات بهتری را نشان داده است.

«فاطمه شفیعی»، کارشناس ارشد تغذیه بالینی دانشکده تغذیه و
علوم غذایی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز