شیر مادر موهبتی است الهی که می تواند از تولد تا پایان زندگی، ضامن تندرستی و شکوفایی فرزند باشد. شیر مادر با مواد حفاظتی و ایمنی بخش فراوانی که دارد، به عنوان غذایی کامل و منحصر به فرد برای رفع نیازهای 6 ماه نخست زندگی کافی است و از آن پس تا پایان سال دوم زندگی تامین کننده بخش مهمی از انرژی و مواد مغذی موردنیاز کودک است. تغذیه با شیر مادر که در قرآن کریم و احادیث هم توصیه شده است به گونه ای روزافزون مورد تائید و تاکید تمام مجامع علمی معتبر دنیا است. 

عمل تغذیه نوزاد و یا طفل خردسال با شیر مادر به طور مستقیم از سینه مادر به جای استفاده از شیشه شیر و یا ظروف دیگر است. نوزادان قادر به انجام عملی غیر ارادی با نام رفلکس مکیدن هستند که آنها را قادر به مکیدن و بلعیدن شیر می کند. بیشتر مادران بدون افزودن شیر جانشین یا مواد غذایی دیگر قادر به شیردهی برای مدت ۶ ماه یا بیشتر از آن هستند.

مزایای شیر دادن به نوزاد برای مادر

• مادرانی که به نوزاد خود شیر می دهند، کمتر دچار سرطان پستان و تخمدان و دهانه رحم می شوند.
• قندخون مادر بهتر کنترل می شود.
• تغذیه با شیر مادر منجر به ایجاد رابطه عاطفی مستحکم و دوطرفه بین مادر و فرزند می شود.
• باعث شادابی و امنیت خاطر مادر می شود.
• تاخیر در حاملگی مجدد (در صورت تغذیه انحصاری با شیر مادر)
• از لحاظ اقتصادی مقرون به صرفه است.

مزایای تغذیه با شیر مادر برای شیرخوار:

• تغذیه با شیر مادر سبب رشد مطلوب کودک است.
• به آسانی در دسترس کودک است.
• بروز موارد مرگ ناگهانی در کودکی که از شیر مادر تغذیه می کند، کمتر است.
• ضریب هوشی در کودکانی که از شیر مادر تغذیه می کنند، بالاتر است.
• آسان تر هضم می شود و شیرخوار زود به زود گرسنه می شود.
• تمام نیازهای غذایی موردنیاز شیرخوار را تامین می کند.
• تغذیه با شیر مادر از بروز، آسم، اگزما و آلرژی و بسیاری بیماری های دیگر می کاهد.
• میزان ابتلا به اسهال و بیماری های انگلی در نوزاد کمتر است.

زمان آغاز شیر دادن

پس از تولد باید نوزاد بلافاصله روی سینه مادر و در تماس پوست با پوست با او قرار گیرد و مادر ظرف یک ساعت پس از زایمان، نخستین شیردهی را آغاز کند، همانطور که گفته شد شیر روزهای اول یا آغوز برای تغذیه نوزاد و پیشگیری از ابتلای او به انواع بیماری ها حیاتی است.

«ملیحه مکی آبادی»، کارشناس گروه ارتقای سلامت و آموزش بهداشت دانشکده شیراز