مکمل های مولتی ویتامین مینرال رایج ترین مکمل های مصرفی در جهان است که محبوبیت آنها به سرعت در دهه های اخیر افزایش پیدا کرده است.

مکمل های مولتی ویتامین مینرال رایج ترین مکمل های مصرفی در جهان است که محبوبیت آنها به سرعت در دهه های اخیر افزایش پیدا کرده است، اما این پرسش ها مطرح می شود که آیا افراد برای سالم ماندن نیاز به مصرف مکمل دارند؟ آیا این مکمل ها برای افزایش دریافت مواد مغذی یا پیشگیری از بیماری های مزمن مانند بیماری های قلبی یا سرطان، مفید هستند؟ آیا هیچ خطر سلامتی برای مصرف مکمل های مولتی ویتامین مینرال وجود دارد؟

ویتامین ها شامل ویتامینA  ، D ، E،  K،  C و گروه  B مانند B6، B12 و فولیک اسید و غیره و مینرال ها شامل آهن، روی، کلسیم، منیزیم، مس، پتاسیم و غیره مواد مغذی است که در مقادیر اندک، بدن برای عملکرد خود و سالم ماندن نیاز دارد.

بیشتر افراد می توانند همه  ویتامین ها و مواد معدنی موردنیاز بدن را با داشتن یک رژیم غذایی سالم و متعادل به دست آورند. مکمل های مولتی ویتامین مینرال اصطلاحی است که برای مکمل های حاوی دو یا چند ویتامین یا مواد معدنی در مقادیر متفاوت استفاده می شود. همچنین ممکن است حاوی ترکیبات دیگری مانند اسیدهای آمینه، ترکیبات گیاهی یا اسید های چرب باشد. برخی از این ترکیبات ممکن است با عملکرد برخی داروها تداخل ایجاد کرده و عملکرد آنها را مختل کند. 

مکمل های مولتی ویتامین مینرال می تواند در شکل های مختلفی از قبیل قرص، کپسول، پودر و به شکل مایع در داروخانه ها، سوپرمارکت ها و مراکز خرید آنلاین در دسترس باشد. مصرف این مکمل ها بیشتر در میان کودکانی که مادران آنها نیز از مکمل ها استفاده می کنند، افراد با سطح تحصیلات و درآمد بالاتر و با سبک زندگی و رژیم غذایی سالم تر، افراد لاغر و ساکنان کشور های غربی رایج بوده است.

در سرتاسر جهان مکمل های رژیمی یک تجارت بزرگ است. طبق یک گزارش در سال  2022 میلادی، بازار مکمل های غذایی هند به ارزش 331 میلیارد روپیه رسید که انتظار می رود تا سال 2027 به عدد 847 میلیارد برسد و این خود نشان از رشد 14 درصدی سالانه دارد، اما آیا این مکمل ها یک سرمایه گذاری خوب یا تنها هدر دادن پول هستند؟

مصرف مکمل های مولتی ویتامین مینرال می تواند دریافت ریز مغذی های موردنیاز بدن را افزایش دهد و به افراد کمک می کند تا زمانی که مقادیر توصیه شده موردنیاز از این ویتامین ها و مینرال ها را از رژیم غذایی خود به دست نمی آورند، به کمک مکمل ها دریافت کنند. 

یک رژیم غذایی متنوع، مقادیر موردنیاز ویتامین ها و مینرال های بدن را تامین می کند، اما با این حال برخی افراد نیاز به مصرف مکمل ها دارند تا نیازهایشان به ویتامین و مینرال ها تامین شود. گیاهخواران، افراد با رژیم های سخت و محدود، زنان باردار و شیرده، افراد سالمند، افراد دچار بیماری های مزمن، زنان با دوره های پریود شدید، افراد دچار آلرژی های غذایی، اختلالات سوء جذب مانند اسهال، سلیاک، سیستیک فیبروزیس و پانکراتیت، برای رفع کمبود ویتامین ها و مینرال ها ممکن است نیاز به دریافت مکمل داشته باشند.

نتایج یک مطالعه مروری با بررسی و آنالیز نتایج 84 مطالعه پیشین نشان داد که مکمل های مولتی ویتامین مینرال توانست دریافت این مواد مغذی را افزایش داده و به افرادی که مقادیر موردنیاز توصیه شده از این مواد مغذی را از غذاهای تازه به تنهایی دریافت نمی کردند، کمک کرده است تا نیازهایشان تامین شود. 

برخی افراد شامل گیاهخواران مطلق و افرادی که رژیم های غذایی سخت دارند باید از دریافت کافی ویتامین ب 12، کلسیم، آهن و روی از غذاهای طبیعی مطمئن شوند تا اگر دریافت کافی نداشتند از طریق مکمل مولتی ویتامین مینرال مقادر موردنیازشان تامین شود. با این حال مکمل های حاوی دوز بالای مواد مغذی خاصی می تواند اثرات مضری بر سلامتی بگذارد، به ویژه اگر فرد یک رژیم غذایی متنوع و با دریافت کامل از مواد غذایی با ارزش داشته باشد. این مطالعه هیچ اثر مفیدی برای مکمل ها در پیشگیری از سرطان و بیماری های مزمن مانند بیماری های قلبی عروقی مشاهده نکرد، بنابراین به نظر می رسد بهتر است مصرف مکمل ها تنها در صورت نیاز و توصیه پزشک و متخصص تغذیه انجام شود تا از اثربخشی مکمل ها مطمئن بوده و همچنین از عوارض احتمالی مصرف بالای برخی ویتامین ها و مینرال ها پیشگیری شود.

منبع: سایت دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی