به عدم تحمل گلوکز که نخستین بار در دوران بارداری تشخیص داده شود، دیابت بارداری می گویند. تشخیص این دیابت در سه ماهه دوم و سوم است و آزمون غربالگری آن در هفته 24 تا 28 بارداری انجام می شود. دیابت بارداری پنج درصد از موارد حاملگی را شامل شده و بعد از خاتمه دوره بارداری، بهبود می یابد. مادران با سابقه دیابت بارداری، در معرض خطر بروز دیابت آشکار در سال های بعد هستند. نخستین و مؤثرترین شیوه کنترل دیابت، رعایت رژیم غذایی اصولی همراه با انجام ورزش های سبک نظیر پیاده روی است. در صورت لزوم دارو درمانی نیز زیر نظر پزشک معالج توصیه می شود.

توصیه های تغذیه ای برای مادران مبتلا به دیابت بارداری:

• مصرف قند و شکر و غذاهای حاوی آن مانند شیرینی، بیسکوئیت، مربا، آدامس و نوشابه ممنوع است.
• وعده های غذایی باید به طور منظم و در ساعات مقرر مصرف شود. تغییر ساعت صرف غذا سبب نوسان قند خون می شود و در بیماران مبتلا به دیابت، مشکلات فراوانی را ایجاد می کند.
• توصیه می شود مصرف غذاهای روزانه در سه وعده اصلی صبحانه، ناهار، شام و سه میان وعده بین صبحانه و ناهار، بین ناهار و شام و قبل از خواب تقسیم شود.
• نان های مصرفی باید از آرد سبوس دار و با استفاده از خمیر مایه تهیه شود (مانند نان سنگک).
• مصرف حبوبات نظیر نخود، لوبیا و عدس در برنامه غذایی توصیه می شود. فیبر موجود در این غذاها باعث کنترل بهتر قند خون می شود.
• غذا به صورت کم چرب، آب پز یا بخارپز تهیه شود و روغن مصرفی نیز از نوع گیاهی باشد.
• شیر و لبنیات و گوشت های مصرفی از نوع کم چرب باشد.
• میوه و سبزی به شکل تازه مصرف شود. ویتامین C موجود در میوه و سبزی تازه کمک شایانی به کنترل قند خون می کند.
• سالاد و سبزی ها بدون سس و با چاشنی هایی نظیر آبلیمو یا نارنج تازه و مقدار اندکی روغن زیتون مصرف شود.
• در صورت امکان از مرکبات به عنوان منبع خوبی از ویتامین C در بین میوه های مصرفی استفاده شود.
• مصرف نمک تا حد امکان کاهش یابد، به نحوی که مجموع نمک مصرفی روزانه، چه به شکل خالص چه به شکل افزوده به غذاها، حداکثر پنج گرم باشد.
• از غذاهای آماده کنسروی که همگی حاوی مقادیر زیادی نمک، شکر یا چربی است، پرهیز شود.
• توصیه می شود ورزش های ساده مثل پیاده روی به طور منظم در برنامه روزانه قرار گیرد.
• لازم است این گروه از مادران باردار به طور مداوم با مشاور تغذیه خود در ارتباط باشند و مشکلات خود در زمینه برنامه غذایی را با او در میان بگذارند.

«زهرا ضیائی»، مسوول واحد بهبود تغذیه مرکز بهداشت و درمان شهرستان فراشبند